Na het het debacle van Dieppe (een kleinschalige invasie op 19 augustus 1942 onder de naam Operation Jubilee) werd duidelijk dat het bewegen van tanks in rul zand en grind moeizaam verliep. En ook het probleem dat een landingsvaartuig met tanks tot aan het strand moest varen bleek een enorm doelwit voor kanonnen.

Lessen getrokken uit Dieppe, resulteerde in maart 1943, dat, Major General Sir Percy C. S. Hobart, de opdracht kreeg om oplossingen te vinden voor de genoemde problemen. Hobart en zijn 79th Armoured Division zetten zich aan hun taak, en de tijd was krap, in 1944 zou de landing gepland worden om het westen van Europa binnen te vallen, met Operation Overlord.

Hobart vestigde in april 1943 zijn hoofdkwartier in Hurts Hall, Axmundham, Suffolk. Acht kilometer daar vandaan werd een trainingsterrein ingericht onder de codenaam ‘Kruschen’. Hier waren verschillende Duitse obstakels nagebouwd die op de landingstranden waren te vinden. In mei 1943 kon hij zijn eerste demonstratie al doen voor Winston Churchill en hoge militaire officieren. Deze waren meer dan tevreden met wat ze toe al zagen.

Eén van de zaken die Hobart voorstelde was de DD tank, een tank die kon ‘zwemmen’. Dit was geen origineel idee van Hobart en zijn team, het was reeds in ontwikkeling en de eerste ontwerpen dateerden uit 1941, naar ideeën van de Hongaar Nicholas Straussler. De belangrijkste doelstelling was een tank zover op zee te lossen vanuit een vaartuig dat het een zeer klein doel vormde. Hiertoe werden tanks voorzien van een hoog canvasscherm dat doormiddel van opblaasbare rubbertubes (gelijkende op binnenbanden) omhoog werd gehouden. Voor de voortstuwing werden twee schroeven aan de achterzijde met de motor verbonden. Door deze dubbele functie, varen en rijden, kregen deze tanks de naam DD tanks (Duplex Drive).

De DD tanks waren de enige 'Funnies' welke door de Britten, Canadezen en de Amerikanen werden ingezet tijdens D-Day. De andere Hobarts Funnies werden alleen gebruikt door de Britse en Canadese landingseenheden. Voor UTAH Beach en OMAHA Beach hadden de Amerikanen er 96. Op UTAH landden er 28 van de 32. De andere 4 gingen verloren op zee. Voor OMAHA Beach werden de DD tanks van het 741st Tank Battalion veel te ver uit de kust uitgezet. Standaard was tussen de 5400 tot 4500 meter, maar bij OMAHA werden ze op 10 tot 13 kilometer al uitgezet! Door de ruige zee van die morgen verdwenen de meeste onder de golven. Het canvasscherm stak maar zo'n 30 tot 60 centimeter boven de golven uit. Van de 32 DD tanks van het 741st Tank battalion, haalden tijdens de eerste aanvalsgolf slechts 5 het strand! De DD tanks van het 743rd Battalion werden min of meer rechtstreeks op het strand gezet om daar kapot geschoten te worden.

De Britten besloten de DD tanks veel dichter op het strand te lossen en soms zelfs geheel op het strand waardoor de verliezen in die sector beperkt bleven en de tanks daar dan ook zeer waardevol bleken te zijn. Ook werden Sherman tanks verbouwd met enorme schachten achterop zodat ze door hoog water konden waden (deze vielen niet onder de Funnies). Via die schachten kon dan lucht worden aan- en afgevoerd naar de motor. Dit was een Amerikaanse vorm van een 'Funny'. Britse tanks, zoals de Churchill en de Cromwell, die met de eerste aanvalsgolven binnen kwamen op de invasiestranden, waren ook uitgerust met waadschachten.

Hobart maakte ook gebruik van de kennis die ‘vlegeltanks’ (Sherman Crab) hadden opgedaan tijdens het mijnenruimen in onder andere Egypte. Hobart had een vrijbrief aan alle manschappen van de 79th AD gegeven om mee te denken in het creëren van oplossingen, hoe idioot het misschien mocht lijken. De 79th zou niet als een zelfstandige eenheid opereren, maar worden toegevoegd aan onderdelen die de hulp nodig hadden om de Atlantic Wall te slechten.

Een Sherman ('Flail') Crab (vlegeltank) in actie

Voor veel meer over de M4 Sherman als anti-mijnen tank:
KLIK HIER

Verder werden er Armoured Vehicle Royal Engineer (AVRE) tanks ontwikkeld, waarbij de Churchill tank een geweldig stevig platform bleek, waar van alles op en aan kon worden gebouwd. Sommige AVRE tanks waren bestemd voor het dichten van bomkraters en tankgrachten met bossen hout, andere waren voorzien van bruggen die ze op hun rug vervoerden. Voor het overbruggen van slappe grond door voertuigen voerde een variant van de Churchill tank (een zogenaamde 'Bobbin') een rol canvas of kokosmat van 3 meter breed en 100 meter lang dat als een tapijt voor deze tank uitrolde. Voor het beschieten van bunkers en andere hardnekkige objecten van zeer nabij, werd de Churchill AVRE tank uitgerust met een Petard mortier. De granaten die deze verschoot werden 'Flying Dustbins' genoemd (vliegende vuilnisvaten).

Een echte Funny,... een 'Bobbin' welke een canvas wegdek neer legt

Een andere opvallende Churchill tank was de 'Crocodile', een vlammenwerper. De vlam schoot over een afstand van meer dan 100 meter! Vanuit een aanhangwagen werd de brandstof onder hoge druk aangevoerd.

Niet echt 'Funny',... het verschrikkelijke wapen, de 'Crocodile',...

Ondanks dat dit wapen tot de 'Funnies' behoorde, was het verre van 'funny'. Vijandelijke troepen die met dit wapen te maken kregen, kregen een blik in de hel. Spontaan gaven Duitse bezettingen in bunkers zich over als de 'Crocodile' in zicht kwam. Mocht een 'Crocodile' stilvallen en de bemanning in handen vallen van Duitsers, dan werden deze vaak niet zachtzinnig behandeld.

Een Crocodile in actie, let op de aanhanger met de brandstof

Er is in Normandië één Churchill Crocodile bewaard gebleven. Deze is te vinden bij het 'Musée de la Bataille de Normandie' in Bayeux. Inspectie van deze Churchill tank toont de vlammenwerper aan de voorzijde waar normaal gesproken een machinegeweer zat. Aan de achterzijde is de scharnierende inlaat voor de brandstof uit de aanhanger voor de vlammenwerper te zien (zie hieronder). Een andere Crocodile is te vinden bij het 'D-Day Story' museum in Portsmouth, Engeland.

De bewaard gebleven Churchill Crocodile in Bayeux

Voor meer over de Churchill en de 'specials' ,
Klik hier

Op 27 januari en 11 februari 1944, Supreme Commander Gen. Dwight Eisenhower en First Army commandant Lt. Gen. Omar Bradley zagen een demonstratie van Hobart’s Funnies. Eisenhower was erg onder de indruk, zo zeer zelfs dat hij bij Bradley aandrong om teams van de 79th AD toe te voegen bij de eerste golf aanvalstroepen. Bradley zag de DD tanks wel zitten, dit waren van oorsprong Amerikaanse Shermans, maar de Churchill tanks met al hun ‘gadgets’, die vond hij te tijdrovend. De Amerikaanse tankbemanningen zouden in training moeten, onderhoud personeel zou getraind moeten worden in Engelse mechanieken die naast hun eigen aanvoer van reserveonderdelen tot verwarring kon leiden. Bradley gaf later toe, dat als er meer tijd geweest zou zijn, dan hadden de gadgets die op de Churchills zaten, wellicht ook op Shermans aangebracht kunnen worden. Zodoende werd de DD tank wel gebruikt en schijnbaar een enkele 'Crocodile' (en later de ook de Crab 'vlegeltank tegen landmijnen). Door het spaarzame inzetten van 'Funnies' door de Amerikanen op OMAHA op 6 juni 1944, moesten de infanteristen zware vuurkracht op het strand verduren, wat veel levens en tijd heeft gekost. Al moet wel worden aangetekend dat het strand van OMAHA niet echt geschikt was voor de 'Funnies' vanwege de hoge duinen die de bewegingsvrijheid belemmerde van tanks.

Musée de Epaves sous-marines de Débarquement.
Deze DD M4A1 is nog overgebleven in het museum,...

WAAR ZIJN FUNNIES TE ZIEN?

Er zijn nog enkele DD tanks te vinden in Normandië. De indrukwekkenste staat in het onderwater museum (Musée des épaves sous-marines du débarquement) even buiten Port-en-Bessin (aan de D 6). Het museum had er twee, maar één ervan is in 2018 verkocht aan 'Overlord Research LLC', gevestigd in West Virginia en verdwenen naar de Verenigde Staten. In dit museum is ook een Sherman Dozer tank te vinden, welke niet tot de 'Funnies' behoorde. Deze Sherman met buldozer blad was bedoeld om een pad te banen door kapotte voertuigen en puin aan de kant te schuiven. Een andere DD tank (een Canadese) staat als monument in Courseulles-sur-Mer (Juno Beach).

De Churchill tank met een Petard mortierwerper bij Gray-sur-Mer

Een Churchill tank met een Petard mortierwerper staat als monument even ten westen buiten Bernières. Ook is een AVRE Churchill, de '1 Charlie', te vinden in de duinen bij Gray-sur-Mer. Deze Churchill was tijdens D-Day in een anti-tank gracht gerold, waarna het gewoonweg begraven was. In 1976 is de tanks opgegraven en als monument in de duinen geplaatst.

'Gewone' M4 Sherman tanks vindt men onder andere bij het Memorial Museum te Bayeux, bij het OMAHA Beach museum, bij het UTAH Beach museum, ook staat er één als monument bij het Leclerc monument bij UTAH Beach, als monument in Arromanches is er één te vinden en bij het Airborne museum in St-Mere-Eglise.

GA TERUG

---