Op 17 augustus 1942 werd de eerste missie gevlogen door de 8th Air Force, met 12 B-17E's van de 97th Bombardment Group vanuit Engeland naar een rangeergebied bij Rouen, Frankrijk. Het doelwit werd goed getroffen, ondanks dat een paar bommen te kort vielen. In de leidende B-17E-BO, 41-2578 was Major General Ira C. Eaker, commandant van de 8th Air Force, als observator mee. Dit toestel, 'Butcher Shop', werd gevlogen door Major Paul Tibbets, de piloot die later de eerste atoombom naar Hiroshima in Japan 'bracht'.

Een tour voor een bemanning van een Amerikaanse bommenwerper was in die tijd 25 missies. De eerst die dat bereikte, op 13 mei 1943, was de B-17F-25-BO, 41-24577, 'Hell's Angels', van 358th Bomb Squadron, 303rd Bomb Group. Een andere B-17F, de 'Memphis Belle', werd trouwens aangewezen als 'eerste' die dit volbracht zou hebben, ook al was dat pas op 19 mei. Mede vanwege een documentaire, geschoten door William Wyler, waarin de ’Memphis Belle’ figureerde, werd dit toestel terug gestuurd naar de Verenigde Staten voor een War-Bond Tour. ’Hell's Angels’ bleef haar missies vliegen tot de 48ste, voor dat zij terug naar Amerika werd gestuurd. Meer over ’Memphis Belle’ verderop deze pagina’s.

Op 17 augustus 1943 werd de eerste beruchte missie naar Schweinfurt en Regensburg ondernomen. Voor het doelwit Regensburg waren zeven Bomb Groups met 146 B-17 bommenwerpers van de 4th Bombardment Wing aangewezen. De aanval begon later dan gepland vanwege dichte mist. Het was de bedoeling samen met de 1st Bombardment Wing, die als doelwit de kogelagerfabrieken van Schweinfurt hadden, naar Duitsland te vliegen. Maar de 1st BW vertrok nog later, bijna drie uur, vanwege slecht weer. Duitse jagers konden zich concentreren op de 4th BW, en voor dat de 1st BW zou arriveren, konden de Duitse jagers terug naar hun basis, brandstof en munitie innemen om de 1st BW op te vangen. In totaal zou de 4th BW 24 toestellen verliezen, en zestig hadden schade opgelopen voor deze Wing landde in Tunesië. Ondanks deze verliezen hadden 126 bommenwerpers 298.75 ton aan bommen afgeworpen.

De 1st Bomb Wing arriveerde dus drie uur later boven bezet gebied en werden opgewacht door de van nieuwe munitie en brandstof voorziene Duitse jagers. 1st BW bestond uit acht Bomb Groups plus een samengestelde Group. In totaal vlogen 230 bommenwerpers naar Schweinfurt. Voor Schweinfurt bereikt werd, waren er al 22 B-17 neergeschoten. Een kleine tien kilometer voor het doel werd bereikt, opende het luchtafweer, de Flak, het vuur op de formaties. Deze claimde na de aanval drie B-17 bommenwerpers.

In 24 minuten intervals, wierpen de Bomb Groups hun bommen, waarbij de rook van de voorgaande bommen, het doel erg maskeerde. Toch wisten 183 bommenwerpers 424.3 ton aan bommen te werpen, waaronder 125 ton brandbommen. Voor de 1st BW weer veilig in Engeland was aangekomen, waren er nog eens acht bommenwerpers verloren gegaan. Maar de escorte jagers, die de twee Wings hadden begeleid, claimden op de heenweg 10 Duitse jagers en op de terugweg 21 jagers (tegen een verlies van 5 geallieerde jagers). De schutters van de bommenwerpers claimden achteraf 288! Duitse jagers, maar de Duitse rapporten laten ‘slechts’ 25 of 27 verloren jagers zien.

Met het verlies van 60 bommenwerpers, 552 bemanningsleden verloren (waarvan de helft gevangen werd genomen), zeven gesneuvelde aan boord van teruggekeerde bommenwerpers, plus een kleine honderd beschadigde bommenwerpers, waarvan rond de vijftig nooit meer gerepareerd zouden worden, was dit de grootste aderlating voor de 8th Air Force sinds het begin van hun operaties vanaf Engelse bodem. In Regensburg waren de zes hoofdfabrieken van Messerschmitt verwoest en/of zwaar beschadigd. In Schweinfurt was de verwoesting iets minder, maar toch twee kogellager fabrieken waren door 80 bommen getroffen, en van vijf andere fabrieken waren gebouwen verwoest, waarbij de brandbommen goed werk hadden verricht. Helaas vielen er ook 203 burger slachtoffers.

Wat vooral duidelijk werd met deze raid, was het gebrek aan escorte jagers tot aan het doel. Van de drie en half uur dat de 1st BW over bezet gebied, waren ze twee uur en tien minuten onbeschermd door geallieerde jagers. Ook de tweede daglichtaanval op Schweinfurt, op 14 oktober 1943, bracht door het gebrek aan jagerescorte 20% verliezen met zich mee. Van de 291 bommenwerpers gingen toen 60 B-17’s verloren. Hierna werden diepe penetraties uitgesteld voor er een escorte jager zou zijn die wel de gehele vlucht van bommenwerpers konden volgen. Deze zouden later in de vorm van de P-51 Mustang en de P-38 Lightning als 'Little Friends' de bommenwerpers begeleiden. Waarmee het overwicht van de Duitse jager snel afnam.

Ondanks de soms grote verliezen die de bombardementvluchten opleverden, deze hadden wellicht nog groter geweest, als de B-17 niet zo’n enorm incasseringsvermogen had. Enorme schade werd soms aangericht door de Duitse jagers en de Flak, maar door de stevige constructie, de vliegeigenschappen, de twee piloten (vaak was één van de twee gewond, en dan wist de ander de bommenwerper thuis te brengen).

Eén van de meest beroemde B-17's die haar bemanning veilig thuis bracht was de B-17F-5-BO, s/n 41-24406, 'All American III', van het 414th BS, 97th BG. Op 1 februari 1943, tijdens een missie over Tunis, Tunesië, werd het toestel aangevallen door een Messerschmitt Bf 109. De schutters wisten de piloot van de Bf 109, Erich Paczia van I/JG 53 met 16 overwinningen, uit te schakelen, maar vervolgens ramde de Bf 109 de achterzijde van de B-17, welke bijna doorgekliefd werd. De staartschutter wist naar voren te kruipen en zich bij de andere bemanningsleden te voegen. Lt. Kenneth Brag wist de B-17 vliegende te houden en bracht haar naar Biskra in Algerije. De B-17F werd naderhand voorzien van een nieuwe staart en vloog nog door tot maart 1945.

In februari 1944 werd Operation Argument, meer bekend geworden als 'Big Week', opgezet door Doolittle zijn Eight Air Force om massaal de aanval in te zetten op Duitse strategische doelen. Op 20 februari werden voor het eerst 1000 viermotorige bommenwerpers ('heavies') ingezet.Op deze dag zouden maar liefst drie Medal of Honors worden utgereikt. Twee Medal of Honors werden toegekend aan bemanningsleden van de B-17G, 42-31763 'Ten Horsepower', van de 351st Bomb Group, ball-turret schutter Sgt. Archie Mathies en navigator 2nd Lt. Walter Truemper bleven aan boord toen de zwaar gewonde piloot opdracht had gegeven om het toestel te verlaten.

De co-piloot was dood, en Mathies en Truemper probeerden daarop de beschadigde bommenwerper thuis te brengen om hun gewonde piloot te redden. Maar de twee heldhaftige vliegers moesten drie maal een poging maken om de B-17 op hun basis Polbrook aan de grond te krijgen, maar bij de derde poging ging het mis en stortte de bommenwerper neer, waarbij Mathies en Truemper omkwamen. De gewonde piloot overleefde de crash, maar overleed later toch aan zijn verwondingen.

De Medal of Honor

De derde Medal of Honor die die dag werd toegekend aan de piloot 1st Lt. William 'Bill' Lawley van het 364th Bomb Squadron, 305th Bomb Group. Het bombarderen van de Messerschmitt fabriek in Leipzig kon niet uitgevoerd worden vanwege ijsafzetting op het mechanisme. Er werd een koers gezet terug naar huis, toen een aanval uitgevoerd werd door Duitse jagers, waarbij de vleugel beschadigd raakte en een motor in brand vloog. Lt. Lawley liet de bommenwerper in een duikvlucht gaan om het vuur te doven. Door nog meer treffers van de Duitse jagers raakten verschillende bemanningsleden gewond, waarvan enkelen ernstig. Een 20mm granaat sloeg door de voorruit, waarbij de co-piloot, Paul W. Murphy, omkwam en Lt. Lawley gewond raakte. Met bloed in zijn ogen en slechts één arm bruikbaar gaf hij de order om het toestel te verlaten. Maar verschillende mannen waren zo gewond dat ze niet eens de parachute om konden gespen. Alleen de Flight Engineer gaf gehoor aan de opdracht. Lt. Lawley besloot, nadat hij hoorde over de gewonden aan boord, de B-17 naar huis te brengen. Vijf uur lang zou het gevecht duren, niet alleen met de Duitse jagers, maar ook met de zwaar gehavende bommenwerper, waarvan een tweede motor in brand geraakte. Toen Lawley door bloedverlies bewusteloos raakte, wist de Bombardier, die nu op de co-piloot stoel zat, zijn piloot wakker te schudden. Nu op lage hoogte, en het 'laten vallen' mechanisme ontdooid, kon vlak voor de Engelse kust de bommen worden afgeworpen. Lt. Lawley zag een grasstrip van RAF Redhill en maakte daar een geslaagde buiklanding. Dankzij de inzet en moed van Lt. 'Bill' Lawley overleefde de gehele bemanning deze tragedie, ook de afgesprongen Flight Engineer, deze werd gevangen genomen door de Duitsers.

De B-17 op RAF Redhill die Lt. Lawley succesvol daar een buiklanding liet maken,...

Door de weersomstandigheden, het luchtafweer, de Duitse jagers was menige missie niet geslaagd te noemen. Ieder vlucht was een ware verrassing voor de bemanningen hoe deze zich zou ontwikkelen. Eén van de missies dat als een 'text-book' opdracht werd uitgevoerd, was die op Focke-Wulf fabriek bij Marienburg op 9 oktober 1943. Vijf groepen B-17 bommenwerpers wisten het doelwit te treffen. Slechts negen bommenwerpers misten hun doel en twee keerden niet terug van deze missie.

Een B-17F van de 94th Bomb Group over Marienburg

6 Maart 1944 was Berlijn voor het eerst doelwit voor de Vliegende Forten. 474 toestellen wisten hun lading te droppen, helaas keerden 35 niet terug op hun basis in Engeland. Op 24 december vlogen meer dan 2000 zware bommenwerpers naar Duitsland, waarvan 1400 B-17's waren. De piek werd bereikt in maart 1945 met 2367 B-17's operationeel.

Een B-17, N8-N van de 398th BG in een gevaarlijke positie mochten de bommen
gedropt worden op het moment dat het onder een andere bommenwerper vliegt
(zoals hieronder geïllustreerd met een B-17F van 94th Bomb Group)

Werden niet alleen B-17's door vijandelijke jagers en Flak neergehaald, ook botsingen in de lucht tijdens het vliegen in formatie eisten hun tol. Door de dichte clusters van B-17's gebeurde het ook dat een hoger vliegende bommenwerper zijn lading wierp terwijl een B-17 daar net onderdoor kwam. Hieronder is een serie afgebeeld van zo'n tragedie. B-17G-20-BO, 42-31540, ’Miss Donna Mae II’ van het 332nd Bomb Squadron, 94th Bomb Group werd het slachtoffer van eigen bommen boven Berlijn op 19 mei 1944, geen van de bemanningsleden overleefde het. Opvallend is dat bij de hoger op deze pagina beschreven B-17F, 'All American III', de linkerstabilo ook finaal is afgerukt en toch een redelijk geslaagde noodlanding wist te maken en onderstaande B-17 met dezelfde schade hulpeloos ter aarde stortte.

Een tragedie in de wording.

In de periode dat de 'Mighty Eight' Air Force over Europa opereerde verloor het 3219 B-17's. In totaal werd in Europa, inclusief het Middellandse Zee gebied, door de B-17 een totaal van 640.136 ton aan bommen afgeworpen. Hierboven is slechts een tipje van de vele missies aangehaald, veel te kort om alle moedige mannen in de 8th Air Force recht te doen. Deze paar woorden zijn slechts bedoelt als een aanmoediging voor u, om zich wellicht verder te verdiepen in deze materie.

'A good landing is one where you can walk away from' (said P/O Percy Prune)

De B-17 met de meeste missies over West-Europa, was B-17G, 42-40003, WA-H, 'Ol' Gappy'. Dit toestel van het 524th BS, 379th BG maakte tussen 30 januari 1944 tot 25 april 1944, 157 missies. In het gebied van de Middellandse Zee maakte B-17F, 42-29696, 'Fort Alamo II, een totaal van 131 missies. Maar de grote winnaar, met de meeste missies was waarschijnlijk de B-17E, 41-2472, 'Guinea Pig' die 212 missies volbracht in de oorlog tegen Japan. De 'Guinea Pig' had ook symbolen op haar romp die aangaven dat ze 23 Japanse vliegtuigen en drie schepen had vernietigd.

Het roemloze einde voor 'Ol' Gappy', op de schroothoop
(Deze B-17G vloog 157 missies, de meeste in Europa)
Hieronder de B-17E 'Guinea Pig', recordhouder met 212 missies

Op 4 augustus 1945 kwam de laatste van de 12.726 gebouwde B-17's uit de fabriek bij Lockheed-Vega. Meer dan één derde was tijdens missies verloren gegaan (4750). Aan het einde van 1945 stonden honderden in opslag. Ondanks dat de meeste van de opgeslagen B-17's weer gesloopt werden, bleven nog jaren nadien verschillende B-17's hun werk erzetten, al was dit in een hele andere rol.

Voor het vervolg over hoe het de B-17 verging na de oorlog,
'Klik' op de B-17G 'Virgin's Delight',
in het Castle Air Museum (voormalige Castle AFB), California.

GA TERUG

---