Als men noord-oostwaarts door Bastogne gaat, via de Rue de Sablon, dan komen we via enkele bekende punten. Eén van deze punten staat in vele publicaties vermeld, de foto genomen vanaf een rondgang op een torentje. Hij is hieronder ook afgebeeld, met het torentje waar vanaf de foto genomen is.

Als men aan de rechterkant de St Petrus kerk passeert, verschijnt aan het eind van Rue de Virvier het grote oorlogsmonument op de kruising Place de Saint-Pierre en Rue de Pierre Thomas. Het is een grauw geheel en verdient eigenlijk een rustiger punt van bezinning dan dit drukke kruispunt. Als men op dit punt rechtsaf gaat, dan komt men uit bij Mémorial du Mardasson (richting Clervaux).

Als men bij het monument linksaf gaat en daarna bij de rotonde de tweede afslag neemt, richting Hemroulle/Longchamp, dan komt men uit bij het hoofdkwartier van General McAuliffe, in de 'Bastogne Barracks'.

Misschien voor velen het beste museum in Bastogne, is de 'Bastogne Barracks', aan de Rue De La Roche 40 in Bastogne, vanwege haar oorspronkelijke historische waarde. Dit was namelijk het voormalige hoofdkwartier van General McAuliffe tijdens de belegering van Bastogne. Nu is er een museum in ondergebracht, en is een restauratie ruimte te bezoeken waar tanks en voertuigen worden onderhouden. Het is dagelijks te bezoeken, behalve op maandag. Het bezoek is onder professionele begeleiding van een militaire gids, en de rondleidingen starten om 10.00 uur, 11.00 uur, 13.00 uur en 14.00 uur.

Hou er rekening mee, dat de rondleiding tussen de twee-en twee en half uur duurt. Na een inleiding is het al snel naar de kelder waarin General McAuliffe zijn hoofdkwartier had. Hierin is een situatie ingericht rond het moment dat de boodschap van de Duitsers kwam om over een overgave te praten, waarop de beroemde woorden ‘NUTS’ als antwoord werd gegeven. Onderhand is wel duidelijk geworden dat McAuliffe ruwere woorden gebruikte als antwoord, namelijk,… ‘Fuck ‘em’. Maar wetende dat het antwoord ook op schrift moest, werd besloten om er ‘Nuts’ van te maken.

De rondleiding gaat verder de kelderruimtes door, naar onder andere een R&R ruimte voor soldaten, en de radio-communicatie ruimte. Hier wordt tevens uitleg gegeven over verschillende vuurwapens welke gebruikt werden door de Amerikanen en Duitsers. De bezoeker is in de gelegenheid om verschillende geweren, zoals een M1 Garand, een Thompson submachine gun (Tommy Gun) en een K98 Mauser in de handen te houden. In een andere ruimte wordt het beroemde ‘kerstmaal’ van de officieren uitgebeeld. Vervolgens worden tentoonstellingen getoond van verzamelde objecten van een particulier. Niet alleen van de gevechten rond Bastogne, maar als de gelegenheid zich voordoet, kan men er ook één zien over ‘Operatie Desert Storm’, de inval in Irak begin jaren negentig van de vorige eeuw.

Als laatste onderdeel van de tour, wordt een bezoek gebracht aan de hallen met de gerestaureerde voertuigen en tanks. Om er te komen, wordt men naar de andere zijde van de barakken gebracht. Hier komt men voor sommigen langs een 'oude bekende', een M10 'Wolverine', welke jarenlang opgesteld stond bij het museum nabij het Memorial de Mardasson. Verschillende tanks en voertuigen zijn in restauratie, maar twee hallen staan reeds boordevol met mooie stukken. Als liefhebber van Sherman tanks. kon ik mijn hart ophalen. hier staan verschillende soorten, waaronder de M4 105mm, de Firefly (op M4A4 chassis), en berger tanks.

Er zijn vergevordere plannen (2022) om de barakken te sluiten. Deze mededeling leverde een storm van protest op, maar het lot lijkt bezegelt. Hopelijk blijft het deel wat van historisch belang is bewaard voor de toekomst.

Tegenover deze barakken is het gemeentelijke kerkhof gevestigd. Hier zijn enkele bekende foto's genomen tijdens het begraven van Amerikaanse en Duitse soldaten. Vanaf dit punt is ook een voorraad dropping, door C-47's, gefilmd. Een fragment van deze dropping zit in de film die in het museum nabij Mémorial du Mardasson draait.

Op deze begraafplaats ligt ook Renee Lemaire. Deze zuster deed haar werk voor gewonde manschappen van de 20th Infantry Battalion, 10th Armored Division, in een kelder gelegen aan de Rue de Neufchâteau 21 in Bastogne. In de TV serie 'Band of Brothers' wordt een mooi beeld van haar geschetst. Voor de TV serie is het geromantiseerd en niet geheel naar waarheid weergegeven. In de TV serie doet ze haar werk in de kerk van Bastogne, en heeft ze een paar maal een ontmoeting met de hospik Eugene Roe, de medic van de 506th PIR, Easy Company. Er is geen bewijs dat ze elkaar ooit echt ontmoet hebben, of dat ze ooit manschappen van de 101st heeft geholpen. Wat wel klopt is dat ze een hulp had uit de Kongo, zuster Augusta Marie Chiwy.

Op 24 december, rond 20.30 uur, bombardeerde de Duitse Luftwaffe Bastogne. Het huis waar Renee Lemaire haar werk deed, aan de Rue de Neufchâteau, werd getroffen door een bom welke haar waarschijnlijk op slag doodde. Dr. Captain Jack T. Prior wikkelde haar lichaam in een parachute (welke ze zo graag wilde hebben als trouwjurk), en bracht haar naar haar ouders. Haar graf ligt tussen andere graven, waarvan opgemerkt moet worden dat vele in slechte staat zijn.

Augusta Chiwy overleefde de aanval op Bastogne, en stierf op 94 jarige leeftijd op 23 augustus 2015 en werd in de nabijheid van Renee Lemaire begraven. Werd Lemaire 'De Engel van Bastogne', Augusta Chiwy kreeg de bijnaam 'De Vergeten Engel van Bastogne', vanwege dat Chiwy zelf weinig over deze periode gesproken had en daardoor in de vergetelheid raakte. Met een extra monument aan de weg Rue Gustave-Delperdange (N874), richting Mémorial Du Mardasson, hoopt Bastogne dat beide heldinnen niet vergeten worden,...

Vervolgt men de route nu nog een klein stukje, richting Hemroulle, dan vind men aan beide zijden van de weg koepels van Sherman tanks. Deze koepels, met het 75mm kanon ontberen de maskers die rond de loop zaten.

Om de plek te zien waar een beroemde foto is gemaakt van een gecrashte C-47 bevoorradingsvliegtuig, rij door richting Hemroulle. Vlak voor u de snelweg onder doorgaat, is aan de linkerzijde een kleine rivierbedding zichtbaar. Dit is de crashplek. Volgens overlevering heeft deze C-47, genaamd 'Ain't Misbhavin', tijdens de crash nog juist een Amerikaanse vrachtwagen weten te raken die op deze weg reed. Het sleepte tevens een Waco zweefvliegtuig toen het door Duits vuur getroffen werd in een motor. De piloot, Capt. Ernest Turner, besloot door te vliegen met de zwever. Maar toen de tweede motor ook getroffen werd, liet hij de zwever loskoppelen. Deze extra 10 seconden dat de zwever getrokken werd, bracht de broodnodige 155mm munitie en vier chirurgen binnen de frontlijn van Bastogne. De bemanning van 'Ain't Misbhavin' werd opgevangen door manschappen van 321st Glider Field Artillery Battalion headquarters.

C-47 'Ain't Misbhavin' crash site, Toen en Nu

U kunt nu ook nog een bezoek brengen aan Champs (mocht u daar nog niet geweest zijn, en toch behoefte aan hebben). In Champs werden in de nacht van 18 op 19 december de paratroepers van 506th PIR, 101st Airborne Division uitgeladen uit de trucks, waarna deze te voet richting Noville vertrokken om de Duitse dreiging aldaar proberen te keren. Er is niet veel te zien, alleen op het kruispunt welke naar Rouette en Mande-St-Étienne gaat, staat een plakkaat over de geschiedenis van Champs tijdens het Ardennen Offensief. Als extra opvallende blikvanger staat er een Sherman tankkoepel bij.

Champs: kruispunt welke naar Rouette en Mande-St-Étienne leidt

Let op!: Een kilometer vóór Champs, vanaf Bastogne, is een weggetje rechtsaf, welke naar het kasteel de Rolley leidt. Op 30 december 1944* spelde General George Patton hier het DSC (Distinguished Service Cross) op de borst van General McAuliffe (en bij Colonel Steve Chappuis) als dank voor de verdediging van Bastogne. Op deze zelfde datum hadden de bevelhebbers van de 11th Armored en 87th Infantry Division aan Patton verzocht een aanval west van Bastogne uit te stellen. Maar Patton wilde niet luisteren, en drong aan om de aanval in te zetten. De aanval bleek een succes, want de Duitsers werden verrast, want deze waren zelf van plan een tegenaanval in te zetten. Waarschijnlijk meer geluk dan wijsheid van Patton zijn kant bracht dit succes,... in zijn eigen woorden: 'although I did not know the German attack was coming. Some call it luck, some genius. I call it determination.'

*Sommige publicaties geven 28 december als datum, maar volgens de 'Patton Papers', heeft Patton in zijn dagboek 30 december als deze datum staan.

Kasteel de Rolley: General Patton heeft McAuliffe juist het DSC opgespeld

Kasteel de Rolley tegenwoordig,... het stucwerk op de muren is verdwenen

---

Om een tour in de westelijke sector te maken vanuit Bastogne;
'KLIK HIERONDER'

---