Zeker de moeite waard voor een bezoek, is het Íle de Noirmoutier (een oud Frans woord voor 'Zwarte Monnink'). Alle artillerie op dit schiereiland stond onder commando van M.A.A. 684. Nabij La Barre de Monts kan men via een lange brug (D38) Noirmoutier binnenrijden. Een alternatieve route is via de D948 vanaf  Beauvoir-sur-Mer, maar die is niet altijd toegankelijk, want met hoog water staat de D948 onder water (check de hoogwatertabellen). Er zijn twee belangrijke complexen te bezoeken.

De eerste op onze route ligt halverwege het schiereiland aan de zuidzijde, in het gebied dat La Guérinièr genoemd wordt. Om het te bereiken rijdt u de D38 af tot en met de achtste rotonde. Op deze laatste rotonde neemt u de derde afslag en neem de Rue du Cavalaire (D948), en ga bij het strand rechts af de Boulevard de l'Océan op. U rijdt nu in het gebied dat bekend staat als Les Sables d'Or. Na twee honderd meter kunt u parkeren bij het complex Sa 114a, 'Tirpitz'. 

Voor we het complex betreden kunt u eerst even het kleine monument bezoeken dat de vorm heeft van een kielvlak van een Boeing B-17F Flying Fortress bommenwerper die hier een noodlanding maakte vlak onder de kust. Op 4 juli 1943 vloog de B-17F, 42-29967, van 407 Bomber Squadron, 92 Bomb Group een missie naar Nantes-Le Mans. Tijdens de retourvlucht naar Engeland, raakte de bommenwerper in moeilijkheden en een noodlanding was onvermijdelijk. Alle tien bemanningsleden werden krijgsgevangen genomen. Ter herinnering aan deze gebeurtenis werd op 30 juni 2013 een monument onthuld in de duinen van La Guérinièr. 

Het begin van het artillerie complex Sa 114a, 'Tirpitz' begint in een klein speeltuintje waarin onder meer nog een Tobruk te vinden is. De eerst grote bunker is een observatiebunker (H 627). Deze zogenaamde Artilleriebeobachtungsstand heeft een kleine ruimte voor één enkele observant. Boven de observant is een 20cm dikke stalen dak aangebracht ter bescherming. De observatieruimte was te bereiken vanuit de kaartenkamer.  

De volgende vier kazematten zijn van het type H 669 waarin 7,5cm FK 231(f) kanonnen stonden die de baai bestreken. Het was een veel gebouwde 'Schartenstand' met 508 gebouwde exemplaren. De twee buitenste H 669's waren gecamoufleerd als huizen uit de Vendée. Deze waren wit geschilderd en van nep-ramen voorzien. Maar de mooiste toevoeging waren de typische dakpannen uit de regio, welke er nu nog steeds op zitten. In het centrum van deze pannendaken was een ruimte uitgespaard voor 2cm Flak kanonnen.  Tussen voorlaatste en laatste kazemat ligt nog een Tobruk. 

Sa 114a is genaamd 'Tirpitz', naar één van de Duitse slagschepen. In de derde H 669 is een klein museum gevestigd waarin voorwerpen en foto's worden getoond aangaande jaren van oorlog in deze omgeving. Het is onregelmatig geopend. De middelste grote bunker achter de vier H 669's is een Munitionsunterstand II (munitiebunker) H 607. Maar er liggen nog een aantal grote bunkers in deze sector.

Twee grote H 502 Doppelgruppenunterstand (manschappenbunkers) liggen achter in de 'Tirpitz' stelling, aan de andere kant van de Boulevard de l'Océan. Opvallende aanpassing aan de twee H 502 zijn de extra toevoegingen voor wateropslag. Een kleinere H 501 Gruppenunderstand (manschap bunker voor een groep van 10 man) ligt aan het begin van de sector waar u de wandeling startte. Van deze H 501, welk ontwerp voor het eerst werd gebouwd in de Westwall (Siegfriedline) zijn er 213 gebouwd. 

Vanaf Sa 114a, 'Tirpitz', kunt u een volgende sector bezoeken welke gelegen is in de wijk  L'Herbaudière. Aan de uiterste punt ligt La Pointe, waar ook een grote camping ligt. Ik raad u aan een navigatiesysteem te gebruiken want dat brengt u makkelijker naar de plaats van bestemming. Tik als bestemming L'Herbaudière in als stad en Rue De La Pointe als straat. Aan deze straat is een parkeergelegenheid.

Wandel nu richting de camping aan het einde van de straat. Bij de slagboom, gaat u rechtsaf richting het strand, maar volg in grote lijnen het hek rond de camping. Al snel doemt dan de grote observatiebunker op die deze sector domineert. U betreed nu Sa 106, een groot gebied waar vooral grote manschappenbunkers liggen met een observatiebunker als middelpunt.  

De eerste grote bunker is een H 501 Gruppenunderstand. Boven op deze H 501-I is een hoge betonnen muur gezet. Het is niet geheel duidelijk waar deze voor diende, maar sommigen denken dat het voor een bescherming was voor een radar. Persoonlijk denk ik eerder aan de bescherming voor een zoeklicht.

Op bijna de zelfde lijn ligt de H 501-II. Deze ligt iets hoger en tegen het hek van de camping en is grotendeels nog bedekt met aarde en duingras. Maar als men een blik van boven af werpt (zie de luchtfoto lager op deze pagina), dan lijkt er een soort van (observatie-geschuts) platform zichtbaar te zijn.

In de punt van de driehoek tussen de H 501-I en H 501-II, ligt een H 600 (links van de observatiebunker M 162a). In deze H 600 heeft een KwK 5cm kanon gestaan. In de buitenranden zijn opvallende vierkante gaten aangebracht. Mijn vermoeden is dat dit een aanpassing is om eventueel een (tijdelijk) dak te kunnen plaatsen.   

Toch is er meer aan de hand met de, als te boek staande, H 600. Op het eerste oog lijkt het slechts een open geschutsopstelling. Maar als men de kleine stelling bekijkt, dan valt aan de linkerzijde een uitbouw op met een klein 'schoorsteentje'. Onder deze H 600 is een klein verblijf voor zes man. De uitbouw aan de zijkant is een nooduitgang. De H 600 zijn eigenlijk twee types op elkaar gezet. De geschutsopstelling is een Vf600v en de daaronder verscholen ruimte, voor zes man, is een H 655, dit wordt vooral zichtbaar op een luchtopname.

Iets lager, aan de rand van de stelling ligt, in de nabijheid van de H 600, ligt een H 667. De H 667 was een zogenaamde Kleinstschartenstand, ook voor een KwK 5cm kanon. De H 667 was een populaire kleine kazemat, en de Duitsers bouwden er 651 van in de Atlantic Wall.

Maar steeds zal uw aandacht getrokken worden naar de grote observatiebunker M 162a. En dat is logisch, want het is een opvallende bunker die boven alles uit steekt. En men kan zich afvragen, waarom hier zo'n grote observatiebunker staat voor slechts twee 5cm KwK kanonnen. Het is dan ook niet voor deze twee kanonnen , maar voor geschut verder in het binnenland, achter L'Herbaudière, nabij het dorp Luzay. Bij Luzay lag Sa 107 'Gneisenau', met twee H 669 kazematten en twee open plateaus voor ver dragende kanonnen. U hoeft niet op zoek te gaan naar Sa 107, want deze is nagenoeg verdwenen onder de struiken en de grote kazematten zijn deels vernield.      

Bij de H 501-II is een toegangshek naar de camping. Deze loopt dwars door de camping naar de uitgang en uw vervoermiddel. Neem deze route. De eerste grote bunker die u links ziet is de H 501-IV die grotendeels onder een deklaag van zand en grond is verdwenen. Maar een 40 meter verder ligt nog een grote manscahppenbunker, H 501-III.  

De H 501-III is goed te bekijken, al moet men geluk hebben dat er geen tentjes omheen staan. Een opvallende kleine bortswering is op het dak aangebracht voor een mortier of machinegeweer. De open zijde van de borstwering op het dak is aan de zuidkant open gelaten (men zou juist verwachten dat de oostkant open zou zijn gelaten).  

Net als bij de H 501-II (hek camping), heeft de H 501-III een vluchttunnel aan de noordkant van de bunker. Deze zijn geheel vol gestort met aarde en gras groeit uit de half ronde opening. Opvallend is bij de H 501-III dat ijzeren klimbeugels vanuit de vluchttunnel naar het dak lopen (was dit een extra route voor manschappen om via een andere route naar het wapen op het dak te komen?).

Tot zover deze twee grote complexen die goed bewaard zijn gebleven en een bezoek waard zijn als u deze omgeving aandoet. Hieronder zijn de andere Duitse stellingen op een kaartje aangegeven. Sommige zijn bij genoeg tijd de moeite waard, al moet men er wel wat voor over hebben. Het complex Sa 115 bij het dorpje La Tresson ten zuiden van de D38 heeft fraaie bunkers aan en op het strand. Maar andere, zoals Sa 107 'Gneisenau' bij Luzay is alleen maar puin. En S 103 'Hipper', in Le Grand Vieil, is helemaal opgegaan in de bebouwing, zo erg zelfs dat de twee H 669's als woonhuis bijna niet te vinden zijn.  

Een kaartje van Noirmoutier met de Duitse stellingen
De witte lijnen zijn de door geschut afgedekte gebieden die hierboven besproken zijn
De gele lijnen zijn de gebieden van de andere Duitse stellingen
De rode cirkels zijn de lichte stellingen met slechts machinegeweren als zwaarste geschut

Hieronder een opsomming van de andere stellingen op Noirmoutier en de bijbehorende bunkers en dergelijke:

La Tresson, Sa 115: In de duinen een fraaie Tobruk en personeelbunkers zoals 2 X H 501, en een H 668. De H 600, H 612, H 667 liggen op het strand.
La Fier, Sa 112: Kleine stelling met Tobruks en een Wellblech stand (verbonden met een tunnelsysteem)
Le Devin, Sa 111 'Ludendorff': 2 X H 669 (nu in gebruik als magazijnen voor de havenmeester), plus een vf personeel en een vf MG (machinegeweer).
Murier, Sa 131 'Scharnhorst': 2 X H 669 op het strand (één bijna eronder verdwenen)
Pointe de La Gardette, Sa 105: H 622, H 667 (beide in de bebouwing opgenomen) plus een Tobruk op het strand
Luzay, Sa 107, 'Gneisenau': alleen resten van 2 X H 669's en 2 X open plateaus
Le Grand Vieil, Sa 103 'Hipper': Artilleriebunker H 613 en personeelbunker H 621 opgenomen in de bebouwing, 2 X H 669 in huizen opgenomen.
Fort Larron: twee Vf 1b schuilbunkers bewaard op een camping.

Voor veel meer over de stellingen en hun posities, klik op
'BunkerSite.com'.

Klik op onderstaande foto voor een bezoek aan La Rochelle haar U-Boot basis.

GA TERUG

---