De Havilland Mosquito
De Speelfilms

Wil men de Mosquito zien vliegen in een speelfilm, kijk uit naar '633 Squadron' uit 1964. Voor deze gelegenheid werden acht TT.35's en drie T.III's bijeengebracht op RAF Bovington in 1963. Er werden ook nog twee rompen van TT.35 gevonden om de cockpit scènes te filmen. Alle Mosquitos waren afkomstig uit Exeter waar ze juist waren uitgefaseerd door No. 3 CAACU (Civilian Anti-Aircraft Co-operation Unit) waar ze gebruikt werden als doelslepers.

Een Mosquito wordt gereed gemaakt voor haar rol in 633 Squadron
(let op het nog ontbreken van het neusgeschut)

633 Squadron is gebaseerd op het gelijknamige boek van Frederick E. Smith (die nog twee vervolgen schreef). Smith zocht voor zijn verhaal een fictief squadron en ontdekte dat No.631 Squadron in 1949 opgeheven was, met vervolgens een gat naar 635 Squadron. Het boek, of de film, had dus ook 632 of 634 Squadron als titel kunnen krijgen ware het niet dat die naam (probeer maar eens) niet lekker door de mond rolt.

Cliff Robertson als Wing Commander Roy Grant

Het verhaal draait om de Noorse verzetsleider Erik Bergman (een rol van George Chakiris) die de Britse autoriteiten op de hoogte brengt van een Duitse V2 brandstoffabriek. Probleem blijkt dat de fabriek in een smal fjord onder een klif is gebouwd. De enige manier om de fabriek uit te schakelen is de overhangende klif op de fabriek te laten storten. Voor deze opdracht wordt het '633 Squadron' aangewezen. Met een echte Amerikaanse onderkoeldheid acteert Cliff Robertson, als Wing Commander Roy Grant zich door de film heen.

George Chakiris (Erik Bergman) en Maria Perschy (Hilde Bergman)

Verzetsheld Bergman stelt voor om een grondaanval te ondernemen maar deze faalt hopeloos en Bergman wordt gevangen genomen. De donkere Chakiris in de rol van Bergman is wel de meest ongeloofwaardige Scandinaviër die men zich kan voorstellen. Maar deze acteur is waarschijnlijk gecast om zijn populariteit na zijn 'sexy' rol in 'West Side Story' uit 1961. Helaas slaat onze verzetsheld door tijdens de foltering door de Nazi beulen en onthult het plan van het No. 633 Squadron.

Meer dan zonde, de TT35, TA724 wordt opgeofferd voor 633 Squadron

De regisseur Walter Grauman had vijf luchtwaardige Mosquito's tot zijn beschikking, vier TT.35 (Target Tugs) en één T.III (trainer). Helaas schreef het script voor dat drie van deze prachtige kisten vernietigd moesten worden. Om te verhullen dat de te gebruiken Mossies een variant waren op de B.35, met een glazen neus, werd de neus grijs overgeschilderd en van nep mitrailleurs voorzien. Er werd veelvuldig gebruikt gemaakt van miniatuurmodellen wat helaas duidelijk is te zien. Een kleine slordigheid is het ontbreken van het kielvlak als er in de cockpit gefilmd wordt, duidelijk een mock-up in een studio. Een te verwaardelozen detail is dat de locatie welke voor Noorwegen moet doorgaan, is verruild voor Schotland.

"Waar is het kielvlak van onze Mosquito?"

Met de voorgaande puntjes van kritiek zou men kunnen denken dat het een slechte film is, en dat is het beslist niet. De geweldige filmmuziek van Ron Goodwin drijft de film tot een hoger plan en waarmee de film boven zichzelf uitstijgt. Als men de film niet kent, dan kent men zeker de muziek. Het is één van de meest indrukwekkende composities waar je ook met je ogen dicht de vliegtuigen ziet rollen tegen een blauwe hemel. Van de vijf sterren krijgt daarom 633 Squadron drie sterren (een vliegtuigenthousiast geeft de film waarschijnlijk zes sterren).

Het glas in de neus is grijs overgeschilderd en voorzien van machinegeweren

633 Squadron Mosquito's

TYPE/MARK
RAF SER. NUMMER
CIVIELE REG.
IN 366 SQUADRON
OPMERKINGEN
TT.35
RS709
G-ASKA
'HR113', als HT-D/HT-G
Bewaard USAF Museum, Dayton, Ohio, VS
TT.35
RS712
G-ASKB
'RF580', als HT-F
Kermit Weeks FoF, EAA Museum Oshkosh, VS
TT.35
---
---
Cockpit scènes
Gesloopt op Bovington
TT.35
RS718
---
'HJ898', 'HJ662, als HT-G
Crash scène, verbrand Bovington
TT.35
TA639
RAF
'HJ682', als HT-B
Bewaard RAF Museum Cosford, VK
TT.35
TA719
G-ASKC
'HJ898', als HT-G
Bewaard IWM, Duxford, VK
TT.35
TA642
---
'HX835'
Crash scène, verbrand Bovington
TT.35
TA724
---
---
Crash scène, verbrand Bovington
TT.35
TJ118
---
---
Cockpit scènes, cockpit bij DH Aircraft Cent. VK
T.3
TV959
---
'MM398', HT-P
Vliegwaardig, Flying Heritage, Everett,Washington, VS
T.3
TW117
RAF
'HR155', HT-M
Bewaard, Norsk Luftf. Museum, Bode, Noorwegen

Cliff Robertson hoorde tijdens het filmen van 633 Squadron dat Spitfire Mk IX, MK923 te koop was en wist haar aan te schaffen. Hij liet het toestel uit elkaar nemen en verscheepte het naar Amerika, waar het tot de dag van vandaag is. Hieronder is Robertson te zien toen hij in 1987 de Experimental Aircraft Association’s hoogste onderscheiding kreeg, de 'Freedom of Flight Award', voor zijn rol in de organisatie 'In Pursuit of Dreams'. Meer dan trots staat hij voor zijn Spitfire met de trofee. Op 10 september 2011, een dag na zijn 88ste verjaardag overleed Cliff Robertson.

Cliff Robertson met de 'Freedom of Flight Award' bij zijn Spitfire Mk IX, MK923

KLIK HIER
voor de trailer van 633 Squadron.


Een Belgische poster voor The Purple Plain

In 1954 ging de speelfilm The Purple Plain, geregisseerd door Robert Parrish, met in de hoofdrol Gregory Peck die de rol van Squadron leader Bill Forrester speelt. Forrester ziet het leven niet meer zitten, nadat zijn vrouw is omgekomen tijdens een bombardement op Londen. En in de laatste maanden van de Tweede Wereldoorlog voert Forrester bombardementvluchten uit over Birma. Hij is roekeloos en wil eigenlijk maar één ding, sterven, maar ondanks zijn 'kantje-boord' vliegen, overleefd hij het steeds. Als hij Anna (rol van Win Min Than) ontmoet, krijgt zijn leven weer zin. De mannen op de basis rond Forrester zijn sceptisch over de ommekeer in zijn leven. Als zijn oude kameraad Blore (Maurice Denham) orders ontvangt voor een opdracht elders, krijgen Forrester en zijn nieuwe navigator Carrington (Lyndon Brook) de opdracht voor het transport te zorgen. Ondanks dat ze Forrester niet vertrouwen zijn het orders die opgevolgd moeten worden.

De Mosquito heeft de crash landing gemaakt,....

Tijdens de vlucht in de Mosquito ontstaat brand in een motor en moet er een crash landing gemaakt worden waarbij Carrington gewond raakt. In het woeste landschap, waar de Japanse bezetter nog steeds aanwezig is, moet Forrester proberen weer in de bewoonde wereld te geraken. Blore blijft Forrester niet vertrouwen en blijkt nogal laf te zijn, maar ze bundelen toch de krachten om de gewonde Carrington met zich mee te nemen.

Aangezien het drama in The Purple Plain de overhand heeft, zijn de actie scènes spaarzaam. Het meest spectaculaire is de crash van de Mosquito. En daarom moet deze film toch even aangehaald worden op deze pagina.


Een andere speelfilm waar het 'Houten Wonder' wel een prominente rol in vertolkt is Mosquito Squadron uit 1968. Helaas moet gesteld worden dat de film verre van een 'Wonder' is. De film is geproduceerd door Oakmont Productions. Deze maatschappij produceerde een aantal goedkope film aan het einde van de jaren 60 en het begin van de 70 jaren van de vorige eeuw, zoals de vreselijke film 'The One Thousand Plane Raid' en de redelijke 'Attack on the Iron Coast' . Allemaal films die beter geschikt zijn voor een klein tv-scherm dan een groot filmdoek. Het is waarschijnlijk daarom dat de tv-regisseur Boris Sagal de regie mocht voeren.

Het verhaal is een samenraapsel van verhaallijntjes uit waargebeurde situaties. Tijdens een missie tegen Duitse V1 raketinstallaties wordt de Mosquito van Squadron Leader David Scott (rol van David Buck) neergeschoten. Zijn beste vriend Quint Munroe (David McCallum) is getuige en brengt het nieuws naar de vrouw van Scott, Beth (Suzanne Neve). Er van uitgaande dat Scott is omgekomen, starten de twee een romance (hoe origineel). Onderwijl wordt duidelijk dat de Duitsers bezig zijn met de ontwikkeling van de V3. Quint Munroe krijgt de opdracht om dat doel met 'Highball' stuiter-bommen uit te schakelen.

No. 618 Squadron oefende met de Highball.

De 'Highball' was ontwikkeld door Barnes Wallis, de man achter de 'Upkeep' bom die de Roerdammen vernietigde. Het was de bedoeling dat de bom over het water zou ketsen, tegen een scheepsromp klappen en dan ontploffen. B. Mk IV's van het No. 618 Squadron oefende wel met het wapen, maar het werd nooit ingezet, bang als men was dat de vijand het zou kopiëren. Om het over land te laten stuiteren, zoals in de film gesuggereerd wordt, is naar mijn weten nooit uitgeprobeerd.

In Mosquito Squadron wordt geoefend met het werpen van de Highball.

De Duitsers droppen een film waarop te zien hou krijgsgevangen naar de V-wapen fabriek worden gebracht. Hier komt ook aan het licht dat de dood gewaande Sqn Ldr. Scott nog in leven is. Het dilemma is 'moordend' voor de Mosquito bemanningen die hun eigen mensen moeten bombarderen. En het feit dat de man van Beth nog leeft, drukt zwaar op de moeilijk acterende McCallum.

David McCallum,... Een fraaie still betekend nog niet een fraaie film,...

Waren de modellen die gebruikt werden in 633 Squadron weinig overtuigend, die in Mosquito Squadron zijn regelrecht van een houtje-touwtje niveau, om tranen van in de ogen te krijgen. De maquette waar een Mosquito een buiklanding maakt, is niet om aan te zien, en als je goed kijkt zie je de draden waar het model aan vastzit zitten (zie de foto hieronder).

Modellen aan touwtjes,... klik op de foto voor een vergroting

Alles rammelt aan de film, de Duitsers in de tv-serie 'Alo-Alo' zijn overtuigender, de Franse verzetstrijders zijn cliché figuren met baretten en stenguns. Zelfs de bossen acteren zonder overtuiging, en als er dan een tank doorheen rolt en deze wordt uitgeschakeld, dan besluit je op dat moment nooit meer een film te gaan bekijken van Oakmont Productions.

Een M5 Stuart als Duitse tank, met aangepast kanon en met een Finse 'swastika'
(Duitse tanks hadden geen 'swastika' maar een zogenaamd 'balken kruis')

KLIK HIER
voor een fragment uit Mosquito Squadron, en overtuig u zelf

Daartegenover staat dat, zeker voor de luchtvaart enthousiasten onder ons, de scènes gefilmd op RAF Bovington zeker de moeite waard zijn, maar het is te weinig om deze film meer te geven dan één van de vijf sterren.

Klik hieronder om naar naar de
Bewaarde en Luchtwaardige
Mosquito's te gaan.