OTTO SKORZENY
Na het Ardennen Offensief

Himmler bezoekt vrijwillige soldaten die de Russen moeten tegenhouden,...

Reichsführer-SS Heinrich Himmler had nu een leger toegewezen gekregen en was commandant geworden over het Ersatzarmee, het reserveleger. Eindelijk had hij het begeerde baantje verworven over een frontcommando, Legergroep Weichsel. Maar hij had dan wel een betrouwbare commandant in het veld nodig. En zo werd op 30 januari 1945 Skorzeny gebeld, in Friedenthal, door Himmler om direct met alle beschikbare strijdkrachten voorhanden naar de Oder te gaan en daar een bruggenhoofd te vormen om het Rode leger tegen te houden. Eenmaal een stevig bruggenhoofd zou dan de uitvalsbasis worden voor twee legerkorpsen om een offensief tegen de Sovets uit te voeren. Skorzeny wist toen al dat dit een utopie zou worden, want in deze periode konden geen twee legerkorpsen meer samengesteld worden.

Februari 1945; SS Obersturmbannführer Otto Skorzeny aan het Oder front

Skorzeny zette de molen in werking om te proberen voldoende voertuigen te bemachtigen, en een klein leger te vormen. Hij wist vier compagnieën soldaten bijeen te sprokkelen, manschappen van voornamelijk een samenraapsel afkomstig uit de bezette gebieden, waaronder zelfs uit Rusland en Zweden, om de Sovjets tegen te houden.Verder kon hij rekenen op het SS-parachutistenbataljon dat in Friedenthal was gelegerd. Hierin zaten nog verscheidene Fallschirmjäger uit de tijd van Gran Sasso en de Mussolini bevrijding. Op 1 februari vertrok de 1000 man sterke eenheid, met Skorzeny voorop in een buitgemaakte Jeep, naar Schwedt. Terwijl Skorzeny zijn officieren opdracht gaf terugtrekkende Duitse troepen tegen te houden en eventueel opnieuw te bewapenen, struinde hijzelf door Schwedt om meer mannen te vinden om in zijn ‘leger’ opgenomen te worden. Lopende gewonden, een paar genisten, een bataljon Volksturm en 180 officieren in opleiding bleken voorhanden. Alleen de officieren in opleiding hadden wat gevechtservaring en zouden de ongetrainde ‘manschappen’ begeleiden.

Volksturm aan de Oder,... lichte wapens om de Russische horde te stoppen

En de dagen die volgden druppelden meer soldaten Schwedt binnen om zich te melden bij Skorzeny. In de plaatselijke kazerne werden de wapens uitgedeeld. Maar het was licht spul. Skorzeny zocht de omgeving af en vorderde links en rechts kanonnen, waaronder 8.8cm geschut en zware mitrailleurs. Hulp kwam er uit onverwacht hoek toen Hermann Göring een 600 man sterk bataljon van zijn Hermann Göring Division van Görings landhuis Karinhal, naar Schwedt stuurde. Toen dit ‘legertje’ arriveerde bleken het voornamelijk om vliegeniers te gaan die geen vliegtuigen meer hadden, en zeker geen infanterie opleiding hadden genoten. Ondanks hun protesten, verdeelde Skorzeny deze groep over zijn leger, dat nu aangegroeid was tot zo’n 15.000 man. Het leger stond bekend onder de naam ‘Division Schwedt’, maar in de ogen van Skorzeny was dit het eerste echte Europese leger vanwege dat nagenoeg alle nationaliteiten waren vertegenwoordigd, van Noren, Nederlanders, Belgen, Denen en Fransen.

Panzerfausten liggen gereed om Russische tanks op te vangen,...

Skorzeny, niet de man om achter het front de orders uit te delen, was steeds aan het front te vinden. In de eerste dagen leidde hij zelf een patrouille om de sterkte te onderzoeken van de Russen. Hiertoe trok hij tijdens daglicht met een kleine groep naar het stadje Bad Schönfliess. Ze kwamen onder vuur te liggen waarbij twee man omkwamen. Ze trokken zich terug, maar in de avond keerden ze terug. Bad Schönfliess leek verlaten, maar van een achtergebleven bewoner vernamen ze dat er T-34 tanks bij het station stonden. De patrouille ontdekte een dertigtal T-34 tanks, en enkele Sherman tanks. Maar hoe sterk het aantal Russen was werd niet duidelijk. Skorzeny wist genoeg, en de patrouille keerde terug naar hun stellingen. Kort hierop vielen de Russen aan. Skorzeny zijn SS- Fallschirmjäger trokken al vechtende terug. Een Volksturm eenheid uit Hamburg wist met Panzerfausten een dozijn T-34 tanks uit te schakelen.

Dode Russen en uitgeschakelde T-34 tanks in februari 1945

Een vervelende bijkomstigheid deed zich voor toen de SS generaal Bach-Zelewski, de generaal waar hij tijdens de coup in Hongarije al last mee had gehad, en die nu het commando voerde over het legerkorps in dit deel, allerlei eisen en opdrachten aan Skorzeny gaf. Skorzeny maakte zich eerst kwaad, maar negeerde vervolgens alle orders. Hier en daar werden kleine overwinningen geboekt, maar het was vooral vertragende acties die de troepen van Skorzeny konden ondernemen. Voor morele steun kwam Göring zelfs even aan het front kijken. Goed gemutst kroop hij met Skorzeny dicht op het front. Op de laatste dag van februari, 1945 ontving Skorzeny bericht dat hij binnen 48 uur zijn commando moest overdragen, er wachtte hem een andere opdracht. Skorzeny belde nog met generaal Jodl om bij zijn manschappen te mogen blijven, maar het had geen nut, zijn expertise was elders nodig.

De Ludendorff Brücke bij Remagen

Begin maart werd Skorzeny opgetrommeld of hij de Ludendorff Brücke bij Remagen kon saboteren, want deze was in Amerikaanse handen gevallen. Skorzeny had hier weinig zin in. Maanden ervoor had hij getracht zijn ‘Donau-kikvorsmannengroep’ in te zetten tegen de verkeersbrug bij Nijmegen over de Waal, welke mislukt was. Hij zag er tegenop om wederom Kriegsmarine duikers beladen met springstof, in bijna nul-graden fel stromend water, naar een verloren brug te sturen. Daar kwam bij dat de Amerikanen reeds al enkele kilometers bruggenhoofd hadden. Deze zouden extra alert zijn op sabotage. Op 17 maart gingen zes duikers het water in. Gelijk ging het mis, toen enkele in problemen kwamen en verdronken. Er konden enkele ladingen worden aangebracht, maar ontploften niet. De overgebleven duikers werden gevangen in de zoeklichten en beschoten. De gehele ‘Donau-groep’ ging verloren. Degene die niet verdronken werden gevangen genomen.

Skorzeny had de ondankbare taak wederom rapport uit te brengen aan Hitler. Maar die zag zijn geliefde commando officier met blijdschap arriveren. Hij beloofde Skorzeny ‘het eikenloof’ bij zijn Ritterkreuz, en ook toekomstige opdrachten. Maar Hitler was ziek, en trok zich al spoedig terug, en Skorzeny zou zijn Führer nooit meer terug zien.

Russische troepen trekken op naar Wenen, de geboortestad van Skorzeny

Toen Skorzeny vernam dat Wenen, zijn geboorteplaats en waar hij zijn bedrijf had, waarschijnlijk snel in Russische handen zou vallen, spoedde hij zich die kant op. Onderweg zag hij slechts gewonde en gedemotiveerde Duitse troepen naar het westen trekken. Hij werd steeds woester bij de aanblik. Hij liet zijn chauffeur stoppen bij een kar vol gestolen waar, waar gezond ogende Duitse soldaten op zaten. Hij dwong de kar tot stoppen, en deze leeg te halen. Ze moesten maar ruimte maken om gewonden in mee te nemen in plaats van gestolen troep. Toen de aangesproken Feldwebel weigerde, sloeg Skorzeny hem in het gezicht, en trok het pistol bij de Feldwebel uit de holster en gaf deze aan een gewonde, met de opdracht te schieten als hij zou tegenstribbelen gewonden mee te nemen. Skorzeny zocht het huis van zijn moeder, maar die was twee dagen eerder vertrokken, net als zijn broer. Zijn oude zaak was nog in bedrijf, maar het was een kwestie van tijd voor geheel Wenen verloren was. De oud-leider van de Hitler Jugend, Baldur von Schirach, had de verdediging op zich genomen van Wenen en geloofde niet het rapport van Skorzeny. Von Schirach zweerde aan Skorzeny dat hij eventueel zou sterven in de verdediging van Wenen. Maar Von Schirach hield zich niet aan zijn afspraak en overleefde de slag om Wenen. Hij, die zoveel jonge levens de oorlog in had gestuurd, werd later veroordeeld in Neurenberg tot 15 jaar cel. Op 11 april 1945 verliet Skorzeny Wenen. Achter hem sloegen granaten in de Oostenrijkse hoofdstad. Skorzeny voelde zijn vechtlust uit hem vloeien, de oorlog was verloren.

rechts: 18 mei 1945: Otto Skorzeny twee dagen na zijn overgave

De naam Skorzeny was een gevestigde naam, een naam synoniem aan gedurfde acties, spionage, en koelbloedig buiten de box denken. Skorzeny zou in de laatste maanden van de oorlog regelmatig zijn benaderd door Nazi prominenten en andere hoog geplaatste Duitsers om hun vermogen een veilige plek te geven, zodat ze een ‘startkapitaal’ zouden hebben na de oorlog. Of Skorzeny daadwerkelijk iets gedaan heeft met deze verzoeken, daar twijfel ik over, want hij had ook de opdracht om de zogenaamde ‘Alpenfestung’ op te zetten rond Berchtensgaden, waarbij ook sprake was van ondergronds verzet na capitulatie van Duitsland.

Terwijl Skorzeny bezig was de ‘Alpenfestung’ verdediging te gaan organiseren, kwam opeens zijn oude kompaan Karl Radl en 250 Friedenthal manschappen zich melden en gezamenlijk trokken ze richting de zogenaamde ‘Alpenfestung’.

Maar op 16 mei 1945 was het voorbij, voor Skorzeny, toen hij zich overgaf aan de Amerikanen. Skorzeny werd gevangen gezet en het zou twee jaar duren eer hij tijdens het proces in Dachau werd aangeklaagd, met negen andere officieren van Panzerbrigade 150, voor oorlogsmisdaden tijdens het Ardennen Offensief. De aanklacht, zich uitgeven voor Amerikaanse troepen en het schieten op en doden van Amerikaanse militairen. Het proces begon op 18 augustus 1947 en zou drie weken in beslag nemen. Een aanklacht van het stelen van Rode Kruis pakketten werd vanwege gebrek aan bewijs verworpen. Skorzeny bekende dat hij opdracht had gegeven aan zijn manschappen om Amerikaanse uniformen en herkenningstekens te dragen, maar voegde daar aan toe, dat zodra zijn mannen in gevecht dreigden te raken, dat ze de Amerikaanse uniformen uitrokken (onder deze droegen ze het standaard Duitse uniform). Op 9 september verklaarde Wing Commander F.F.E. Yeo-Thomas, een voormalig agent van het Britse Special Operations Executive (SOE), dat hij en zijn mede spionnen regelmatig in Duitse uniformen hadden geopereerd. Hiermee kwam de aanklacht op drijfzand te staan, want dit hield in dat de Geallieerden zich ook schuldig zouden hebben gemaakt aan een overtreding van de Geneefse Conventie. Er kon geen bewijs worden aangedragen dat Skorzeny opdracht had gegeven aan zijn manschappen om in het Amerikaanse uniform het gevecht aan te gaan. Maar het betekende nog geen vrijspraak voor Skorzeny. Hij werd overgebracht naar een interneringskamp bij Darmstadt waar hij moest wachten op een beslissing van een de-nazification rechter. Maar Skorzeny besloot daar niet op te wachten.

Otto Skorzeny 'nog' in gevangenschap

Op 26 juli 1948 kwamen drie voormalige Duitse officieren, gekleed in Amerikaanse Militaire Politie uniformen, naar Darmstadt en haalden Skorzeny op, onder het mom dat er een hoorzitting zou zijn met Skorzeny in Neurenberg. Later zou Skorzeny volhouden dat de Amerikanen meegewerkt hadden om hem te laten ontsnappen, want ze hadden de uniformen voor de drie officieren verzorgd. Skorzeny vluchtte naar Beieren en dook onder bij zijn maitresse, de gravin Ilse Lüthje die een boerderij gehuurd had. De gravin was een nicht van Hjalmar Schacht, Hitlers voormalige minister van financiën.

'Odessa',... een verzinsel?

Skorzeny wordt ook in verband gebracht met de duistere organisatie Odessa. Deze organisatie zou onderdeel zijn van meerdere organisaties, zoals ‘Leibwache’, ‘Lustige Brüder’ ‘Konsul’, ‘Scharnhorst’, en ‘Sechsgestirn’ die hulp boden aan op de vlucht zijnde Nazi’s, oorlogsmisdadigers en andere kopstukken uit het voormalige Derde Rijk. Maar hoe geheim was deze Odessa eigenlijk? De naam Odessa zou staan voor 'Organisation der ehemaligen SS-Angehörigen'. Wie noemt een geheime organisatie zo uitgesproken opvallend? Het lijkt mij niet dat ieder weldenkende geheime organisatie een zo voor de hand liggende naam aan een afkorting koppelt. Volgens de US Counterintelligence Corps (CIC) na de oorlog waren het maar enkele plaatselijke cellen van oud-SSers die zo onderling in contact stonden zonder enige structuur of leider.

Otto Skorzeny met zijn trouwe adjudant Karl Radl
welke hij weer ontmoette tijdens zijn gevangenschap

In januari 1947 ontving de CIC bericht dat in het interneringskamp van Dachau een organisatie opereerde onder de naam Odessa. Een geheim agent die zich in Dachau liet opnemen wist te rapporteren dat de gevangene, SS-Obersturmbannführer Otto Skorzeny, de leiding op zich zou hebben genomen van de organisatie. Odessa zorgde voor papieren naar Portugal en door naar Argentinië. Duitsers die in de ‘Heimat’ wilden blijven, daar werden ook de nodige papieren voor geleverd en werd voor werk gezorgd. Maar de CIC kon niet bevestigd krijgen, en concludeerden dat de naam Skorzeny aan de ‘organisatie’ gekoppeld was om het aanzien te geven. En zo zou de naam Odessa steeds weer opduiken in andere hoedanigheden, dan weer als ontsnappingsweg, dan weer als spionage organisatie tegen de Russen, of als bewapende ondergrondse verzetsorganisatie.

Steeds meer bewijs, of eigenlijk het ontbreken ervan, wijst wel op een bestaan van een Odessa, maar wat en hoe groot het is geweest, blijft zeer vaag. Het was wel een inspiratie voor Frederick Forsyth zijn boek The Odessa Files en de latere verfilming ervan. Maar zoals het er nu naar uit lijkt te zien is Odessa een handig woord geweest waarmee onder andere de Nazi-jager Simon Wiesenthal zijn verdenkingen kenbaar maakte aan de journalist Ottmar Katz dat er Nazi goud gebruikt werd om via Bisschop Hudal, in Rome foute Duitsers het land uit te smokkelen, om via Madrid naar onder andere Argentinië te vluchten. In Madrid zou dan Otto Skorzeny de tussenpersoon zijn geweest.

Bron voor bovenstaande 'Odessa' paragraaf is gebaseerd op
het artikel van Guy Walters in The Telegraph:

(klik hier)

Voor het vervolg over Skorzeny
'KLIK HIERONDER'