Het opruimen van de schade begon niet pas na de oorlog. Zodra de Geallieerden voet aan land hadden gezet werd ook begonnen om de schade die aangebracht was te herstellen. Spoorrails werden in het bevrijde gebied direct gerepareerd en er werden nieuw aangevoerde locomotieven en wagons ingezet. Frankrijk was het eerste land in West-Europa dat in enkele maanden grotendeels werd bevrijd. Hierbij speelde het verzet een zeer grote rol.

Het Franse verzet, de FFI (Force Française d'Interior) vochten zij aan zij met de Geallieerden. Deze binnenlandse strijdkrachten bezaten alleen de lichte gedropte wapens waarmee ze de Duisters bestreden. Maar toen de ‘Zak van Falaise’ dichtklapte struinden de leden van de FFI tussen januari en maart 1945 dit gebied uit. Hier werden verschillende achtergelaten voertuigen gevonden waaronder Duitse tanks. In totaal wisten de Fransen 11 PzKpfw IV, 2 PzKpfw V Panther tanks, 2 Stug III, 1 Jagdpanzer en een PzKpfw VI Tiger I tank te bemachtigen. Daarnaast werden ook verschillende vrachtwagens, auto’s en motorfietsen weer in bedrijf genomen. In mei 1945 werden delen van dit eskadron ingezet in de 'Zak van Saint-Nazaire'.

Niet alleen tanks en dergelijke vielen in Franse handen, ook een U-Boot werd in Lorient gevonden, opgeknapt en na de oorlog in gebruik genomen door de Franse marine.

De Franse luchmacht was, net als van alle andere Europese landen, ontdaan van haar vliegtuigen, en het leger had geen tanks, dan behalve de aangeleverde tanks en voertuigen die in de Franse 2de pantser Leclerc divisie streden tegen de Duitsers. Maar de opbouw van een nieuw leger kon vrij vlot in gang worden gezet. Er was een overschot aan voertuigen na de oorlog.

Toen de oorlog ten einde was stond Europa vol met voertuigen. Dit waren al dan niet uitgebrande karkassen, of slechts door een repareerbaar mankement stilgevallen. Voertuigen die geborgen konden worden, werden in de meeste gevallen weggehaald en naar een verzamelplaats gebracht ter reparatie.

Veel van de uitgeschakelde Geallieerde tanks bleken vaak nog in redelijk staat en vrij eenvoudig weer te repareren. Veel Duitse voertuigen en vliegtuigen werden verschroot. Een aantal werd op treinen gezet en naar havens vervoerd om verscheept te worden naar Engeland en Amerika, als oorlogsbuit en voor onderzoek. Veel daarvan vonden later hun weg naar musea.

Uiteraard gebeurde hetzelfde aan de andere kant van de planeet. Buitgemaakt oorlogsmaterieel van de Japanners werd overgebracht naar de Verenigde Staten voor uitgebreid testen. Al bleek al snel dat het inferieur was aan de militaire technologie die de Geallieerden toen al hadden. De voorsprong die de As-mogendheden, Duitsland, Italië en Japan, hadden aan de start van de Tweede Wereldoorlog was rap ingelopen,...

Heel veel voertuigen, waaronder duizenden tanks werden overgedaan aan schroothandelaren. Deze gingen met snijbranders in de weer om ze tot hapklare brokken te verkleinen. Veel van deze ‘te verschroten tanks’ werden op slinkse wijze weggemoffeld om opgeknapt te worden en te gebruiken als trainers, of door te verkopen aan andere legers in opbouw. Ook kwamen veel van deze tanks op schietterreinen terecht om als doelwit te dienen voor rekruten in opleiding.

Maar de meeste legers die weer in de opbouw zaten kochten hun tanks, voornamelijk Shermans, en andere voertuigen keurig uit verzameldepots. Koste een nieuwe Sherman rond de 45.000 dollar, uit een depot ging dit voor een fractie van die prijs. België bijvoorbeeld had zo’n gebied bij Antwerpen. Aangezien dit land 17 pounder kanonnen gebruikte, namen deze veel Sherman Fireflies over (ongeveer 200 stuks) om hun leger weer op sterkte te brengen. Dat is ook de reden dat je opmerkelijk vaak een Firefly als monument kunt tegenkomen in België.

Nederland verkreeg tussen 1946 en 1951 rond de 225 gebruikte Shermans, meest Engelse types. In 1951 werden nogmaals een kleine 250 verkregen aangezien de vorige selectie afgebeulde tanks werden. Tot in de jaren zestig werden Shermans gebruikt door de Koninklijke Landmacht.

Ook Italië was een groot gebruiker van de Sherman tank. Veel werden verkregen uit ‘sloop-depots’ en aankopen via andere landen. Zo wist Italië tussen 1945 en 1952 rond de 2000 Shermans operationeel te krijgen.

Rond de vijftig landen zouden gebruik maken van de M4 Sherman na de oorlog. Opvallendste gebruiker was Israël die tot in de jaren zeventig van de vorige eeuw met de Sherman opereerde. Dit was dan niet meer de Sherman zoals we die in de Tweede Wereldoorlog zagen, maar steeds vernieuwd. Zo werd het Franse 75mm kanon ingebouwd dat gebaseerd was op het Duitse 7.5 Kwk 42 (L/70) kanon uit de Panther tank, en oorspronkelijk aangepast voor de Franse AMX 13. Deze Sherman werd bekend onder de naam M50. De belangrijkste aanpassing was het gebruik van het 105mm kanon (M51). Het vergde heel wat aanpassingen want het gewicht nam toe met 7 ton, waardoor het gewicht van de Super Sherman op 39 ton kwam.

Niet alleen tanks kwamen uit het Amerikaanse depot, ook artillerie, Jeeps en trucks, reserve onderdelen, noem het maar op, zorgde voor de opbouw van de legereenheden.

Maar niet alleen landlegers moesten opnieuw uitgerust worden, ook luchtmachten van de nu vrije landen wilden weer vliegtuigen. Het oog viel natuurlijk op de laatste ontwikkelingen. Maar de straaljager was in eerste instantie alleen nog weggelegd voor de Britten en de Amerikanen. De afdankertjes uit de oorlog konden tegen schappelijke prijzen worden verkregen.

Populair waren de jachtvliegtuigen zoals de Spitfire. Europeese landen (en daarbuiten) kochten massaal deze jager. Dit waren dan meestal oude ex-actieve toestellen. Vaak waren er toestellen bij die verantwoordelijk waren voor het neerhalen van Duitse tegenstanders. De toestellen werden in Engeland opgeknapt zodat ze oversteek naar het vasteland konden maken. In hun nieuwe woonomgeving werden deze kisten dan geheel gestript en weer gevechtsklaar gemaakt. Zo kon het gebeuren dat Spitfires van Israël in 1948 in gevecht raakten met Spitfires van Egypte. Zo'n 20 landen zouden na-oorlogs opereren met de Spitfire.

Niet zo zeer 'restant van de oorlog', maar wel een doorontwikkeling van de Messerschmitt Bf 109G, werd ook afgenomen door Israël. Met de oorsprong in Duitsland, werd de Bf 109G in Tsjecheslowakije bij Avia als de S-199 gebouwd. Er werden door Israël 25 besteld, waarvan er 23 werden afgeleverd. Ondanks dat de S-199 geen fijn vliegtuig was om mee te opereren, wist Israël toch vijandelijke toestellen ermee neer te schieten, waaronder,... Spitfires.

Waren in Europa de Spitfires populair, in Amerika werd de P-51 Mustang, P-47 Thunderbolt en de Corsair verkocht aan Zuid-Amerikaanse landen. Bommenwerpers waren minder populair. Sommige landen kochten de Lancaster of B-17 aan om als cartograaf gebruikt te worden, of als kustwacht patrouille vliegtuig. De Nederlandse marine schafte zich zo een aantal B-25 Mitchell bommenwerpers aan. De meeste Amerikaanse bommenwerpers werden opgeslagen in de woestijn om wellicht in de toekomst nog van dienst te zijn, om vervolgens toch ten prooi te vallen aan de sloper.

Ook vonden verschillende oude bommenwerpers een weg in civiele handen. Deze werden dan tot vrachtvliegtuig of brandbestrijder (airtanker) omgebouwd. Zelfs boeren in Amerika kochten massaal surplus van het leger. De voertuigen, wielen, motoren etc. vonden een nieuwe leven in de landbouw. Mede vanwege deze civiele aanschaf hebben we nu te danken dat er nog zoveel oude warbirds rondvliegen of in musea staan.

Een vreemde eend in deze bijt was Spanje. Deze bouwde de Duitse Bf 109 en de He 111 bommenwerper in licentie bij Casa en vlogen er mee tot in de jaren zestig van de vorige eeuw (al waren deze dan wel uitgerust met de Britse Rolls-Royce Merlin motoren).

Niet alleen werden legers weer herbewapend met overgebleven wapens uit de oorlog. Ook andere zaken die bij hadden gedragen aan de overwinning door de Geallieerden kwamen na de oorlog goed van pas. De atoombom kon ook worden gebruikt als energiebron. Overal werden atoomcentrales gebouwd voor de vredelievend taak, goedkope elektriciteit. Was dit een groot product uit de oorlog, ook kleinere ontwikkelingen en bijdragen vonden hun weg naar de burgerij. In Europa waren heel veel bruggen vernield. Kleine overspanningen konden vrij snel weer hersteld worden, soms met Bailey bruggen (die men nu nog steeds kan tegenkomen, 65 jaar na dato). Bij grotere overspanningen duurde de reparatie langer, maar soms ook weer verbazend vlot.

Nadat de Mulberry haven van Arromanches haar diensten had bewezen vonden veel brugdelen een nieuwe bestemming. Hier en daar kan men nog bruggen vinden die gebouwd zijn uit Mulberry stukken. Een goed bewaard brugdeel en nog dagelijks in gebruik is te vinden over de Maas in Noord-Frankrijk bij Revin.

Voorgaande is slechts een klein deel van hoe groot de ravage was na afloop van de oorlog. Het schoonmaken en wederopbouw duurde jaren, maar het bracht ook iets goeds voort, zeker in Europa. Het standsverschil tussen arm en rijk verdween dan wel niet, maar de vaak arme burger kreeg het langzaam steeds beter. Het verbeteren van de wereld bracht het geld aan het rollen. De wederopbouw zorgde voor werk en inkomen. Er kwamen meer auto’s in het straatbeeld, kleding en voedsel waren niet langer schaars. De korte welvaart die in de jaren voor de oorlog steeds verder was afgekabbeld, was na de oorlog niet meer te stoppen.

De verwoestende herinnering aan de Tweede Wereldoorlog werd door nieuwbouw aan het oog ontrokken, maar de littekens bij de mens bleef. Dit was bij iedereen anders, lichamelijke- en geestelijke slachtoffers vochten jaren nadien voor begrip en erkenning. Oorlogsmisdadigers werden soms gepakt en soms veroordeeld. De ergste kopstukken ontsnapten dan misschien de dans niet, maar de ‘kleinere’ oorlogsmisdadigers wisten meestal te ontkomen, of werden pas na hun pensioengerechtigde leeftijd alsnog gepakt om hun laatste jaren in een cel door te brengen. Men was al vrij snel oorlogsmoe en het jagen op oorlogsmisdadigers werd dan ook alleen nog gedaan door een kleine groep mensen die het recht wilden laten zegevieren. Maar oorlog kent geen zege, en er zijn geen echte overwinnaars. Ook al is de oorlog voorbij, de nasleep duurt tot op de dag van vandaag. Iedereen is een verliezer in een oorlog. In theorie hebben de Geallieerden de Tweede Wereldoorlog gewonnen, maar tegen welke prijs?

Zo eindigde de Tweede Wereldoorlog. Maar niet voor iedereen. In december 1944 was de Japanse inlichtingen officier Hiroo Onoda naar het eiland Lubang, in de Filippijnen, gezonden om, met troepen die daar reeds gelegerd waren, de vijand tegen te houden. De Amerikanen veroverden het eiland enkele maanden later waarbij nagenoeg elke Japanner gevangen dan wel gedood werd, behalve Onoda en drie metgezellen. De mannen vluchtten de heuvels in en vochten daar hun privé oorlog uit. Af en toen vonden de mannen wel folders dat de oorlog afgelopen was en dat men zich over mocht geven. Maar Onoda en zijn vrienden geloofden er niets van. En zo ging zij tientallen jaren verder met hun guerrilla oorlog. Toch zou de eerste soldaat zich ‘overgeven’ aan de autoriteiten van de Filippijnen in 1950. In 1972 was Onoda nog alleen over. Zijn twee overgebleven metgezellen waren tijden hun guerrilla activiteiten omgekomen. In 1974 maakte de oude schoolvriend Norio Suzuki contact met Onoda. Onoda’s voormalige commandant werd gelokaliseerd en overgebracht naar Lubang. Hier onthief de commandant officieel Onoda van zijn taken. Ondanks dat Onoda met zijn kleine club verantwoordelijk was voor 30 omgebrachte Filippijnen tijdens hun guerrilla acties, verleende President Ferdinand Marcos hem gratie. En zo kon Onoda terug keren naar Japan,… zijn oorlog was voorbij.

In de eerste versie van het ‘Puinruimen’ artikel, in 2015, was ik er van overtuigd dat een oorlog als de Tweede Wereldoorlog nooit meer zou plaats vinden. Ik zag in die tijd de oorlog/invasie tegen Irak door een coalitie leger georganiseerd door Amerika en Groot-Brittannië als het laatste grote conflict. Maar in maart 2023 moest ik dit herzien. Hieronder is de tekst uit 2015 te lezen, gevolgd door een extra toevoeging;

De Tweede Wereldoorlog was de laatste oorlog waarin goed tegen kwaad vocht. Waarbij de vijand werd terug gedrongen tot het alleen nog maar kon capituleren. Het was ook een oorlog waarin men elkaar met dezelfde wapens bestreed, maar waarin uiteindelijk de kwantiteit het won van kwaliteit, en de techniek van het atoom de doorslag gaf. Hoe anders is dat tegenwoordig, high-tech tegen guerrilla strijders die voor idealen en geloof ‘vechten’. Tegen terrorisme en guerrilla kun je niet vechten. Ondergrondse strijdmachten gaan door tot het einde en daar zal ‘goed’ nooit van kunnen winnen. Een voor radar onzichtbaar jachtvliegtuig is een mooi stuk techniek, maar wat heb je eraan als de vijand geen radar heeft? Wat heb je aan de wapens die je in wilt zetten tegen een leger, als dat leger geen uniform draagt, maar hetzelfde eruit ziet als de bevolking? De oorlog in Korea werd op de demarcatielijn gestopt en is zeer fragiel te noemen. De oorlog in Vietnam werd uiteindelijk ‘gewonnen’ door een bevolking die beter bestand was tegen de vreselijke omstandigheden en die zich voor een ideaal inzetten. Daar kon de high-tech van de Amerikanen geen vuist tegen maken. De eerste Golfoorlog, Operation Desert Storm, werd voor Bagdad al afgebroken. Dus was er een tweede Golfoorlog nodig. Onder het, bleek later, valse voorwendsel dat Irak beschikte over ‘massa vernietigingswapens’ werd dus ‘gerechtvaardigd’ het land binnengevallen op 21 maart 2003. De techniek leek het te winnen van het verzwakte leger van Irak.

President Busch verklaart 'Mission Accomplished'

Het leek allemaal zo vlot te verlopen, dat President George W. Bush al op 1 mei 2003 riep dat de oorlog voorbij was. Tot die tijd waren er zo'n 100 Amerikaanse soldaten omgekomen in de oorlog tegen Saddam Hoessein. Maar de teller stopte niet op 1 mei 2003,... In november 2011 waren er 4486 Amerikanen omgekomen in Irak (eerlijkheid gebied te zeggen dat deze niet allemaal omkwamen door gevechtshandelingen en bomaanslagen, maar ook door ongelukken en,... het meest trieste,... zelfdoding). De teller voor serieuze gewonden stond toen op 32.226. Op 16 december 2011 kwam de laatste Amerikaanse soldaat, David Hickman, om het leven in Irak. Drie dagen later, op 19 december werden de laatste Amerikaanse troepen uit Irak teruggehaald. Enkele dagen na het vertrek van de Amerikanen vielen 63 doden toen verschillende bommen explodeerden in Bagdad. In Irak alleen al, vielen onder de burgerbevolking in 2011 meer dan 4000 doden te betreuren.

En weer explodeerde een autobom in Bagdad, Irak

Over de hele wereld blazen fanatici zich dagelijks op en dat noemt men terrorisme. Maar dat zien die terroristen anders, deze zijn in oorlog tegen 'andersdenkenden'. De oorlog die men nu vecht tegen dit soort lieden is er één die nooit gewonnen zal worden. Ondergronds ‘verzet’ is onmogelijk uit te roeien.

Ook iets dat te leren valt uit de Tweede Wereldoorlog,...

Dit bovenstaande schreef ik in 2015,... echt met het idee dat we nooit meer een grootschalige oorlog zouden meemaken waarbij de dreiging zelfs tot een Derde Wereldoorlog zelfs niet ondenkbaar was,....

Maar op 24 februari 2022 viel Rusland, op bevel van president Putin, de Oekraïne binnen. Onder het mom de ‘Nazi’ regering te verwijderen en het land te ‘demilitariseren’. Putin dacht in zijn naïviteit dat het westen (lees Europa en Amerika) zich er niet mee zouden bemoeien. Maar de miljoenen Oekraïense vluchtelingen, de beelden van de explosies van raketten in de hoofdstad Kiev, verwoeste gebouwen, doden en gewonden, brachten het Westen eensgezind bijeen. Wat een kortdurende invasie zou worden, liep voor Rusland uit op een drama. Beelden van complete steden verwoest, oorlogsmisdaden tegen burgers kwamen dagelijks op de televisie. Uiteraard sprak Rusland alles tegen. De tekst van dit stukje is geschreven na een jaar oorlog (maart 2023) in het oosten van Oekraïne wat op een gebied lijkt dat associaties oproept met de Eerste Wereldoorlog, een verwoest landschap vol loopgraven.

Verwoeste tanks en gebouwen in de Oekraïne,... en onschuldige slachtoffers,...

En zo kunnen we concluderen dat, met name, de Russische top, niet goed heeft opgelet tijdens de geschiedenislessen. Rusland mag dan Oekraïne zien als een opstandige provincie ooit onderdeel van de Sovjet Unie, maar het is nu een zelfstandige republiek welke erkend is. Je kunt er over discussiëren of Oekraïne een corrupt land is met ‘misdadigers’ in de regering, maar er een oorlog tegen beginnen lost dat niet op. Rusland heeft naïef gedacht dat het Russische leger als ‘bevrijders’ zouden worden toegejuicht, maar het tegendeel is gebeurd. De oorlog tegen Oekraïne zal wederom de geschiedenisboeken ingaan als een voorbeeld hoe een dictator van een land, in dit geval Rusland, denkt met veel geweld zonder daarbij aan slachtoffers te denken, of zijn eigen reputatie op de lange termijn, de grote verliezer was. Het zal in de toekomst weer als lesmateriaal gebruikt worden, maar zal helaas voor sommigen wederom aan dovenmansoren terecht komen,…

GA TERUG

---