Ford Island met er omheen de doelwitten eerste aanvalsgolf:
1. USS California, 2. USS Maryland/USS Oklahoma, 3. USS Tennssee/USS West Virginia
4. USS Arizona/USS Vestal, 5. USS Nevada, 6. USS Detroit, 7. USS Raleigh
8. USS Utah, 9 USS Tangier, 10. USS Oglala/USS Helena, 11. USS Pennsylvania
(samen met USS Downes en USS Cassin in dok), 12. USS Shaw. A. USS Neosho
Witte lijnen: torpedo bommenwerpers, gele lijnen: I-16tou
(Google Earth)
In de speelfilm 'Tora! Tora! Tora!' is er geen aandacht voor, maar gelijk met de torpedoaanval op
'Battleship Row', werd de westkant van Ford Island aangevallen. Deze kant was voor de Japanse aanvallers
misschien wel de belangrijkste opdracht, dit was de positie waar de Amerikaanse vliegdekschepen
normaliter lagen. Maar tijdens de eerste torpedo 'run' bleek dat op de bewuste plekken de USS Detroit, de
USS Raleigh (CL-7), de USS Utah en de USS Tangier lagen (6 t/m 9 op bovenstaande
kaart). Bij gebrek aan de vliegdekschepen, werden de schepen aan de west zijde van Ford Island evenzo goed aangevallen.
Links de vier schepen ten westen van Ford Island
(De USS Raleigh en de USS Utah (middelste twee) zijn juist getroffen)
De eerste schepen die werden aangevallen aan de westkant van Ford Island, waren de
lichte kruiser USS Raleigh (CL-7) en het luchtafweer-trainingschip de USS Utah (AG-16).
Beide schepen incasseerden treffers van een torpedo om ongeveer 07.55 uur. De USS Raleigh
kreeg ook een bom te verduren en maakte daarop slagzij. Wonder boven wonder vielen er geen doden
aan boord, al waren er wel enkele gewonden. Een sleepboot, en een ander te hulp geschoten hulpvaartuig, werden
aan de USS Raleigh gekoppeld zodat het schip niet zou omslaan. In de uren daarna zou
de bemanning vijf Japanse vliegtuigen hebben neergeschoten.
Japanse vliegtuigen duiken nogmaals
op de vier schepen west van Ford Island
Het schip naast de USS Raleigh, de USS Utah kwam er slechter vanaf. Ze werd door een
tweede torpedo getroffen en kapseisde. De Chief Watertender Peter Tomich bleef beneden
deks in het hellende schip om te helpen om mannen uit het schip te evacueren. Tevens probeerde hij
machines gaande te houden zodat pompen en elektriciteit werkten voor zolang dat ging. Toen de
USS Utah compleet omgeslagen was, bleek Peter Tomich meegesleurd te zijn, en omgekomen. Voor
zijn inzet zou Tomich postuum de Medal of Honor ontvangen. Nadat het schip op zijn
kop lag, hoorde kapitein Commander Solomon Isquith geklop onder de romp vandaan. Met hulp van mannen
van de USS Raleigh, die een snijbrander meenamen, werden er gaten in de romp gebrand waardoor
nog een onbekend aantal gered kon worden (bronnen spreken van 4 tot 10 man).
Hoewel de meeste mannen (461) ongedeerd van boord wisten
te komen, zouden uiteindelijk 64 omkomen op de USS Utah. De USS Raleigh,
werd gerepareerd en weer ingezet, maar de USS Utah was verloren. Er werd een poging gedaan
om het schip weer om te keren, maar de poging mislukte. Tot op de dag vandaag ligt de USS Utah
nog op haar noodlottige plek met 58 omgekomen mannen aan boord, en is nu een oorlogsgraf.
De USS Raleigh maakt water,
maar met hulp blijft ze drijven
De USS Tangier (AV-8), een hulpschip voor watervliegtuigen, lag achter de USS Utah,
maar bleef ongedeerd, en begon op Japanse vliegtuigen te schieten rond 08.00 uur
(waarbij naar beweerd drie werden neergeschoten, maar aangezien de gehele haven op vliegtuigen
schoot, valt dit niet te bewijzen). Ook zou de bemanning op de dwergonderzeeër I-22tou
hebben geschoten toen deze opeens aan de oppervlakte verscheen (meer hierover, verder op deze
pagina’s). Aan de andere kant van deze rij schepen, lag ten noorden van de USS Raleigh,
de lichte kruiser USS Detroit (CL-8). Ondanks dat er op het schip geschoten werd, werd
het niet door torpedo’s of bommen getroffen, en wist zich te verplaatsen, om met haar
luchtafweergeschut op Japanse vliegtuigen te schieten. Ook deze schutters claimden ‘verschillende’ vliegtuigen.
Strak gespannen kabels proberen de USS Utah rechtop te houden
maar het zal vergeefs zijn, ze zal helemaal omslaan,...
Vanaf dat de eerste torpedo's en bommen begonnen te vallen werden de luchtafweerstukken aan boord
van de schepen in bedrijf gebracht. De vlootorders waren reeds in 'paraatfase 3', waardoor een kwart
van het luchtdoelgeschut ten alle tijden bemand moest zijn, en de 'ready-rack' munitie voor handen moest zijn.
Links de USS Raleigh en rechts de omgeslagen USS Utah
Het moet de grootste angst voor een zeeman zijn, een schip dat omslaat, en je raakt opgesloten.
In het donker, hoor je het water stijgen, en in de luchtbel probeer je te overleven, in de hoop dat
kameraden je te hulp komen. Soms lukt dit, zoals bij de USS Oklahoma en de USS Utah
waar enkele mannen werden gered. Een ander schip dat omsloeg nadat het getroffen was tijdens de
aanval van de Japanners, was de USS Oglala aan de zogenaamde Ten-Ten (of 10-10) dock (No.10 op bovenstaande
kaart).
Maar hier was het schip op tijd geëvacueerd.
Op de voorgrond de omgeslagen USS Oglala en links de
USS Helena, (rechtsachter de
brandende USS Shaw, de rookwolken links komen uit het dok van de USS Pennsylvania)
De mijnenlegger USS Oglala (CM-4) lag aan bakboordzijde aan de buitenkant van de lichte kruiser
USS Helena toen een torpedo om 07.57 onder de romp van de USS Oglala doorliep en tegen de
romp van de USS Helena explodeerde. Deze klap ontzette ook de romp ter hoogte van de ketels.
Het personeel aldaar zekerde gelijk de boel zodat er geen ketels konden ontploffen. Boven aan dek
ratelden kogels over het schip. Opmerkelijk was dat er slechts één man gewond raakte, toen een
kogel door zijn gezicht vloog. Om 08.00 uur explodeerde een bom tussen de USS Oglala en
de USS Helena. Deze schade veroorzaakt dat aan de achterzijde de USS Oglala water
maakte, en al snel werd duidelijk dat het schip zou kapseizen. Snel werden twee slepers opgeroepen
om de USS Oglala weg te slepen van de USS Helena zodat deze vrij lag, en haar geschut
optimaal kon gebruiken tegen de vijandelijke vliegtuigen.
De omgeslagen USS Oglala, op de
achtergrond de USS Maryland en de USS Oklahoma
Om 09.30 uur werd opdracht gegeven om de
USS Oglala te verlaten, en rond 10.00 uur lag ze volkomen op haar zijkant, met slechts een
klein deel van de romp boven water. Er waren slechts drie gewonden gevallen. De berging werd door
mislukkingen geplaagd, en pas bij de vierde poging was ze op 3 juli 1942 weer vlot. Ze werd gerepareerd en bleef
tot 1965 in de vaart.
- DE AANVAL OP
HICKAM -
Begint de aanval van de Japanners in de speelfilm 'Tora!
Tora! Tora!' in de haven van Pearl Harbor, in
het echt waren de vliegvelden ook net zo
belangrijk. Waren de aanvallen op de schepen
in Pearl Harbor prioriteit voor de Japanners, het was
wel zaak geen Amerikaanse jagers achter zich aan te
krijgen. Hiertoe moesten dus ook de nodige
vliegvelden aangevallen worden.
De aanval op 'Hickam' in 'Tora!
Tora! Tora!' (gefilmd op Ford Island)
De aanval op Hickam begon om 07.55 uur, door twee groepen
Japanse vliegtuigen. Hangars en andere
gebouwen werden met bommen aangevallen, geen
ruit bleef heel op de basis. In het gebouw
‘Hale Makei’, een kazerne voor 3000 man, kreeg de volle
laag terwijl de mannen in de rij stonden voor het
ontbijt. Rondfluitende kogels eisten 35
doden, en een veelvoud aan gewonden. Tijdens
het hoogtepunt van de aanval kwam een dozijn
B-17 Flying Fortress
bommenwerpers, van het 38th Reconnaissance Squadron,
aangedreund om te landen op Hickam. Deze B-17's
waren onderweg naar de Filipijnen, en onder
leiding van Major Truman H. Landon. Op
Hickam zou een tussenlanding worden gemaakt. De
vliegers waren zich van geen kwaad bewust, totdat ze de
enorme rookkolommen boven de basis zagen, en
verder op, over Pearl Harbor, hetzelfde,
drong het door bij de bemanningen,… en zeker
toen opeens de kogels door het dunne aluminium
knetterden. De bommenwerpers verspreidden zich om niet één
geconcentreerd doelwit te vormen, sommige
weken zelfs uit naar Bellows en Wheeler.
Alle bommenwerpers kwamen aan de grond, min
of meer, maar allemaal met schade en gewonden aan boord.
B-17G, 44-85829,
N3193G in de kleuren voor de film (opvallend is de ontbrekende
staartcode)
In de speelfilm ‘Tora! Tora! Tora!’ wordt het breed
uitgemeten, de landing van de B-17 bommenwerpers op
het vliegveld Hickam, tijdens de aanval. Hiervoor werd
gefilmd op Ford Island omdat op Hickam de situatie geheel gemoderniseerd was.
Voor deze scènes waren vijf B-17’s beschikbaar (in het echt
waren het er twaalf). Het type B-17E was
niet vliegwaardig voorhanden aan het einde
van de jaren zestig van de vorige eeuw. Dus
werd voor 'Tora! Tora! Tora!' uitgeweken naar de
latere B-17F/G modellen waar voldoende van vliegwaardig
waren. De B-17's, zonder de geschutskoepels,
vanwege hun civiele uitvoering, kregen
dummie koepels op de romp geschroefd.
Rechts Major Truman Landon
(gespeeld door Norman Alden) in de B-17
De volgende B-17F/G Flying Fortress bommenwerpers werden
gebruikt: B-17F, 42-29782 (tegenwoordig te
vinden het Museum of Flight in Seattle als
'Boeing Bee'). B-17G, 44-83563 (nu te
vinden in het Wings of Eagles Museum in Santa
Ana, California als 'Fuddy Duddy'). B-17G, 44-85829,
N3193G (vliegwaardig bij het Yankee Air
Museum in Willow Run, Michigan als 'Yankee
Lady'). B-17G, 44-85840, N620L (verloren
gegaan op 12 juli 1973 tijdens brandbestrijding, de
bemanning kwam om). B-17G-105-VE, 44-85774, N621L
(gecrasht in juli 1975 tijdens
brandbestrijding).
In de film ‘Tora! Tora! Tora!’ wordt het allemaal fraai in
beeld gebracht. De achtergrondprojectie
vanuit de cockpit overtuigd niet, maar wel
de droge onvergetelijke opmerking van Major
Truman Landon (gespeeld door Norman Alden); ’What a way
to fly into a war,... unarmed and outa gas,...'.
Eén wiel uit,... en toch
landen,... een spectaculaire scène
Tijdens een landing bleek het stuurboord landinggestel van
B-17G, 44-85774 (N621L) niet te willen
zakken. Snel werden er meer camera's naar de
landingsbaan gebracht. Als het een
spectaculaire landing zou worden, dan hadden ze het op film,
en gereed voor gebruik in de speelfilm. Een
rookmachine maakte het extra dramatisch en
het effect was mooi hoe de B-17 door de rook
opeens op de landingsbaan aanstormde. De B-17 maakte
een mooie buiklanding en zakte rustig naar rechts
waarbij de motoren 3 en 4 over het asfalt
schuurden, niemand raakte gewond.
Op de volgende pagina, gaat
de aanval verder,...
KLIK
HIERONDER
(op de gezonken USS California)
|