Na uw bezoek aan Creully, neem de D 12 richting Bayeux. Na twee kilometer ga rechtsaf naar Bazenville (de D 87). Bij de kerk staat een opvallend monument in de vorm van een Spitfire vleugel. Dit monument is opgericht ter herinnering aan het tijdelijk aangelegde vliegveld 'B2', welke operationeel was vanaf 16 juni tot 15 augustus 1944. Het zou eerder geopend zijn, ware het niet dat een B-24 Liberator bommenwerper er tijdens de bouw een noodlanding maakte waarbij een deel van de juist aangelegde baan werd verwoest. Dit is het eerste monument voor 'B2', op de vorige pagina was sprake van een monument, onthult in 2019 bij Crépon, voor 'B2' en dan met name de Belgische squadrons die er vanaf opereerden. Vanaf deze ALG (Advanced Landing Grounds) opereerden verschillende gevechts squadrons, maar ook werd het gebruikt om gewonden per vrachtvliegtuigen af te voeren. Tevens was hier het 83rd Group Controle Center voor de 2nd Tactical Air Force gevestigd van 7 juni tot 10 augustus 1944.

Keer terug naar de B 87, en ga richting Ryes. Na een kilometer kunt u een stop maken aan de rechterkant van de weg, bij de Britse oorlogsbegraafplaats. Dit is de eerste begraafplaats voor de Britten welke ingericht werd vanaf 8 juni 1944. Er werden in die periode ad-hoc plekken aangewezen welke moest dienen als begraafplaats. Op de begraafplaats liggen 630 Britten, 21 Canadezen en 1 Australiër. Naast deze Commonwealth slachtoffers ligt er ook een Poolse militair begraven. Opvallend is de aparte sectie waarin 326 Duitsers liggen begraven.

Eén van de jongste slachtoffers die op de begraafplaats van Bazenville ligt, is de 18 jarige Private L. Hann, soldaat bij The Dorsetshire Regiment, die op 7 juni 1944 sneuvelde. De oudste is de 58 jarige Second Engineer Officer T. Speirs welke omkwam op 24 augustus 1944 aan boord van de SS Empire Rosebery. De hoogste officier die hier ligt is Major A.C.W. Martin, van The Dorsetshire Regiment.

Major Charles Martin was een zogenaamde carrière soldaat en ten tijde van D-Day op 6 juni 1944, al een veteraan op zijn 27ste. Tijdens een nachtelijk landing op de kust van Sicilië leidde Captain Martin een compagnie van de Dorsets. Dertien dagen in de strijd schakelde Martin eigenhandig een Duitse machinegeweer positie uit. Voor zijn inzet zou hij het Distinguished Service Order (DSO) ontvangen. Gepromoveerd tot Major, leidde Martin als tweede in het commando tijdens de landing op GOLD Beach het 1st Battalion of the Hampshire Regiment. Samen met zijn oude Dorset Regiment zaten ze in de eerste aanvalsgolf. Machinegeweervuur en mortieren waren de begroeting voor de Britse troepen, en de verliezen liepen snel op. De commandant van de 1st Battalion of the Hampshire Regiment raakte gewond en Martin nam de leiding over. Maar het was van korte duur, Martin werd dodelijk getroffen door een kogel van een Duitse scherpschutter. De Hampshire Regiment leden die dag een verlies van 180 manschappen, maar hadden de posities ingenomen die hen als doel waren gesteld.

Keer terug naar de kustweg D 514 en ga naar Asnelles. Als u Asnelles binnen rijdt, vanaf Ver-sur-Mer, ga op de eerste grote kruising naar rechts, de Rue de Débarquement. Komt u vanuit het westen, neem de afslag links direct na 'Gold Beach Evasion'. Rij naar de boulevard en parkeer uw auto nabij de grote kazemat.

Deze kazemat, een R 677, behoorde tot Wn 37, en bezat een 8,8 cm kanon dat verantwoordelijk was voor zes uitgeschakelde Britse tanks die hier landden. De Sexton onder commando van Sergeant R.E. Palmer, 147th Field Regiment (Essex Yeomanry), wist uiteindelijk vanaf 300 meter het kanon het zwijgen op te leggen. Maar voor dat zover was, moest er veel strijd geleverd worden.

Wat hier duidelijk opvalt aan de kazemat is dat het geschut het strand bestrijkt en niet de zee. De Duitsers gingen er vanuit dat de invasie bij vloed zou plaatsvinden zodat de landingsboten over de, door de Duitsers opgeworpen, obstakels zouden varen. Het schootsveld van de kanonnen in de bunkers was zo opgesteld dat het vuur het strand op zijn smalst (vloed) zou bestrijken. (Zie ook 'De bunker-pagina'). Gelukkig voor de landingstroepen landden deze bij eb en was de draaicirkel van het geschut krap, anders waren er beslist meer slachtoffers geweest van dit kanon.

In tegenstelling tot de Amerikaanse invasie stranden maakten de Britten hier nuttig gebruik van Hobart's Funnies. Door het zware verdedigingsvuur van de Duitsers vanuit Le Hamel-Asnelles werden drie CRABS (mijnvlegeltanks) uitgeschakeld. Maar één wist er door te komen en kon een schoon pad maken voor de soldaten.

Deze positie, ‘Jig Green’ (west), was een zware noot om te kraken voor de 231st Brigade. Niet alleen het Duitse vuur maakte veel slachtoffers, ook de ruwe zee en de zwakke ondergrond waarop de voertuigen aan land kwamen dreigden roet in het eten te gooien. Negentien tanks verdwenen in de golven, en die wel aan land kwamen liepen vast in de klei of zakten vast in het zand. De vloed verborg later ook de strandobstakels, waarop landingsvaartuigen zich op stuk voeren. De aanval op Wn 37 werd dan ook tijdelijk uitgesteld. Een groot probleem bleek ook het verlies aan leiding gevende officieren, welke de chaos alleen maar groter maakte. Duitse granaten, niet alleen vanuit Wn 37, maar ook vanaf Meuvanis hielden de verkeersstroom tegen.

Vooral bij eb, zoals uw webmaster hierboven laat zien, heeft u vanaf dit punt een goed uitzicht op de 'Phoenix' elementen van de Mulberry haven van Arromanches (zie lager). Dit is het uiterste oostelijke punt waar de Mulberry haven uitkwam. De meeste kans om de 'Phoenix' elementen heel dicht tijdens laagtij te benaderen is aan het einde van de middag.

Aan het einde van de boulevard, enkele honderden meters verder, richting Arromanches, is nog een interessante kleine kazemat (Wn 38) te vinden. Dit is een Bauform Vf 600v waarin een 5cm KwK 39L/42 was ondergebracht. Ook hier is weer duidelijk de bescherming te zien naar zee toe terwijl het geschut alleen het strand bestrijkt.

Keer weer terug naar de D 514 en ga richting Arromanches. Als de weg stijgt naar de top van de klif waarop het dorp St.Côme-de-Fresné is gebouwd, sla dan de tweede afslag even in (bijna bovenaan het hoogste punt van de weg). Via de Rue de Fontaine rijdt u dan even een rondje. Halverwege ziet u dan aan de linkerkant een grote kazemat verschijnen die het strand bestrijkt van Le Hamel en Asnelles. Vanaf dit punt, het voormalige Wn 39, heeft u een geweldig panoramisch uitzicht over Asnelles.

Rij nu weer door om via de D 514 uw weg te vervolgen naar Arromanches dat enkele kilometers verder ligt. Na enkele honderden meters op de klif ziet u een pilaar, waarop een beeld van Maria is geplaatst, met een naastgelegen parkeerterrein. Hier zijn niet alleen de nodige monumenten te vinden, maar ook het 'ronde theater Arromanches 360'. Dit is zeker de moeite waard om te bezoeken. Hier draait een film die rondom het publiek wordt geprojecteerd en die de bezoeker meevoert tijdens de hachelijke landing op 6 juni, 1944.

Naast het huidige parkeerterrein was in 1944 een grote radarpost gevestigd van de Kriegsmarine (Stützpunkt 42). Opvallend restant is de betonnen sokkel van de Seeriese FuMo 214 Würzburg radar. Om het radarstation te beschermen tegen luchtaanvallen waren er drie 2cm Flak 28 Oerlikon kanonnen geplaatst.

De Seeriese FuMo 214 bij Arromanches werd in juni 1944 geheel verwoest.
Alleen de sokkel is tegenwoordig nog aanwezig (hieronder) (Klik op de foto hierboven voor een vergroting)

In 2019 werd een nieuw monument geplaatst op dit punt. Het gehele object 'vertelt' het verhaal van veteraan Bill Pendell MM. Vormgegeven door de beeldhouwer Thompson Dagnall zit de 97 jarige Pendell naar zichzelf te kijken toen hij, 22 jaar oud, het Normandische strand bestormende op 6 juni 1944 (zie de foto onderaan deze pagina). Naast het standbeeld van Bill Pendell zijn er vijf metalen sculpturen die aan land komende soldaten voorstellen, deze zijn opgebouwd uit duizenden aan elkaar gelaste metalen ringen.

Het geheel is ontworpen door John Everiss, en eerst tentoongesteld tijdens de RHS Chelsea Flowershow in 2019 voor het werd overgebracht naar Arromanches. Het project was tot stand gekomen door de organisatie 'D-Day Revisted' opgericht door John Phipss en zijn dochter Victoria in 2008. Deze organisatie stond veteranen bij die graag nog eens naar Normandië wilden terugkeren.

Vanaf dit punt kunt u Arromanches mooi zien liggen met een blik op de restanten van de Mulberry haven. Een tip wellicht;... besluit u hiervandaan naar Arromanches te wandelen via het steile pad, wees er op bedacht dat het een zware klim terug is. In Arromanches is trouwens weinig parkeergelegenheid, zeker in het hoogseizoen.

Arromanches werd in de middag van de 6de juni 1944 bevrijd door het 1st Battalion Royal Hampshire Regiment dat op GOLD Beach was geland. Ondanks de zware beschieting door de marine op de stad kwamen er 'slechts' zes burgers om.

U zou uw kennismaking met Arromanches kunnen beginnen in het Museé Du Débarqement aan de kade. Probleem in Arromanches is het parkeren, een goed parkeerterrein is aan de Boulevard Gilbert Longuet. Hier verliest u veel tijd, want er zijn maar een paar betaal automaten (wees vroeg, vooral in het seizoen).

Museé Du Débarqement is geheel nieuw opgetrokken, en was gereed voor de grote herdenkingen in 2024, 80 jaar D-Day. Helaas is het naastgelegen parkeerterrein verloren gegaan, en ligt er kaal bij. Persoonlijk is uw reporter niet zo gecharmeerd van het museum (er zijn naar mijn mening betere te vinden in Normandië). Tevens blijkt het een stop te zijn van touringcar ondernemingen. De drukte is dan ook navenant, en van rustig alles bekijken komt weinig terecht. Het is een grote betonnen bak, met enkele zalen waarin een paar vitrines de gebruikelijke aangekleden poppen staan. Vroeger, in het oude museum, was er mooie grote beweegbare maquette van de Mulberry haven. Hiervan is een klein deel bewaard gebleven en zijn nieuwe (niet beweegbare delen toegevoegd) opgenomen.

De reflecties in de vitrines zijn lastig voor fotografen. In twee zalen worden films vertoond waarbij weinig nieuws te zien is. Er is een grote maquette van Arromanches en de Mulberry haven. Binnen is één voertuig te vinden (met de bordjes om er vooral niet aan te komen, wat overbodig is, want het is achter een touw geplaatst). Meest interessante is wellicht de motor, een Gray Marine diesel, uit een LCVP landingsvaartuig, welke te vinden is in de entree. Verder een grote winkel met veel prullaria en boeken.

Rechts van het museum kunt u via een helling naar het strand. Op de helling staat een segment van een beweegbaar wegdek (bij Vierville-sur-Mer, Omaha Beach, waar u later langs komt, staat een langer deel dat uit meerdere segmenten bestaat).

Een echte aanrader is het in 2012 geopende nieuwe museum in Arromanches, 'Liberators Museum - Normandy 1944'. Het is gelegen aan de 9 Rue Colonel René Michel en het is meer dan de moeite waard om dit te bezoeken. Het wordt gerund door de zeer enthousiaste Nederlanders Hans Kok met zoon Floris. Zij zijn meer dan bereid om u rond te leiden en uitleg te geven over de tentoongestelde zaken. Deze zijn exclusief geschonken aan het museum door de veteranen van en na D-Day. Bent u in de buurt, dan kunt misschien zelfs gebruik maken van de B&B die de familie Kok runt.

Was het in het begin nog bescheiden van opzet, langzaam realiseren Hans en Floris zhun grootse plannen voor de toekomst. Sinds 2013 is er een betere toegang tot het museum, aan de voorzijde, plus een extra ruimte op de eerste verdieping. Dit zal een museum worden waar men vaker een bezoek aan zal gaan brengen als men Arromanches aandoet.

'Piers for use on beaches. They must float up and down with the tide. The anchor problem must be mastered. Let me have the best solution worked out. Don’t argue the matter. The difficulties will argue for themselves.'

Op 30 mei 1942 stuurde Winston Churchill bovenstaande memo naar Lord Louis Mountbatten waarin hij vraagt om een 'kunstmatige haven' waarin een systeem moest zitten van lospieren die mee bewegen op het getij. Churchill voorzag toen al problemen met het verankeren van de gehele constructie, iets wat de Britse constructeurs serieus namen, maar waar de Amerikanen laks in waren, wat hun haven bij Omaha Beach deerlijk zou opbreken.

Door een tekort aan havens rond de invasiestranden werd besloten twee kunstmatige havens aan te leggen, één bij Omaha Beach en de ander bij Arromanches. Vanaf 1943 werd er door 37.000 man aan de zuidkust van Engeland aan gewerkt. Buiten de twee kunstmatige havens werden drie andere invasiestranden (Utah, Juno & Sword) alleen voorzien van een golfbrekend scherm. Dit scherm van 60 oude schepen had als codenaam 'Gooseberry's'. Op 7 juni werd de eerste afgezonken. Onder de 'Gooseberry's' was ook de Nederlandse kruiser Sumatra. Deze werd afgezonken voor de kust nabij La Breche d'Hermanville. Haven 'A' (Omaha Beach) en haven 'B' (Arromanches) werden opgebouwd uit 146 caissons ('Phoenix' elementen) en vormden zo de haven en de losplaats.

Zestig van deze 'Phoenix' elementen hadden elk een waterverplaatsing van 6000 ton. Hiervan kwam de eerste aan op 9 juni. Op 18 juni waren er al 115 afgezonken en werden de havens in gebruik genomen. Op de eerste dag werd er al 24.412 ton aan munitie gelost. Om van de losplaats naar de kust te komen werden er drijvers (pontons), de zogenaamde 'Beetles', gebruikt. Deze waren onderling verbonden door een stalen wegdek, de 'Whale'. De losplaats, de 'Spud', aan het eind van de drijvende 'Whale', had een schuifsysteem dat doormiddel van palen vast op de zandbodem stond zodat het op en neer kon bewegen met het getij.

De gehele Mulberry haven bestond uit bijna 500 versleepte onderdelen met een totaal gewicht van 1½ miljoen ton. De dag na de ingebruikname, op 19 juni, stak een driedaagse storm op die ongekend zwaar was en die gehele haven aan OMAHA Beach verwoestte. Eén van de oorzaken van het verloren gaan van haven 'A' was het gemis aan onderlinge verankeringen van de 'Whale' bruggen die naaste elkaar liepen. De Britse haven 'B' bij Arromanches waren wel de 'Whale' bruggen met elkaar verankerd. Ook 22 'Whales' die nog onderweg waren op zee, gingen verloren. Onderdelen van OMAHA die nog bruikbaar waren werden overgebracht naar Arromanches. Centraal in de Mulberry haven lagen drie lange 'Whale' bruggen. Twee daarvan kwamen op een gekoppelde 'Spud' aan. De lengte van één brugdeel (Whale) was 80 voet (24.38 meter). De middelste drijvende brug van 45 'Whales' gekoppeld hadden een lengte van totaal 1097 meter. De meest rechtse vanaf de kust gezien had een lengte van (41 brugdelen) van bijna een kilometer. De meest linkse ‘whale’ brug bestond uit 25 whales met een totale lengte van ruim 600 meter.

Aan de extreem rechterzijde vanaf de kust gezien, lag een bruglengte van 30 x 24.38 meter= 731 meter, welke voor LST (Landing Ship Tank) bestemd waren. Op foto’s zijn links daarvan twee kortere lospieren te zien welke ‘slechts’ een lengte hadden van 390 meter en 292 meter. Het is voor mij niet duidelijk of deze daadwerkelijk gebruikt zijn, of dat dit reserve delen waren na de storm van 19 juni, en dat deze afkomstig zijn van Mulberry A.

Aan de linkerzijde in de Mulberry haven van Arromanches lag een losplaats, niet van gekoppelde ‘Whales’, maar met een zogenaamde Swiss Roll, een afrolbaar wegdek met een lengte van ongeveer 750 meter. Dit was een drijvend wegdek waaraan LCT hun lading konden lossen. Lichte voertuigen, als Jeeps, dat ging net, maar lorries waren te zwaar. Meestal werden troepen gelost via de Swiss Roll. Hiervoor was het ideaal als het eb was en het natte zand, met nog water gevulde kuilen, overspannen was en de manschappen met redelijke droge voeten aan wal konden komen.

Aan het eind van 1944 waren en via Port Winston 39.000 voertuigen en 220.000 manschappen aan wal gekomen.
Op het strand bij Arromanches zijn nog enkele op elkaar geschoven 'Beetle' elementen te zien en even verderop ligt een 'lospier' element, ook het scherm van 'Phoenix' elementen geeft nog duidelijk de grote van de invasiehaven weer.

Als u vanaf het theater 'Arromanches 360' naar Arromanches bent afgedaald, dan bent u de tentoongestelde M4A2 Sherman tank tegengekomen. Zoniet, dan is een korte klim er naar toe de moeite waard. Het ligt aan dezelfde weg als het museum. De Sherman tank is geplaatst boven op een grote kazemat, een R 612, behorende tot Wn 43. In juni 1944 was hier een 10,5cm kanon GebH 332 (f) in ondergebracht. Tegenwoordig zit er een stalen deur voor het schietgat.

U wordt nu naar de pagina gebracht die handelt rond het noorden van Bayeux. Hier bezoekt u onder andere het 'Slag om Normandië Museum' van Bayeux en het museum nabij Port-en-Bessin waar opgedregde voorwerpen worden tentoongesteld. Tevens aandacht voor de Batterij van Longues.

GA TERUG

---