NAAR ARROMANCHES, DE 'MULBERRY' HAVEN, PORT
WINSTON
Na uw bezoek aan Creully, neem de D 12 richting Bayeux. Na twee kilometer ga rechtsaf naar Bazenville
(de D 87).
Bij de kerk staat een opvallend monument in de vorm van een Spitfire vleugel. Dit monument is opgericht
ter herinnering aan het tijdelijk aangelegde vliegveld ALG 'B2', welke operationeel was vanaf 16 juni
tot 15 augustus 1944.
Vanaf deze ALG (Advanced Landing Grounds) opereerden de
Canadese RAF squadrons 403, 416 en 421. Tevens was hier het
83rd Group Controle Center voor de 2nd Tactical Air Force gevestigd van 7 juni tot 10 augustus 1944.
Het monument
voor de ALG 'B2' in Bazenville
Keer terug naar de B 87, en ga richting Ryes. Na een kilometer kunt u een stop maken aan de rechterkant van
de weg, bij de Britse oorlogsbegraafplaats. Dit is de eerste begraafplaats voor de Britten welke ingericht
werd vanaf 8 juni 1944. Er werden in die periode ad-hoc plekken aangewezen welke moest dienen
als begraafplaats. Op de begraafplaats liggen 630 Britten, 21 Canadezen en 1 Australiër.
Naast deze Commonwealth slachtoffers ligt er ook een Poolse militair begraven.
Opvallend is de aparte sectie waarin 326 Duitsers liggen begraven.
De Brits-Duitse begraafplaats bij Bazenville
Eén van de jongste slachtoffers die op de begraafplaats van Bazenville ligt,
is de 18 jarige Private L. Hann, The Dorsetshire Regiment, die op 7 juni 1944 sneuvelde.
De oudste is de 58 jarige Second Engineer Officer T. Speirs welke omkwam op 24 augustus 1944
aan boord van de SS Empire Rosebery. De hoogste officier die hier ligt is Major
A.C.W. Martin, The Dorsetshire Regiment, die op de dag van de landing, 6 juni,
omkwam en slechts 27 jaar werd.
De jongste, Private L. Hann (18),
en de oudste, 2nd Eng.Off. T. Speirs (58)
Keer terug naar de kustweg D 514 en ga naar Asnelles.
Als u Asnelles binnen rijdt,
vanaf Ver-sur-Mer, ga op de eerste grote kruising naar rechts, de Rue de Débarquement.
Komt u vanuit het westen, neem de afslag links direct na
'Gold Beach Evasion'. Rij naar de boulevard en parkeer uw auto
nabij de grote kazemat.
De
R 677 kazemat met 8,8cm kanon welke zes tanks
uitschakelde
Deze kazemat, een R 677, behoorde tot Wn 37, en
bezat een 8,8 cm kanon dat verantwoordelijk was voor zes
uitgeschakelde Britse tanks die hier landden. De Sexton onder
commando van Sergeant R.E. Palmer, 147th Field Regiment (Essex Yeomanry), wist
uiteindelijk vanaf 300 meter het kanon het zwijgen op te leggen. Maar voor dat zover was, moest er veel
strijd geleverd worden.
De achterzijde van de
R 677 kazemat van Wn 37
Wat hier duidelijk opvalt aan de kazemat is dat het geschut
het strand bestrijkt en niet de zee. De Duitsers gingen er
vanuit dat de invasie bij vloed zou plaatsvinden zodat de
landingsboten over de, door de Duitsers opgeworpen, obstakels
zouden varen. Het schootsveld van de kanonnen in de bunkers
was zo opgesteld dat het vuur het strand op zijn smalst
(vloed) zou bestrijken. (Zie ook 'De bunker-pagina'). Gelukkig
voor de landingstroepen landden deze bij eb en was de
draaicirkel van het geschut krap, anders waren er beslist meer
slachtoffers geweest van dit kanon.
Een uitgeschakelde
Sherman CRAB (mijnvlegeltank), 79th Armoured Division,
(Deze tank kwam aan land met 'D' LCT Squadron, 53rd LCT Flotilla)
In tegenstelling tot de Amerikaanse invasie stranden
maakten de Britten hier nuttig gebruik van Hobart's Funnies. Door het zware
verdedigingsvuur van de Duitsers vanuit Le Hamel-Asnelles
werden drie CRABS (mijnvlegeltanks) uitgeschakeld. Maar één
wist er door te komen en kon een schoon pad maken voor de
soldaten.
Deze positie, ‘Jig Green’ (west), was een zware voor de 231st Brigade. Niet alleen
het Duitse vuur maakte veel slachtoffers, ook de ruwe zee en de zwakke ondergrond waarop de
voertuigen aan land kwamen dreigden roet in het eten te gooien. Negentien tanks verdwenen in de golven,
en die wel aan land kwamen liepen vast in de klei of zakten vast in het zand. De vloed verborg
later ook de strandobstakels, waarop landingsvaartuigen zich op stuk voeren. De aanval op Wn 37
werd dan ook tijdelijk uitgesteld. Een groot probleem bleek ook het verlies aan leiding gevende
officieren, welke de chaos alleen maar groter maakte. Duitse granaten, niet alleen vanuit Wn 37, maar
ook vanaf Meuvanis hielden de verkeersstroom tegen. Tijdens deze beschietingen kwam Major
A.C.W. Martin om het leven.
Vooral bij eb, zoals uw webmaster hier laat zien, heeft u vanaf dit punt
een goed uitzicht op de 'Phoenix' elementen van de Mulberry haven van Arromanches
(zie lager). Dit is het uiterste oostelijke punt waar de Mulberry
haven uitkwam.
De
Vf 600v kazemat voor een 5cm KwK aan de boulevard van
Asnelles (op de achtergrond de Mulberry
haven)
Aan het einde van de boulevard, enkele honderden meters
verder, richting Arromanches, is nog een interessante kleine
kazemat (Wn 38) te vinden. Dit is een Bauform Vf 600v waarin
een 5cm KwK 39L/42 was ondergebracht. Ook hier is weer
duidelijk de bescherming te zien naar zee toe terwijl het
geschut alleen het strand bestrijkt.
Bij
deze kazemat te St.Côme-de-Fresné heeft u een geweldig
uitzicht
Keer weer terug naar de D 514 en ga richting Arromanches.
Als de weg stijgt naar de top van de klif waarop het dorp
St.Côme-de-Fresné is gebouwd, sla dan de tweede afslag even in
(bijna bovenaan het hoogste punt van de weg). Via de Rue de
Fontaine rijdt u dan even een rondje. Halverwege ziet u dan
aan de linkerkant een grote kazemat verschijnen die het strand
bestrijkt van Le Hamel en Asnelles. Vanaf dit punt, het
voormalige Wn 39, heeft u een geweldig panoramisch uitzicht
over Asnelles.
Rij nu weer door naar de D 514 om uw weg te vervolgen naar
Arromanches dat enkele kilometers verder ligt. U passeert nu
het parkeerterrein voor het ronde theater Arromanches 360. Dit
is zeker de moeite waard om te bezoeken. Hier draait een film
die rondom het publiek wordt geprojecteerd en die de bezoeker
meevoert tijdens de hachelijke landing op 6 juni, 1944.
ARROMANCHES
Naast het huidige parkeerterrein was in 1944 een grote
radarpost gevestigd van de Kriegsmarine (Stützpunkt 42).
Opvallend restant is de betonnen sokkel van de Seeriese FuMo
214 Würzburg radar. Om het radarstation te beschermen
tegen luchtaanvallen waren er drie 2cm Flak 28 Oerlikon
kanonnen geplaatst.
De
Seeriese FuMo 214 bij Arromanches werd in juni 1944
geheel verwoest. Alleen de sokkel is tegenwoordig nog
aanwezig (hieronder)
Vanaf dit punt kunt u Arromanches mooi zien liggen met een
blik op de restanten van de Mulberry haven. Een tip
wellicht;... besluit u hiervandaan naar Arromanches te
wandelen via het steile pad, wees er op bedacht dat het een
zware klim terug is. In Arromanches is trouwens weinig
parkeergelegenheid, zeker in het hoogseizoen.
Arromanches werd in de middag van de 6de juni 1944 bevrijd
door het 1st Battalion Royal Hampshire Regiment dat op GOLD
Beach was geland. Ondanks de zware beschieting door de marine
op de stad kwamen er 'slechts' zes burgers om.
Arromanches,
1944 en in 1995
U zou uw kennismaking met Arromanches kunnen beginnen in
het Museé Du Débarqement aan de kade. Hier is een
parkeerterrein, maar het is overdag meestal helemaal vol (wees
vroeg, vooral in het seizoen). Zelf ben ik niet zo gecharmeerd
van het museum (er zijn naar mijn mening betere te vinden in
Normandië), maar het heeft wel een mooie grote beweegbare
maquette van de Mulberry haven, en geeft een goed idee hoe het
systeem werkte. Rechts van het museum kunt u via een helling
naar het strand. Op de helling staat een segment van een
beweegbaar wegdek (bij Vierville-sur-Mer, Omaha Beach, waar u
later langs komt, staat een langer deel dat uit meerdere
segmenten bestaat).
Aanrader: het Liberators Museum - Normandy 1944
Een echte aanrader is het in 2012 geopende nieuwe museum in Arromanches, 'Liberators Museum - Normandy 1944'.
Het is gelegen aan de 9 Rue Colonel René Michel en het is meer dan de moeite waard om dit te bezoeken.
Het wordt gerund door de zeer enthousiaste Nederlander Floris Kok met hulp van zijn vader Hans (die daarnaast
een B&B runt). Zij zijn meer
dan bereid om u rond te leiden en uitleg te geven over de tentoongestelde zaken. Deze zijn exclusief geschonken
aan het museum door de veteranen van en na D-Day.
Floris Kok voor zijn 'Liberators Museum - Normandy 1944'.
Was het in het begin nog bescheiden van opzet, langzaam realiseert Floris zijn grootse plannen voor de toekomst.
Sinds 2013 is er een betere toegang tot het museum, aan de voorzijde, plus een extra ruimte op de eerste verdieping.
Dit zal een museum worden waar men vaker een bezoek aan zal gaan brengen als men Arromanches aandoet.
Gedurende de zomermaanden, vanaf april, is het museum dagelijks open van 10.00 uur tot 18.00 uur.
- MULBERRY HAVEN -
'Phoenix' elementen onder constructie voor een Mulberry haven
'Piers for use on beaches. They must float up and down with the tide. The anchor problem must be mastered.
Let me have the best solution worked out. Don’t argue the matter. The difficulties will argue for themselves.'
Op 30 mei 1942 stuurde Winston Churchill bovenstaande memo naar Lord Louis Mountbatten waarin hij
vraagt om een 'kunstmatige haven' waarin een systeem moest zitten van lospieren die mee bewegen op het getij.
Churchill voorzag toen al problemen met het verankeren van de gehele constructie, iets wat de Britse constructeurs
serieus namen, maar waar de Amerikanen laks in waren, wat hun haven bij Omaha Beach deerlijk zou opbreken.
Door een tekort aan havens rond de invasiestranden werd
besloten twee kunstmatige havens aan te leggen, één bij Omaha
Beach en de ander bij Arromanches. Vanaf 1943 werd er door
37.000 man aan de zuidkust van Engeland aan gewerkt. Buiten de
twee kunstmatige havens werden drie andere invasiestranden
(Utah, Juno & Sword) alleen voorzien van een golfbrekend
scherm. Dit scherm van 60 oude schepen had als codenaam
'Gooseberry's'. Op 7 juni werd de eerste afgezonken. Onder de
'Gooseberry's' was ook de Nederlandse kruiser Sumatra. Deze
werd afgezonken voor de kust nabij La Breche d'Hermanville.
Haven 'A' (Omaha Beach) en haven 'B' (Arromanches) werden
opgebouwd uit 146 caissons ('Phoenix' elementen) en vormden zo
de haven en de losplaats.
Veel 'Phoenix' elementen waren uitgerust met een luchtafweer geschut plateau
(klik op de foto voor de situatie 75 jaar na dato)
Zestig van deze 'Phoenix' elementen hadden elk een
waterverplaatsing van 6000 ton. Hiervan kwam de eerste aan op
9 juni. Op 18 juni waren er al 115 afgezonken en werden de
havens in gebruik genomen. Op de eerste dag werd er al 24.412
ton aan munitie gelost. Om van de losplaats naar de kust te
komen werden er drijvers (pontons), de zogenaamde 'Beetles',
gebruikt. Deze waren onderling verbonden door een stalen
wegdek, de 'Whale'. De losplaats, de 'Spud', aan het eind van
de drijvende 'Whale', had een schuifsysteem dat doormiddel van
palen vast op de zandbodem stond zodat het op en neer kon
bewegen met het getij.
Een 'Spud' met
het getijde schuifsysteem
De gehele Mulberry haven bestond uit bijna 500 versleepte
onderdelen met een totaal gewicht van 1½ miljoen ton. De dag
na de ingebruikname, op 19 juni, stak een driedaagse storm op
die ongekend zwaar was en die gehele haven aan OMAHA Beach
verwoestte. Eén van de oorzaken van het verloren gaan van haven 'A' was het gemis
aan onderlinge verankeringen van de 'Whale' bruggen die naaste elkaar liepen.
De Britse haven 'B' bij Arromanches waren wel de 'Whale' bruggen met elkaar verankerd.
Ook 22 'Whales' die nog onderweg waren op zee, gingen verloren.
Onderdelen van OMAHA die nog bruikbaar waren werden
overgebracht naar Arromanches. Centraal in de Mulberry haven lagen drie lange 'Whale' bruggen.
Twee daarvan kwamen op een gekoppelde 'Spud' aan.
De lengte van één brugdeel (Whale) was 80 voet (24.38 meter). De middelste drijvende brug van
45 'Whales' gekoppeld hadden een lengte van totaal 1097 meter. De meest rechtse vanaf de
kust gezien had een lengte van (41 brugdelen) van bijna een kilometer. De meest linkse ‘whale’
brug bestond uit 25 whales met een totale lengte van ruim 600 meter.
Arromanches Mulberry haven 'B', let op de lengte van de geschakelde 'Whales'
Aan de extreem rechterzijde vanaf de kust gezien, lag een bruglengte
van 30 x 24.38 meter= 731 meter, welke voor LST (Landing Ship Tank)
bestemd waren. Op foto’s zijn links daarvan twee kortere lospieren
te zien welke ‘slechts’ een lengte hadden van 390 meter en 292 meter.
Het is voor mij niet duidelijk of deze daadwerkelijk gebruikt zijn,
of dat dit reserve delen waren na de storm van 19 juni, en dat deze
afkomstig zijn van Mulberry A.
Een 'Swiss Roll' hangt in de takels (klik op de foto voor één in bedrijf)
Aan de linkerzijde in de Mulberry haven van Arromanches lag een losplaats,
niet van gekoppelde ‘Whales’, maar met een zogenaamde Swiss Roll, een afrolbaar
wegdek met een lengte van ongeveer 750 meter. Dit was een drijvend wegdek waaraan
LCT hun lading konden lossen. Lichte voertuigen, als Jeeps, dat ging net, maar
lorries waren te zwaar. Meestal werden troepen gelost via de Swiss Roll.
Hiervoor was het ideaal als het eb was en het natte zand, met nog water
gevulde kuilen, overspannen was en de manschappen met redelijke droge
voeten aan wal konden komen.
Naast het museum in Arromanches is een enkele
'Whale' te vinden (tegenwoordig staat er een bulldozer op, klik op de foto)
Aan het eind van 1944 waren
en via Port Winston 39.000 voertuigen en 220.000 manschappen
aan wal gekomen.
Op het strand bij Arromanches zijn nog enkele op elkaar
geschoven 'Beetle' elementen te zien en even verderop ligt een
'lospier' element, ook het scherm van 'Phoenix' elementen
geeft nog duidelijk de grote van de invasiehaven weer.
'Beetles' op het strand van Arromanches (klik op foto voor detail)
Als u vanaf het theater 'Arromanches 360' naar Arromanches
bent afgedaald, dan bent u de tentoongestelde M4A2 Sherman tank
tegengekomen. Zoniet, dan is een korte klim er naar toe de
moeite waard. Het ligt aan dezelfde weg als het museum. De
Sherman tank is geplaatst boven op een grote kazemat, een
R 612, behorende tot Wn 43. In juni 1944 was hier een 10,5cm
kanon GebH 332 (f) in ondergebracht. Tegenwoordig zit er een
stalen deur voor het schietgat.
De M4A2
Sherman als monument op een R 612 kazemat geplaatst
Om de tour te vervolgen, kunt u nu HIER KLIKKEN OF OP ONDERSTAANDE
M4A2
U wordt nu naar de pagina
gebracht die handelt rond het noorden van Bayeux. Hier bezoekt
u onder andere het 'Slag om Normandië Museum' van Bayeux en
het museum nabij Port-en-Bessin waar opgedregde voorwerpen
worden tentoongesteld. Tevens aandacht voor de Batterij van
Longues.
|