Het is een tweetalig instituut, Frans en Engels, de talen van Canada. Het is ingericht met een vaste tentoonstelling over de Canadezen in de oorlog. Daarnaast zijn er regelmatig wisseltentoonstellingen die de cultuur, geschiedenis, etc. belichten. Om het museumdeel te betreden krijgt men eerst een filmpje te zien van vier minuten, staande in de 'vorm van een landingsboot'. De film is rommelig en niet echt indrukwekkend. In het museum begint de aandacht voor de opkomst van Asmogendheden. Een zeer aardig idee is oude radio’s waaruit toespraak fragmenten klinken. Verder een caleidoscoop van de Canadese eenheden in de oorlog, met hier en daar persoonlijke aparte objecten, verkregen via veteranen. Hoogtepunt is de tweede, 12 minuten durende, film ’They Walk With You’. Originele opnames met gereconstrueerde nagespeelde delen die bijna niet te onderscheiden zijn van de echte filmbeelden, geven de toeschouwer de rillingen. Het slot kan niemand onberoerd laten, als een gezin over Juno Beach loopt, vergezeld van geesten van soldaten,…

Links van het museum staan opvallende kolommen. Deze zijn ingericht om kleine plaquettes te dragen waarop de namen van Canadezen die in de Eerste en Tweede Wereldoorlog hebben gevochten, kunnen worden gegraveerd. Ook kunnen militairen geëerd worden die deelnamen aan andere conflicten of die dienden in het Canadese leger. Via sponsoring kan men een zogenaamde ‘brick’ aanschaffen waarmee men het Juno Centre steunt. Iedere kolom kan 755 namen bevatten, waarbij de naar zee gerichte zijde van een kolom gereserveerd is voor veteranen van het Canadese leger.

Aan de voorzijde van het museum liggen verschillende bunkers, waaronder die recent zijn uitgegraven. Deze zijn tussen begin april en eind oktober onder leiding van een gids te bezoeken. In juli en augustus ieder half uur (start vanaf 10.30 uur, en de laatste om 17.00 uur). In de andere maanden om het uur, waarbij de laatste om 15.30 uur start. Er zijn rondleidingen in het Frans en Engels (de eerste is in het Engels). Voor exacte tijden raadpleeg de folder in het Juno Centre en die verder overal in Normandië te vinden is.

Het Juno Centre ligt aan het begin van wat ooit een omvangrijk mijnenveld gebied was, welke bij de Duitsers bekend stond onder de naam Minenfeld 72 (Mf. 72). Het bedekte het strandgedeelte en liep vanaf de havenmond tot de exit naar Gray-sur-Mer. Hier nam Mf. 41 het over (en de verdediging door Wn 33 en Wn 34).

GRAY-SUR-MER

Als u vertrekt vanaf het Centre Juno Beach in Courseulles-sur-Mer, ga dan niet linksaf de brug weer over, maar ga rechtdoor langs de duinen. Ongeveer 50 meter na de kruising is een strandopgang, parkeer hier.

Ga de strandopgang door. Halverwege ziet u rechts een enorme kazemat scheef gezakt in het zand liggen.
Dit is de zogenaamde ‘Cosy’s Pillbox’, vernoemd naar Sergeant Cosy die hier sneuvelde tijdens de zware gevechten rond deze kazemat. Een bord met verklarende tekst geeft het volgende: 'Cosy had de opdracht gekregen om met 15 andere Canadezen van de Royal Winnipeg Rifles om deze kazemat uit te schakelen. Met machinegeweren en handgranaten werd dit doel ingenomen, waarbij Cosy dodelijk in de longen werd getroffen. Korte tijd later kwamen zo’n 150 man aan genie troepen hier die springladingen aanbrachten. De enorme explosie verplaatste de kazemat en deze zakte scheef in het zand. De Duitsers van dit complex gaven zich daarna over'. Maar klopt dit wel?

Toch plaats ik een kanttekening bij bovenstaand verslag. Ik vond een foto van deze kazemat, een R 612 met 7,5cm kanon, van na de strijd. Bovenop poseren zes mannen, zo te zien van de marine. Op de achtergrond hangt een sperballon. Bij bestudering van deze foto met een foto van het heden ziet men veel overeenkomsten. Het duidelijkst is de vorm van de blokken in de zijbeschermende borstwering die bewijzen dat we hier met dezelfde kazemat te maken te hebben. En wat valt dus vooral op, dat de kazemat helemaal niet is weggezakt in het zand. Dit zal waarschijnlijk door de jaren heen door erosie van het duin zijn gekomen.

Er zijn nog enkele opvallende betonnen objecten te vinden in deze sector. Steek hiervoor de smalle weg over en betreed het hoge duingras. Hier ligt bijvoorbeeld aan de uitloper van het riviertje La Seulles (wat op een binnenhaventje lijkt), een (Tobruk) Bauform Vf69 Ringstand (later de Vf207). Deze Ringstand had één kamer voor een 8cm Granatwerfer 34. Daarnaast was geschakeld een kleinere kamer voor observatie of een machinegeweer. Verder vind men hier nog een overwoekerde manschappenbunker en een open geschutsplateau.

Vanaf iedere positie hier ziet u het grote kruis van Lotharingen. Het is hier geplaatst ter nagedachtenis aan de terugkeer, op 14 juni 1944, van generaal De Gaulle op Franse bodem. De Gaulle werd overgebracht met de torpedobootjager 'La Combattante', waarvan hij overstapte op een DUKW voor het laatste stukje naar het strand. Hier vandaan maakte hij een triomphantelijke rit in een Jeep naar Bayeux.

Niet alleen kwam generaal De Gaulle hier aan land, ook een deel van de 1st Polish Armoured Division kwam eind juli 1944 hier Frankrijk binnen. In totaal zouden 16.000 Poolse manschappen en 400 tanks onder commando van generaal Maczek in Normandie aankomen, verdeeld over Arromanches, Graye-sur-Mer en Courseulles-sur-Mer. De Polen zouden zich buitengewoon moedig gaan inzetten tijdens de gevechten rond de Zak van Falaise, en verder Europa in. Eventueel kunt u een wandeling maken naar het enorme Lotharingen kruis (loop dan terug over de weg die u gekomen bent, en stop even links ter hoogte van een betonnen gebouwtje waar een monumentje voor de Poolse 1st Armoured Division staat).

In deze sector, van Gray-sur-Mer, vielen 128 slachtoffers aan Canadese zijde. Achter de DD tanks die hier landden kwamen de AVRE tanks om 07.55 uur. Met vlegel tanks en bruggenleggers werd hard gewerkt rond de Duitse bunkers. De restanten zijn hier nog te vinden. Bij deze 'EXIT' was een anti-tank put gegraven en vol water gezet. Een AVRE tank zou zijn aan de voorzijde meegevoerde bos hout erin gooien toen de rand het begaf en de tank het gat inschoof. De chauffeur had de vier meter diepe kuil vol water niet opgemerkt, opgesloten als hij was in de tank had hij slechts een klein zichtbereik. De tank liep vol water en de zes bemanningsleden wisten ternauwernood de tank te verlaten terwijl ze beschoten werden met machinegeweervuur. Ze verscholen zich achter een duin tegen het Duitse vuur. Een mortiergranaat viel tussen de mannen en vier van hen werden gedood. De twee gewonde overlevenden werden in de middag terug naar Engeland vervoerd.

De tank was helemaal onder water verdwenen. De put werd later opgevuld met puin en hout en andere tanks en voertuigen reden over de AVRE het strand af. De AVRE Churchill bleef tot november 1976 onder het zand begraven. Na 32 jaar begraven te zijn geweest werd door een team van het Britse leger de Churchill uitgegraven in november 1976. De twee overlevenden van de AVRE, chauffeur Bill Dunn en Bill Hawkins, waren aanwezig bij de berging. Ok de commandant van de tank eenheid waar deze Churchill in dienst deed, General A.E. Younger, was ook aanwezig. Bill Dunn overleed in 2014 en zijn laatste wens ging in vervulling toen zijn as hier rond de tank werd verstrooid op 8 november 2014.

GA TERUG

---