ALG met SMT, PHS en PSP
Zodra een bruggenhoofd gevormd was na de landingen in
Normandië op 6 juni, 1944, was het van belang vliegvelden te
creëren vanwaar jagers en jachtbommenwerpers konden opereren om
de troepen te beschermen en ondersteunen. Ook zouden deze velden gebruikt
moeten worden om goederen aan te voeren en gewonden vanaf te transporteren.
Met de eerste golven landingstroepen kwamen ook de engineers (genie) aan land.
Eerste taak was het opruimen van obstakels en het slaan van
bruggen daar waar nodig.
De Square Mesh Track (SMT) wordt
uitgerold
Vaak onder vijandelijk vuur begonnen
de engineers met de aanleg van zogenaamde ALG (Advanced
Landing Grounds). In snel tempo werd de grond geëgaliseerd waarover
zogenaamde Square Mesh Track (SMT) werd uitgerold. Het door de
Britten ontwikkelde SMT bestond uit een zwaar metalen gaas
(ruitvorm van 8 x 8 cm) op grote rollen. De eerste vliegvelden
in Normandië werden op deze manier
aangelegd.
Latere ALG's werden aangelegd met Prefabricated
Hessian (Burlap) Surfacing (PHS of PBS). Dit bestond uit, met
asfalt, geïmpregneerde jute van 100 meter in lengte met een
breedte van ongeveer een meter.
Met de PHS/PBS werden stofwolken,
gecreëerd door de propellers van de vliegtuigen, voorkomen.
Het was niet ongebruikelijk om over de PHS de SMT uit te
rollen, 'the best of both worlds'.
De aanleg van Prefabricated
Hessian (Burlap) Surfacing (PHS of PBS)
PSP (Pierced Steel
Planking)
Vlak voor dat Amerika bij de Tweede Wereldoorlog betrokken raakte,
ontwikkelden men daar de PSP, oftewel; Pierced Steel Planking (ook wel
genoemd 'Perforated Steel Plating'). Een andere bijnaam die in gebruik
raakte voor de PSP was 'Marsden Matting', een verbastering van Marston,
een vliegveld in Georgia, VS waar het voor het eerst werd gebruikt. Een
stalen PSP was 3 meter lang en 40 centimeter breed. De platen waren voorzien
van 3 rijen ronde gaten (29 in de lengte, 64mm in doorsnee), waardoor
de sterkte bewaard bleef maar toch licht genoeg was om gemakkelijk mee
te werken. Aan de zijkanten waren haken en ogen aangebracht zodat
iedere plaat aan elkaar gehaakt kon worden.
Hier wordt PSP gebruikt voor een Advanced Landing Ground
Met 2000 ton aan PSP (60.000 stuks) kon in 175 uur door 100 man een
landingsbaan gelegd worden van 1.5 km lengte, met een breedte van 50 meter.
In juli 1944 werden de eerste PSP's aangevoerd in Normandië. Maar al snel
bleek dat de aanvoer achterbleef bij de snelle voortgang om ALG's aan te leggen.
De platen die werden aangevoerd werden daarna vooral gebruikt om standplaatsen
voor de vliegtuigen te maken. Ook werden veel platen gebruikt rond tijdelijke
kampementen voor het leger. Nadat veel Duitse vliegvelden in geallieerde handen
vielen, bleek dat het repareren van vernielde banen en standplaatsen sneller
werkte dan het aanleggen van nieuwe banen. Toch bleef de PSP een populaire
oplossing die niet alleen gebruikt werd voor het aanleggen van vliegvelden.
Er konden simpele bruggetjes uit gebouwd worden, kooiconstructies,
afrasteringen en zelfs stoelen werden uit PSP 'gevouwen'.
PSP als afrastering gebruikt door een lokale boer
Op 15 september 1944 hadden de Amerikanen 80 vliegvelden aangelegd en de Britten
76 (en zo'n 20 stuks in het Middellandse zeegebied). Aan het einde van de oorlog hadden
de USAAF Engineers 280 vliegvelden
gebouwd of bestaande gerenoveerd in Europa. Het PHS verdween al snel uit
de oorlogsgebieden. Nu, ruim zeventig jaar na dato kan
men nog wel eens een stuk afrastering vinden in Normandië gemaakt uit
SMT, maar het wordt steeds schaarser. Ook is dit het geval met PSP.
Na de oorlog werden achtergebleven platen dankbaar in gebruik genomen door
plaatselijke boeren om als hekwerken te dienen om hun vee achter te houden.
De PSP is een opvallende herinnering uit de recente geschiedenis, ze steken
mooi roestbruin af tegen de groene achtergrond van Normandië.
- Advanced Landing Grounds - Omaha Beach
(In volgorde van aanvang van de bouw)
De Advanced Landing Grounds in de
sector Omaha Beach
(Google Earth)
In het achterland van Omaha Beach werden zo snel mogelijk na de landingen zes Advanced Landing
Grounds (ALG) aangelegd.
Naast de grotere tijdelijk aangelegde vliegvelden waren er ook kleinere 'strips', de
zogenaamde 'ELS', de Emergency Landing Strip. Eén van de eerste ALG
in de sector Omaha Beach, was een 'ELS' op de heuvel nabij St.Laurent-sur-Mer aan één kant en Exit E-1 (Wn 65) aan de andere kant.
Al vroeg tijdens de landingen lagen de engineers van 834th Engineer Aviation Battalion te wachten om aan land te kunnen gaan.
Met Bulldozers en andere zware machines geladen op een Rhino Ferry, om grond te kunnen egaliseren, lagen ze
rond 10.30 uur op de hoogte van Vierville-sur-Mer. In de nabijheid dobberde een LCT met een Headquarters en Service Company.
Deze groep zou een ALG aan leggen nabij St. Pierre-du-Mont, maar een doorbraak die kant op zat er op 6 juni niet in,
de Duitse verdediging was hardnekkig. Enkele pogingen om de kust te bereiken mislukten, en de Duitsers begonnen
hun geschut op hen te richten. De US Navy gaf de order aan 834th EAB dat ze zich moesten terug trekken.
De LCT kon dit op eigen kracht, maar de Rhino Ferry werd door de US Navy weggesleept tot op de hoogte van de
voor anker liggende Troopships.
De lokatie van A-21C Saint-Laurent-sur-Mer,
geen spoor meer zichtbaar van deze ALG,...
(Google Earth)
Pas de volgende dag, op 7 juni, kwam het 834th EAB
aan wal bij Exit D-3 (nabij Les Moulins). Maar vertrekken naar St.Pierre-du-Mont zat er niet in,
de Duitsers hadden die hoek nog stevig in handen. Scouts zochten in de omgeving naar een alternatief, en deze bleek
vlak bij te liggen, op de heuvel bij St.Laurent-sur-Mer. Groepjes genie personeel gingen direct aan het
werk om het gebied van landmijnen te ontdoen. Andere groepjes soldaten gingen op zoek naar hinderlijke
Duitse scherpschutters, want eerder kon er niet gewerkt worden in de open lucht boven op de heuvel.
Zodra men het veilig genoeg vond, rolden de Bulldozers het terrein in en begonnen de zaak vlak te schuiven.
Al vroeg in de middag cirkelden er reeds vliegtuigen met invasiestrepen boven het vliegveld in wording. Van bovenaf
had het al duidelijk de contouren van een landingsbaan, 1035 meter lang en 30 meter breed.
A-21C Saint-Laurent-sur-Mer, op
9 juni 1944 operationeel
Met de engineers waren ook luchtverkeersleiders meegekomen van de Army Air Force. Deze konden met hun
radio verbinding maken, maar eigenlijk alleen maar om te waarschuwen dat er geen verharding nog was
aangebracht, want die was nog onderweg met een landingsboot. Jachtvliegtuigen bijna zonder brandstof
en zonder munitie trachtten er toch te landen. Ook een C-47 om gewonden op te halen, poogde
binnen te komen, maar deze
werd weggestuurd vanwege dat Major-General Quesada binnenkwam. General Elwood R. Quesada was commandant
van de 9th Tactical Air Command. Hij bracht een nieuwe taktiek in het veld, een Forward Air Controller (FAC)
reed mee in een tank direct aan het front, en stuurde jachtbommenwerpers aan op zijn aanwijzingen.
Hiermee was de zogenaamde Close Air Support geboren, en kon met grote accuratesse een luchtaanval
bijdragen aan een doorbraak door de grondtroepen. Nadat de generaal geland was, kwam de C-47
over het hobbelige veld binnen. General Quesada keerde dezelfde dag terug naar Engeland, en
belde direct naar het hoofdkwartier van de 9th Air Force, om vol ongeloof te vertellen wat hij
meegemaakt had, 'een 3000 voet lange landingsbaan met brandstof, munitie en voorraden, en het is niet meer dan een
modderige strip!'
P-38J, 42-68071 van 392nd FS, 367th
Fighter Group geparkeerd op A-21C
Ook werd een hospitaal opgesteld op het terrein van het vliegveld. Hier werden gewonde soldaten opgevangen, voor evacuatie naar Engeland.
Eén van de eerste evacuaties werd uitgevoerd door 806th Sanitary Evacuation Squadron (31st Transportation Group),
toen deze 18 gewonden vanaf het veld het Kanaal overvlogen. Deze zogenaamde 'mercy flights' waren speciaal uitgeruste
toestellen als 'vliegende ziekenhuizen' compleet met verpleegsters. Officieel staat 9 juni als datum dat het
veld, met de naam E-1 (naar exit E-1) operationeel werd. Op 15 juni werd het door de 9th Air Force overgedragen aan 'Service Command',
en exclusief hoofdzakelijk gebruikt voor aanvoer van goederen en de evacuatie van gewonden, en kreeg het de
aanduiding T-1 (later de aanduiding A-21C).
De 31st TG zou in juni 4400 gewonden vervoeren en juli 6590 gewonden, vanaf de ALG's A-21C en A-1 St. Pierre-du-Mont.
Na de zware storm welke de Mulberry haven van Omaha verwoeste op 19 juni, werd via A-21C een enorme hoeveelheid
luchtvracht binnengevlogen. Op 25 september 1944 werden operationele vluchten vanaf A-21C gestopt en werd het veld weer
landbouwgebied.
Een monument aan de Rue du Val herinnert aan de ALG A-21C
Na het opbouwen van het vliegveld A-21C bij St.Laurent-sur-Mer, vertrok 834th
Engineer Aviation Battalion naar St.Pierre-du-Mont
om daar A-1 aan te gaan leggen. 834th EAB ontving later de Presidential Unit Citation voor hun inzet op D-Day en daarna.
834th EAB zou later ook nog A-9 aanleggen bij Le Molay. Bij het voormalige vliegveld staat tegenwoordig een monumentje en een bord met
historische informatie.
- A-1 Saint-Pierre-du-Mont -
A-1 Saint-Pierre-du-Mont, op
13 juni operationeel
Nog tijdens de opbouw van A-21C bij St.Laurent-sur-Mer, stuurde 834th Engineer Aviation Battalion
al een eenheid op 9 juni om voorbereidende werkzaamheden te gaan ondernemen aan A-1 bij St. Pierre-du-Mont.
Op 13 juni werd de 1525 meter lange landingsbaan officieel operationeel verklaard. De landingsbaan van 40 meter breed bestond
uit Square Mesh, en de parkeergebieden uit PSP. Officieel was het de standplaats voor de 366th Fighter Group. Maar er kwam
van alles binnen, vliegtuigen met tekort aan brandstof of munitie. Zoals al eerder aangegeven vertrokken hier ook de
C-47's van 806th Sanitary Evacuation Squadron om gewonden af te voeren.
(Google Earth)
Op 5 september 1944 werd het vliegveld A-1 bij St.Pierre-du-Mont alweer opgeheven vanwege dat de Geallieerden
steeds dieper Frankrijk introkken. Al snel werd het weer door de lokale boeren in bezit genomen, en tegenwoordig
is er geen spoor meer van te vinden, alleen een klein monument herinnert aan de enorme activiteit die zich hier in de zomer
van 1944 afspeelde. Om het monument te vinden moet men even scherp opletten,... 2.5 km na Vierville-sur-Mer (richting Pointe du Hoc)
over de D514 ziet men aan de rechterzijde afslag met een stadspomp in een rond stenen huisje. Ga hierin, en volg dit
pad 200 meter.
Het monument voor A-1 is het
enige wat herinnert aan deze ALG
KLIK HIERONDER op
de Rhino Ferry met Engineer Bulldozers en een licht verkennings vliegtuigje
om naar de volgende pagina te gaan voor meer ALG achter Omaha Beach
|