Terwijl de bouw van de Maginot Linie gestaag aan het vorderen was aan Franse zijde, bedacht Adolf Hitler dat ook Duitsland een linie moest hebben dat Duitsland moest beschermen. Na het verbreken van het Verdrag van Versailles was Duitsland toe aan een wederopstanding en de propagandamachine kreeg met de aanzet van de Duitse linie een indrukwekkend wapen in handen. Enige ervaring kon de Duitsers niet worden ontzegt, want tijdens de Eerste Wereldoorlog hadden ze in het noorden van Frankrijk al enkele forten en andere verdedigingswerken gebouwd als onderdeel van de Hindenburg Linie, dat bekend stond als de Siegfried Linie. De nieuwe linie die gebouwd ging worden, werd door de Duitsers Westwall genoemd. Toch zouden de geallieerden blijven spreken van de Siegfried Line. In eerste instantie werd de naam Westwall weinig gebruikt door de Duitse propaganda, maar raakte in zwang vanaf half 1939.

De eerste aanzet in 1937 was het zogenaamd ‘Pionierbouw programma’ dat elf in te richten Ausbaustufe A (met 3,5 m dikke wanden en plafond) zou bevatten. Verder moesten er 32 zogenaamde Ausbaustufe B komen (met 1,5 m dikke wanden en plafond). De Ausbaustufe A en B bestonden uit meerdere verdiepingen en hadden verschillende ruimtes met boven op verschillende pantserkoepels. De Westwall zou een lengte krijgen van 630 kilometer van Kleve aan de Nederlandse grens, tot Weil am Rhein aan de Zwitserse grens. Naast de grote complexen zouden allerlei kleinere bunkers (‘Regelbau’), tunnels en tanksversperringen komen.

De bouw verliep traag, en op 14 juni 1938 werd opdracht gegeven aan Organisation Todt (OT) om zich te gaan toeleggen op de Westwall. Dr.Ing. Fritz Todt bemoeide zich rechtstreeks met de bouw van het project vanuit Hotel Kaiserhof in Wiesbaden.

Onder de naam ’Limes bouwprogramma’ werd de zogenaamde ‘Regelbau’ uitgevoerd. Deze ‘Regelbau’ waren de manschapbunkers en geschutsopstellingen tussen de Ausbaustufe A en B en bevatten verschillende stukken geschut, zoals bijvoorbeeld (alleen) machinegeweren (‘Regelbau 1’), artillerie bunkers (‘Regelbau 19’), bunkers met 8,8 cm-Flak (‘Regelbau 22’) en bunkers voor zwaar geschut zoals 17cm kanonnen (‘Regelbau 30’). Van de ‘Regelbau 10’ (de manschapbunker met MG gevechtsruimte) werden er 3471 gebouwd. In totaal besloegen de bijkomende stellingen en objecten 18.000 in allerlei verschillende varianten. Op strategische plekken waar tanks zouden kunnen doorbreken waren versperringen aangebracht, de zogenaamde Höcker-hindernis, de bekende ‘drakentanden’. Om de linie te beschermen tegen luchtaanvallen was er de ‘Luftverteidigungszone West’ (LVZ West) ingericht met op verschillende plekken concentraties luchtafweerkanonnen.

Toch zou blijken dat de Westwall een verdedigingswerk was dat niet meer in moderne oorlogsvoering van nut was. Generaal Patton gaf als commentaar op de Siegfried Linie; ‘Fixed fortifications are monuments to the stupidity of mankind’. Maar de propaganda die Duitsland over de Westwall maakte presenteerde het als een onneembaar bolwerk. Deze strategie werkte wonderwel. Tijdens de inval in Tsjecho-Slowakije en Polen door Duitsland, bleven de Franse en Engelse troepen op gepaste afstand van de linie. De Siegfried Linie was in 1939 al onderwerp voor een populair liedje ter ondersteuning van de Britse troepen die naar Frankrijk af reisden.

Nadat het westen onder de voet was gelopen door de Duitsers in 1940 werden grote gedeelten van de Westwall ontdaan van hun geschut om elders ingezet te worden. Na de landingen van de geallieerden in Normandië zag Hitler de dreiging aankomen en verorde op 24 augustus 1944 dat de Linie heringericht diende te worden. 20.000 gedwongen arbeiders werden aan het werk gezet, samen met leden van de Duits Nationale Arbeiders Dienst (Reichsarbeitsdienst, RAD). Ook de lokale bevolking werd ingezet om versperringen te bouwen en tankgrachten te graven. Tijdens de geallieerde benadering eind 1944 en begin 1945 bleven deze op de hoede voor de linie die toen, ondanks de herstelwerkzaamwerkzaamheden, niet meer was dan een uitgeholde verdedigingslijn. De Duitsers trokken zich terug achter deze haveloze linie om hun vaderland te verdedigen.

In het Hürtgenwald in de Eifel (20 km ten zuiden van Aken), raakten de Amerikanen in een verwarrend gevecht met Duitse troepen die hier en daar gebruik maakten van de Siegfried Linie. Maar de echte linie in dit gebied was eigenlijk het dichte bos waar de Duitsers in schuilden en het leven koste aan meer dan 10.000 Amerikaanse soldaten. De Duitsers verloren zelf rond de 12.000 man in de strijd in en rond het Hürtgenwald. Na deze zware strijd werden de gehavende Amerikaanse troepen terug getrokken naar de Ardennen. De Duitsers hergroepeerden zich waarna het Ardennen Offensief losbarste. Het zou de laatste stuiptrekking zijn die de Duitsers ondernamen aan de westzijde van de Westwall. Veel Duitse troepen trokken zich terug in de bunkers van de Westwall en weigerden zich over te geven bang als ze waren voor de krijgsraad. Deze beslissing van de soldaten betekenden meestal alsnog de dood daar de bunkers weinig bescherming bood tegen het zware geweld dat de geallieerden inzetten tegen de Westwall.

Begin februari 1945, na het Ardennen Offensief, werd de aanval op Duitsland hervat. Het VIII Corps van de Third Army begon de opmars naar Prüm met de 90th Division en de 4th Division op links daarvan. Voor de 4th was het bekend terrein, deze Infantry Division had in september 1944 zuiveringsacties ondernomen en had het in november zwaar te verduren gehad in het Hürtgenwald. Op bovenstaande bekende foto zijn manschappen te zien van de 90th Infantry Division die nabij Habscheid de Westwall doorsteken. In het voorjaar van 1945 werden de laatste verzetshaarden opgeruimd en was de Siegfried Linie een betonnen restant voor toeristen in de toekomst.

Na de oorlog werden veel bunkers van de Westwall opgeblazen of begraven onder een laag grond om deze herinnering aan Hitlers Derde Rijk maar te vergeten. Maar het verstrijken van de tijd doet de mens her-denken. Op verschillende plaatsen in de voormalige Westwall zijn enkele bunkers en andere objecten te bezoeken voor de geïnteresseerde bezoeker. Het is lastig voor de Duitse conservators om een goede uitleg te geven van het tentoongestelde object. De geschiedenis moet verteld, als waarschuwing voor de toekomst, maar mag geen opleving van propaganda worden voor verwerpelijke Nazi praktijken.

---