In menige speelfilm heeft een Sherman tank een rol gespeeld. En dit was niet altijd een oorlogsfilm, zoals blijkt uit een kort shotje aan het eind in The Blues Brothers. Ook speelde de Sherman niet altijd in Geallieerde kleuren, zoals in Duitse uitvoering in The Big Red One. Hieronder volgt een opsomming van de mij bekende films waarin de Sherman zijn opwachting maakt(e). Buiten beschouwing wordt gelaten de vele beelden geschoten in de oorlog door oorlogs cineasten die voor het bioscoop journaal, of voor propaganda doeleinden, hun beelden schoten. De film waar de Sherman tank het eerst uitgebreid in beeld komt, is de speelfilm...

Battleground uit 1949 wordt gezien als één van de beste oorlogsfilms ooit gemaakt. Het is gebasseerd op de ware feiten die zich rond Bastogne afspeelden ten tijde van het Ardennen Offensief in december 1944 (Battle of the Bulge). Het draait voornamelijk om het menselijk drama, en de voertuigen die er werkelijk toe doen zijn de GMC trucks die de manschappen naar het front brengen. We volgen de strijd om te overleven samen met de mannen van het 3rd Battalion, 327th Glider Infantry Regiment. Dat voor deze eenheid is gekozen komt door het feit dat zich tijdens de strijd enkele Duitse officieren zich bij hen meldden, om over 'een overgave' te spreken,... ze kregen het beroemde 'NUTS' te horen en konden met die boodschap weer vertrekken. Naast de GMC trucks zien we een enkele Jeep, een M16 Quad .50 caliber Half-track en af en toe een tank, welke bij nader beschouwing een M18 Hellcat betreft. Maar waar zijn de Shermans? U moet daar lang op wachten,...

Ze zijn alleen in de slotscène te zien, als vijf Sherman tanks door het beeld rollen. Op kop van de colonne rijdt een M4A3(105) gevolgd door een aantal Shermans met het 75mm en 76mm kanon. Vanwege de spaarzame beelden van Shermans, besteed ik hier, 'De Sherman als filmster', er niet teveel aan, want Shermans zijn er nagenoeg niet. Er is wel een pagina speciaal geschreven over de film 'Battleground' in vergelijking tot de speelfilm 'The Battle of the Bulge'; KLIK HIER.

Nog wel aardig om op te merken in dit verband, is dat de makers van posters soms ook niet wisten hoe een tank uit de Tweede Wereldoorlog eruit zag, zelfs een Shermantank was hen niet bekend, getuige een poster voor Battleground', zie hierboven, waarop toch duidelijk een M48 te zien is, een tank die pas vanaf 1952 op het toneel verscheen. De M48 Patton maakte in de jaren zestig naam door de inzet in Vietnam,... niet echt representatief voor een tank uit de jaren veertig. Aan de hand van deze poster zien we dus dat deze poster een reissue is, welke waarschijnlijk gemaakt is voor een her-release van de film ergens in de jaren zestig.

Het is halverwege de Tweede Wereldoorlog als Philip Hamilton (rol van Edward Underdown) wordt opgeroepen om te dienen in het Britse leger, bij de Guards Division. In het opleidingcentrum in Caterham ontmoet hij de Amerikaan David Morgan (Ralph Clanton) en de uit Wales afkomstige Smoke O’Connor (Michael Brennan). Na een straffe training, door onder andere de echte Coldstream Guards Regimental Sergeant Major Ronald Brittain, worden Hamilton en Morgan tot 2nd Lieutenant gepromoveerd en krijgen een aanstelling bij de Welsh Guards waar ze een eigen ieder een tank krijgen. Smoke wordt Corporal en toegevoegd aan de bemanning van Lt. David Morgan.

Na intensieve trainingen gaan de Welsh Guards enkele weken na de landingen in Normandië op 6 juni 1944 naar Frankrijk. Vervolgens volgen we de Sherman tanks naar België en Nederland waar ze een rol spelen tijdens Operatie 'Market-Garden'. Eén scène zal later een inspiratie worden voor de speelfilm Fury. Op een linie trekken zes Shermans op volle snelheid richting een bosrand. Ze komen onder vuur van een 'Eighty-eight', welke even later uit de bosjes tevoorschijn komt,... een Tiger! De in de groep aanwezige Firefly weet de Tiger uit te schakelen. Voor de film was een echte Tiger beschikbaar, net als een Panther tank (die niet kon rijden).

Tijdens de opmars worden in het gevecht verschillende Shermans uitgeschakeld. Er is een scène van een Sherman die een treffer te verduren krijgt en tot stilstand komt tegen een boerenschuur. Achter deze getroffen Sherman komt een tweede Sherman in beeld, ook deze wordt getroffen door vijandelijk vuur. Twee bemanningsleden weten al rijdende uit de tank te komen, die vervolgens een greppel in rijdt en elegant op zijn kant rolt. Deze gehele scène is geschoten in één shot.
Het einde van de film speelt zich af tijdens het Ardennen Offensief in december 1944.

They Were Not Divided kwam uit op 29 maart 1950 en was een redelijk success in de Britse bioscopen. Terence Young, regisseur van de film, was ook verantwoordelijk voor het verhaal. Young zou later bekend worden van een aantal James Bond films. Het is niet de enige die een link heeft met de latere Bond films, ook de acteur Desmond Llewelyn die later ‘Q’ zal vertolken heeft een rol in They Were Not Divided, als ’77 Jones. Ook Christopher Lee is in verschillende scènes te zien met een enkele regel tekst. Maar voor de Sherman liefhebber, is de tank de belangrijkste 'acteur' in deze speelfilm!

In 1951 kwam The Tanks Are Coming in de bioscopen. Deze film, geregisseerd door D. Ross Lederman, begint zo’n 40 dagen na D-Day, de landingen in Normandië. We volgen een eenheid van C Company, van de Amerikaanse 3rd Armored Division, die oprukken richting de gevreesde Siegfried Linie (de Westwall). Als de pelotons commandant Sergeant Joe Davis (Michael Stelle) gewond raakt, wordt deze vervangen door Sergeant Francis Aloysius Sullivan (Steve Cochran), die zich ‘Sully’ laat noemen. Maar ‘Sully’ is geen Davis, ‘Sully’ is hard, erg ambitieus, overmoedig en arrogant. Hij is dan ook weinig geliefd onder zijn manschappen.

Het verhaal is geschreven door Samuel Fuller en Robert Hardy Andrews. Sam Fuller, een veteraan van de 1st Infantry Division, zou later zelf de speelfilm The Big Red One regisseren, waarover later meer. De Sherman waar 'Sully' het commando over heeft is een vroege versie van een M4A3, welke de naam 'Calf. Jane II' draagt (de eerste letter van de naam verwijst altijd naar de compagnie, in dit geval 'C'). Als de eenheid onder vuur komt te liggen van een Duits 8.8cm kanon zien we dat de eerste Sherman die uitgeschakeld wordt van de 2nd Armored Divison zou zijn en van de B Company (aldus de merktekens voor op het pantser).

De film is geschoten in Fort Knox, Kentucky, VS, en het landschap is dan ook weinig Europees. Maar de actiescènes komen realistisch over. Als de eenheid Shermans ver uiteen achter elkaar over een stoffige weg rijden, verschijnt opeens een Duitse Panther ten tonele. De Panther tracht achteruit te steken zodat zijn beter bepantserde voorzijde richting de naderende Shermans wijst. Er wordt duidelijk gemaakt dat een Panther tank niet rechtstreeks aangevallen moet worden, maar de zijkant opzoeken of de achterkant is het beste. De Duitse Panther is trouwens een gecamoufleerde M36 Jackson, die best daarvoor door kan gaan. Wat verder opmerkelijk is te noemen, is dat er veel in het interieur van de Shermans is gefilmd, wat deze film een grote meerwaarde geeft. In Nederland kwam de film als Onder Spervuur in de bios.

In de sciènce fiction film The War of the Worlds uit 1953 worden geen echte Sherman tanks door de krachtige stralen van de Mars 'landers' opgeblazen, deze zijn overduidelijk door een simpel technisch foefje in beeld gebracht. Het is niet eens een modelletje van een tank, maar eerder een fotootje. De film is verder erg goed, maar juist deze 'special effects' zijn wel erg houtje-touwtje.

De speelfilm Battle Cry is gebasseerd op het gelijknamige boek ('Gezworen Kameraden' in Nederland) van Leon Uris, die ook het scenario voor zijn rekening nam. Het volgt een aantal rekruten in 1942 die gaan dienen bij het Marine Corps. Na hun opleiding vertrekken de mannen naar New-Zealand om vandaar naar Guadalcanal te gaan. Tussen de bedrijven door is er de nodige romantiek. De volgende missie is op Tarawa, waar de mannen de laatste Japanners moeten verdrijven. Terug op Hawaii komt de commandant, Lieutenant Colonel Sam 'High Pockets' Huxley, van 'onze' groep mariniers erachter dat er een nieuwe aanval op een eiland in de Stille Oceaan zal zijn, Saipan. Na aandringen mogen zijn mannen op Red Beach landen. Hier worden zware gevechten geleverd welke veel slachtoffers eisen.

De gehele film werd geschoten in Camp Pendleton, California met behulp van echte mariniers. De film werd genomineerd voor een Oscar voor beste muziek, gecomponeerd door Max Steiner. De kritieken waren niet mals. De meest gehoorde klacht was dat er in de Tweede Wereldoorlog weinig romantiek was voor de doorsnee marinier (waar vooral in de film de nadruk op werd gelegd). Toch komen in enkele scènes Sherman tanks voor. Met name de M4(105) vlammenwerper tanks, de POA-CWS-H5 zijn opvallende verschijningen. Dit type Sherman kwam te laat voor de Tweede Wereldoorlog, maar zag actie in de Koreaanse oorlog. Er opereerden wel vlammenwerper tanks op de Japanse bezette eilanden, zoals de vroege POA-CWS-H1 welke de vlam schoot via een loop waar normaliter het kanon zat. Bij de POA-CWS-H5 was er een extra vlammenwerper loop naast het kanon geplaatst. De aanduiding POA-CWS-H1 stond voor Pacific Ocean Area-Chemical Warfare Service- en de 'H' voor Hawaii waar de Sherman tanks werden aangepast tot vlammenwerpers.

Van een geheel andere categorie is de speelfilm To Hell and Back. Dit is geen sciènce fiction, maar een op ware feiten gebasseerd verhaal over de meest gedecoreerde militair van de Verenigde Staten, Audie Murphy. De echte ontberingen van overleven in de modder en de smerige bloedige strijd zitten er niet in, het is allemaal erg 'clean' gehouden. Ondanks dat het een geromantiseerde weergave is, met in de hoofdrol Audie Murphy als zichzelf, is het geen slechte film. Sherman tanks zitten in een enkel shot, en Duitse tanks zijn M41 Walker Bulldogs. De scène waarin Murphy de Duitsers onder vuur neemt vanaf een tank, en waarvoor hij de Medal of Honor zou ontvangen, is iets anders geworden dan in het echt. In het echt stond Murphy op een M10 Tank Destroyer, voor de film werd hier een Sherman tank gebruikt. Ook de omgeving lijkt niet op het gebied in de Elzas waar het zich afspeelde, met de bergen op de achtergrond.

Ten eerste, JA, er komen Sherman tanks voor in Target Zero. Ten tweede, is het een goede film,… NEEN. Deze film, uit 1955, gemaakt door Harmon Jones, speelt zich of tijdens de oorlog in Korea. In 1952 komt een UN voertuig onder mortiervuur te liggen en slaat over de kop in een diepe greppel. Hierbij komt een Aziatische vrouw om het leven, maar een schone Amerikaanse blondine komt er zonder kleerscheuren, met keurig gekapt haar en make-up, vanaf. Deze Annie Galloway (rol van Peggy Castle) wordt na enige tijd opgepikt door een Britse tank patrouille onder leiding van Sergeant David Kensemmit (Richard Wyler) die hun eigen hoofdmacht tracht te vinden.

Als de Britten weer verder gaan, komen ze enkele Amerikaanse soldaten tegen, onder leiding van Lt. Tom Flagler (Richard Conte) en Sergeant Vince Gaspari (Charles Bronson). Deze weten een route naar de Amerikaanse linie, een versterkte post op een heuvel. De Britten besluiten op de Amerikanen hun voorstel in te gaan, en hem te volgen. Op hun tocht komen ze dan ook nog een verdwaalde mortier groep tegen, die zich bij hen aansluiten. Een gewonde Amerikaan wordt op de Sherman gelegd en Miss Galloway wordt aangesteld als verpleegster voor de man. Al snel begint Lt. Flagler te flirten met onze ‘zuster’, zeer tegen de zin van de Britse Sergeant Kensemmit.

Bij de voorgaande recentie (The Tanks Are Coming) liet ik weten dat de naam op een tank de eerste letter heeft van de compagnie waar de tank in is ondergebracht. In Target Zero draagt de M4A1E(76)W de naam Phillis II. Het is dan ook geen Amerikaanse Sherman, maar één van een Brits onderdeel. De verwarring kan geschept worden door de Amerikaanse ster op het pantser.

Onderweg naar de veilige heuvels komen ze terecht in een Noord-Koreaanse hinderlaag, door een verwoest dorp en een mijnenveld. Ook laat onze kleine groep helden een vijandelijke truck in een hinderlaag lopen, en maken brandstof en voedsel buit. Niet alleen is het aardig dat er een Sherman tank door het beeld rijdt, ook een aanval van straaljagers op ‘Sullivan’s Muscle’, de heuvel die onze helden moeten verdedigen tegen de hordes Chinese aanvallers, is fantastisch in beeld gebracht. Hiertoe werd gebruikt gemaakt van jagers van de Colorado Air National Guard. De meeste opnames warden geschoten op en rond Fort Carson US Army Base in Colorado.

Een andere film waar wel een 'soort van Sherman' een korte opwachting maakt, is in de speelfilm Duitse Die Brücke. Deze film uit 1959 draait om een groepje scholieren die de opdracht krijgen om in de laatste fase van de oorlog een 'belangrijke' brug te verdedigen. Er is voldoende actie, maar het draait vooral om de jongens hun ervaringen, en hoe ze moeten omgaan met geweld en de dood.

Als aan het einde de Amerikanen verschijnen in hun 'tanks', ziet de oplettende kijker dat het slechts de vorm heeft van Sherman tanks. Het zijn grote bordkartonnen gedrochten op een vrachtwagen chassis, waarvan zelfs de wielen tussen de tracks te onderscheiden zijn. Regisseur Bernard Wicki had graag echte gehad, maar dat was onmogelijk, want Duitsland mocht toen nog geen eigen tanks hebben.

---