Op de komende pagina's kunt u een tour maken door Walcheren die u langs de belangrijkste punten voert waar nog veel restanten te vinden zijn van de zware strijd die de Geallieerden hier uitvochten.

Wat heeft u nodig? Bent u langere tijd op Walcheren, een goed vervoermiddel is een fiets. Zorg in ieder geval voor een goede kaart, bijvoorbeeld de ANWB Fietskaart Nr. 16, schaal 1:50.000 (1 cm = 500 meter). Voordeel van de fiets is dat u dichter op het te zoeken object kunt komen dan met een auto. Maar een stukje lopen is een goed alternatief als u met de auto gaat. Voordeel van de auto is dat u beter beschermt bent tegen weer en wind. Ook het gebruik van een goed navigatie apparaat als een ‘TomTom’ is eigenlijk onmisbaar.

Om het u gemakkelijk te maken zal ik zoveel mogelijk straatnamen en soms GPS coördinaten bij de te zoeken objecten plaatsen. Aan de hand van de route vind u hoe het verloop van de strijd ging. Vanwege de route komt het af en toe voor dat het springen door de tijd is. De route die ik hier aan u aanbied, gaat per auto.
Nog een waarschuwing; Heel veel restanten, zoals bunkers en kazematten, die de slopershamer hebben overleefd, liggen op privé gronden. Respecteer deze grondgebieden door niet klakkeloos deze te betreden, laat staan met metaaldetectors te gaan zoeken.

Direct na de strijd is er een grote schoonmaak gehouden in het strijdgebied, heel veel Duits beton is verdwenen, waaronder unieke stukken Atlantikwal. Nu, bijna 70 jaar na de strijd begint het besef te leven hoe de loop van een stuk bloederige geschiedenis hier op Walcheren is ontstaan. Op onze tocht komt u langs enkele belangrijke museums die de strijd om de Schelde tonen en bezoeken we indrukwekkende kazematten en andere restanten.

Ons uitgangspunt voor een tour door Walcheren begint bij het Bevrijdingsmuseum Zeeland in Nieuwdorp op Zuid-Beveland.
Als Kees Traas van een dorpsgenoot een, in 1944 bij de Sloedam gevonden, Canadese helm krijgt kon hij waarschijnlijk niet bevroeden dat dit het begin van een collectie zou worden die uit zou groeien tot rond de 40.000 objecten! In 2001 wordt de collectie in een stichting ondergebracht zodat het nooit verloren zal gaan voor de toekomst, en wordt in een Zeeuwse boerderij een expositie ingericht. Na een verbouwing opent op 30 oktober 2009 Prinses Margriet de nieuwe tentoonstelling, 65 jaar na de Slag om de Schelde. De Tweede Wereldoorlog is de hoofdmoot in de tentoonstelling, maar ter herinnering aan Kees Traas zijn vader, Lau, is er ook aandacht voor naoorlogse soldaat uit Zeeland en dan met name de Politionele acties in Nederlands-Indië. Veel Zeeuwse jongens, waaronder Lau Traas, tekenden in 1944/45 een papier om ten strijde te trekken als Nederlands soldaat (met in de gedachte om tegen de Duitsers te vechten), maar zagen één regeltje over het hoofd,… waar ook ter wereld. En zo moesten verscheidene jongens tegen hun wil vechten in ‘den vreemde’.

In 2011 bezocht uw verslaggever het museum voor het eerst. Ik raakte toen in gesprek met Stef, de zoon van Kees. Er waren enorme uitbreidingsplannen in het verschiet. De bedoeling was om drie hectaren grond achter de museum boerderij een park te bouwen. Dat niet alleen, ook meerdere grote gebouwen moesten er komen om ook voertuigen in onder te brengen. Vooral een LVT, een Buffalo, amfibisch landingsvaartuig dat synoniem staat voor de Slag om de Schelde, stond hoog op het lijstje. En zou een Sherman tank niet mooi in het wandel park staan? Tijdens ons laatste bezoek, in 2021, wederom ontvangen door Stef, werd ik overdonderd met wat er aan enorm werk is verzet. In verschillende geschakelde gebouwen met een gezamenlijke oppervlakte van maar liefst 4500 m2 is in deze ruime opzet een fantastische collectie te bewonderen.

Je loopt van de ene verbazing naar de volgende. Een stuk Atlanticwall is opgebouwd in een zaal, voertuigen, kanonnen, vitrines vol indrukwekkende objecten, zelfs een geschutskoepel uit een bommenwerper kun je van dichtbij bewonderen. Het is teveel om het allemaal hier te benoemen. En ja, de LVT Buffalo staat er ook. Een fantastisch voer/vaartuig welke fraai gerestaureerd is. De geheel gerestaureerde 7 cilinder Continental W670 staat niet langer in de Buffalo maar ernaast. Men zal zich verbazen dat zo’n relatief kleine motor, welke een toch een vermogen produceerde van 250 pk, zo’n grote LVT kon voortbewegen. Natuurlijk is alles rolstoelvriendelijk en is er een grote souvenirs afdeling naast twee in de sfeer gebouwde gezellige museumcafés.

Wederom was Prinses Margriet bereidwillig om op 25 oktober 2019 het totaal vernieuwde Bevrijdingsmuseum Zeeland te open. Geflankeerd door Kees en Stef Traas stapten ze over een streep van meel, zoals Koningin Wilhelmina in maart 1945 weer voet op Nederlandse bodem zette.

Zijn de objecten in het binnengedeelte al indrukwekkend, in het park valt ook veel te bewonderen. Het eerste wat u ziet is een M4A1(76)W Sherman tank. Het is niet de enige Sherman tank in de tentoonstelling, er is ook een M4A3(105) Sherman welke van het Schietkamp Oldenbroek in 'T Harde afkomstig is. De sporen van verschillende treffers zijn vooral aan de linkerzijde te zien (deze tank stond in 2020/2021 bij het CineCity theater in Vlissingen vanwege de daar vertoonde speelfilm 'De Slag om de Schelde).

In het museumpark is ook een 'waterwerk' aangebracht, een stuk strand met verschillende Duitse hindernissen. Vlak voor men een orginele Bailey brug oversteekt is daar ook een Tobruk bunkertje geplaast. In het park zijn twee Tobruk bunkertjes te vinden waarvan één recentelijk. Tijdens het bouwrijp maken van de grond nabij Vlissingen waar de nieuwe Mariniers kazerne was gepland stuitte men op een Tobruk die ruim 75 jaar onontdekt daar lag. Na het oversteken via de Bailey brug ziet u rechts de gereconstrueerde noodkerk van Ellewoutsdijk, een grote Nissenhut met een kerkgeveltje aan de voorzijde.

Er is ook een replica van een grotere bunker gebouwd in een 'dijk'. Het is een onderdeel van een Flak stelling zoals deze, nu nog steeds, te vinden is bij de Sloedam (waarover later meer). Het bestaat uit twee delen, één manschappen bunker met direct darnaast een iets kleinere waarop het luchtafweergeschut (Flak) was geplaatst.

Het Bevrijdingsmuseum Zeeland is te vinden aan de Coudorp 41 in Nieuwdorp. De openingstijden in het hoogseizoen, 1 maart 2021 t/m 31 oktober is van dinsdag tot en met vrijdag van 11.00 tot 17.00 uur en op zaterdag van 10.00 uur tot 17.00 uur (zondags en maandags gesloten). In de winter is het open op woensdag vanaf 11.00 uur tot 17.00 uur en op zaterdag vanaf 10.00 uur tot 17.00 uur. Houd er rekening mee dat het museum gesloten is op zondagen, christelijke feestdagen en oud-en nieuwjaarsdag.

Op een honderdtal meters van het Bevrijdingsmuseum Zeeland in Nieuwdorp staat als monument een verbogen propeller. Op deze bewuste plek, aan de Baconstraat in Nieuwdorp, is op 20 maart 1945 een Avro Lancaster bommenwerper neergestort. Het toestel, de Lancaster B.III, PB667 van het No.7 Squadron met de code ’MG-Q’, behoorde tot de zogenaamde Pathfinder Force. Deze eenheden vlogen voor de grotere bommenwerper formaties vooruit om de doelen te markeren die dan door de achterop komende bommenwerpers werden bestookt. De missie op 20 maart voor ‘MG-Q’ was naar Recklinghausen waar het beschadigd raakte. Flying Officer Lindsay Page Bacon besloot een kortere route naar Engeland te kiezen, waarbij het toestel noordelijker vloog dan de aangemerkte route, en niet over het bevrijde Zuid-Beveland en Walcheren, maar over Schouwen-Duiveland, dat nog steeds in Duitse handen was. Ter hoogte van Westenschouwen werd de Lancaster door luchtafweergeschut getroffen. De stuurboord binnenmotor raakte in brand, en Bacon voorzag dat hij Engeland niet zou halen, en besloot toen toch naar het bevrijde Zuid-Beveland te draaien om daar een noodlanding te maken. Maar de brand had de stuurboordvleugel dusdanig beschadigd dat deze afbrak en de Lancaster was niet langer controleerbaar en smakte rond 14.45 uur in de klei op de rand van Nieuwdorp. Bommenrichter Flying Officer George Henry Huttlestone had nog kans gezien om zijn parachute te gebruiken, maar raakte toch zwaar gewond en zou later alsnog aan zijn verwondingen overlijden in het ziekenhuis van Goes. Zijn zes kameraden waren tijdens de impact allemaal omgekomen, en werden vlakbij de crashplaats tijdelijk begraven om later op de Geallieerde begraafplaats van bergen op Zoom herbegraven te worden.

In 2013 werd het monument onthuld met als blikvanger de verbogen propeller die in 2010 geborgen was. Een motor van de Lancaster is te vinden in het Bevrijdingsmuseum Zeeland. Nabij het monument is een nieuwbouwwijk verrezen en ter herinnering aan de Lancaster tragedie is er een Lancasterstraat en een Baconstraat. Piloot Lindsay Bacon, een Australiër, was slechts 21 jaar toen hij omkwam. Twee dagen voor de crash had hij via dezelfde route, ook via Schouwen-Duiveland zijn aangeschoten en brandende Lancaster weten terug te brengen op RAF Oakington.

De mannen waren van uiteenlopende nationaliteiten leeftijden, de twee jongsten, boordwerktuigkundige Sergeant Harry McClements en staartschutter Sergeant Johnny Edward Taylor werden slechts 19 jaar. Bomrichter Flying Officer George Huttlestone was ook nog maar 23 jaar toen hij omkwam, net als boordschutter Sergeant Jim Alex Cornwall. Navigator Flight Sergeant Richard Roy Evand werd 27 jaar. De oudste aan boord was de radiotelegrafist Warrant Officer Philip Athol Tennant, welke 40 jaar was. W/O Tennant was afkomstig van Nieuw-Zeeland en F/O Bacon uit Australië, de overige vijf waren afkomstig uit het Verenigde Koninkrijk.

'Klik' hieronder op de Duitse M 170 kazemat,...

GA TERUG

---