TOUR DE SLAGVELDEN VAN DE ARDENNEN
EEN TOUR IN DE WESTELIJKE SECTOR

Van Bastogne naar St.Vith

Het vervolg

We vervolgen onze tour via La Roche-en-Ardenne richting Hotton en dan via Vielsalm naar St.Vith. We volgen globaal de grens welke de Duitse troepen bereikten tijdens het Ardennen Offensief.

LA ROCHE-EN-ARDENNE

Op 10 september 1944 was La Roche bevrijd door de geallieerden, maar op 21 december van dat jaar trokken de Duitse troepen wederom La Roche binnen. De stad werd daarop constant bestookt door de Amerikaanse artillerie. Tot 11 januari 1945, vlogen 70.000 granaten de stad binnen. De stad raakte zwaar beschadigd, meer dan 80 procent werd vernietigd. In de morgen van de 11de Januari 1945 trokken de Britse troepen vanuit Hotton, La Roche binnen. Tijdens een sneeuwjacht maakte de Britse 153rd Infantry Brigade van de 51st Highland Division hier contact met de oprukkende Amerikanen van de 84th US Infantry Division.

La Roche-en-Ardenne, ontmoeting tussen de Highlanders en de Amerikanen

La Roche is ook zeer de moeite waard om 'gewoon' te bezoeken. Gelegen in een dal in de bocht van de rivier de Ourthe is het prachtig gesitueerd om van bovenaf te bekijken. In het centrum van het stadje is het zeer indrukwekkende 'Musée de la Bataille des Ardennes' gevestigd. Het is gelegen aan de Rue Châmont 5. Voor de deur staat een Jagdpantzer 'Hetzer' 38 als lokkertje. Let op, de entree bedraagd € 10, en er is geen pin, dus cash geld meenemen.

'Musée de la Bataille des Ardennes', in La Roche-en-Ardenne

Binnen vindt u drie verdiepingen met originele voorwerpen die herinneren aan het Ardennen Offensief. De eigenaar was een serieuze verzamelaar met een oog voor detail. Alles ziet er goed gerangschikt uit en beslist niet 'verstoft', zoals menig ander museum. Wel is het geheel nogal gedateerd. Er is een grote hoeveelheid aan handvuurwapens welke ondergebracht zijn in een aparte wapenkamer.

In de 'wapenkamer' een grote verzameling handvuurwapens

Het fotograferen is lastig, want het glas in de vitrines reflecteert enorm. Een aparte vitrine is ingericht welke gewijd is aan het verzenden van code boodschappen, en daartoe heeft een orginele Enigma machine een prominente positie. Een aparte ruimte is ingericht waar bezoekende veteranen een plaatsje in hebben gekregen.

Ook het glas van de 'Enigma' vitrine reflecteert,...

Openingstijden:
Van april tot december: dagelijks van 10.00 uur tot 18.00 uur, behalve maandag en dinsdag.
Januari, februari, maart: in de week gesloten, geopend in het weekend. Gesloten op 1/1, 25/12.
Andere mogelijkheden voor groepen en rondleiding na reservering (vanaf 20 personen).

De M4A1(76) op het plein, Place du Gravier

Achter het museum is een groot plein, Place du Gravier. Hier stond tot 2004 een M26 'Pershing' tank. De directe voorloper, de T26 werd versneld naar Europa gestuurd toen de Duitsers het Ardennen Offensief inzetten. Er was grote vraag naar het 90mm geschut dat deze tank droeg. In 2004 werd deze tank omgewisseld voor een M4 Sherman. De M26 verdween naar le Camp Roi Albert te Marche. De nu tentoongestelde Sherman is een oorlogsslachtoffer. Door een inslag aan de voorzijde, nog steeds zichtbaar, kwam de gehele bemanning om.

De M4A1 Sherman met 76mm kanon en de zware schade aan de voorzijde

Verlaat het centrum en ga naar 'boven' (richting Hotton). Hiervandaan heeft u een heel mooi uitzicht op La Roche. Bij het kruispunt 'boven' staat een 'Achilles' Tank-Destroyer Mk IIc. Het voertuig was ooit eigendom van het 'Battle Museum' te Aywaille (nu gesloten). Het is liefdevol gerestaureerd door de eigenaar van het Musée de la Bataille des Ardennes.

De Mk IIc Tank Destroyer 'Achilles'

Voor het vervolg van onze route, laten we de 'Achilles' rechts van ons en zakken weer af richting La Roche. In La Roche gaan we de brug over van de Ourthe en dan links naar Samrée.

Naar Hotton

Vanuit La Roche-en-Ardenne rijden we 8 kilometer naar het noorden, richting Samrée, over de N89. Na een mooie weg naar boven de heuvel op, gaat men op de top rechtsaf, Samrée binnen. Hier kunt u even een snelle stop maken om onderstaand bord te bekijken. Deze is geplaatst specifiek ter nagedachtenis aan omgekomen mannen van de 82nd Recconaisseance Battalion, onderdeel van de 2nd Armored Division. Keer terug en steek de N89 over naar Dochamps.

Een herinneringsplaquette aan de kerkmuur van Samrée.

In Dochamps zijn enkele bekende 'Battle of the Bulge' foto's genomen die in menig boek zijn afgedrukt. Onderstaande foto toont het Amerikaanse 2nd Armored Division dat Dochamps binnen trekt.

Dochamps, Toen en Nu

We vervolgen onze weg richting Amonines. In dit dorpje draaien we linksaf naar Beffe. In dit gebied vocht de Task Force Hogan, het 3rd battalion, een onderdeel van de 3rd Armored Division. Geheel omsingeld door drie Duitse divisies vocht de Task Force vanaf 22 december 1944 met een groot tekort aan voorraden. Toch wisten ze regelmatig de Duitse linies te doorbreken richting Marcouray.

De M4A3(76)W Sherman tank aan de weg tussen Samrée en Amonines

Op 25 december zat de Task Force Hogan geheel zonder brandstof en was genoodzaakt om hun voertuigen achter te laten en te vernietigen. Te voet infiltreerden de Amerikanen de Duitse linies en wisten zich weer bij de 3rd Armored Division te voegen. Een M4A3 Sherman tank met 76mm kanon, maar zonder tracks, van Task Force Hogan staat als monument in het dorp Beffe ter na gedachtenis aan de Task Force. De tank stond tientallen jaren aan de weg tussen Samrée en Amonines langzaam te vergaan voordat het in het centrum van Beffe een permanente plek vond.

De M4A3(76)W Sherman tank nu een monument in Beffe

Onderstaande foto's zijn genomen nabij de Sherman van Beffe. Het is de muur van de gemeentelijke begraafplaats. De situatie is bijna nog geheel hetzelfde als bijna 70 jaar geleden en ik wilde u deze frappante vergelijking niet onthouden. Op de bovenste foto is een jeep te zien die geraakt is door Duits granaat vuur.

Troepen van het 290th Regiment, 75th Division trekken door Beffe

We gaan nu verder naar Hotton dat ongeveer tien kilometer naar het westen ligt.

Iets ten zuiden van Hotton is een Gemenebest (Commonwealth) begraafplaats te vinden. Deze ligt aan de Rue de Libération. Hier liggen 666 onder Engelse vlag omgekomen manschappen begraven. Hiervan zijn 21 niet geïdentificeerd. Niet alleen liggen hier manschappen die omgekomen zijn tijdens het Ardennen Offensief, ook soldaten die in de meidagen van 1940 zijn gevallen zijn na de oorlog hier herbegraven. Wat vooral opvalt is het grote aantal Britse paratroopers welke na 3 januari 1945 zijn gesneuveld in deze omgeving.

De Commonwealth begraafplaats nabij Hotton

Het zal bij weinigen bekend zijn, maar Britse paratroepers vochten ook in de Slag om de Ardennen. Eind december 1944 werden para's van de 6th Airborne overgebracht naar de sector Dinant. Op 3 januari 1945 begon de aanval op Bure door de 13th (Lancs) Bn Parachute Regiment, in samenwerking met C Company Ox and Bucks Light Infantry, met ondersteuning van delen van de 29th Armoured Brigade en de Belgische SAS. Op dat zelfde moment viel het 7th (LI) Bn Parachute Regiment Grupont aan op de linker flank van de 13th. Aan het einde van 5 januari 1945 was Panzer Lehr hier tegengehouden en verslagen, en werd de opmars van de Duitsers hier gestopt. 122 man van de 6th Airborne en 3 van de Belgische SAS waren omgekomen in deze strijd, en de meeste zijn begraven in Hotton.

Enkele stenen waaronder paratroepers van de 6th Airborne liggen

Dit was tijdens het Ardennen Offensief, de sector van het Britse 30th Korps dat de Duitsers onder andere bij Hotton wisten tegen te houden. Onderdelen van de 53rd (Welsh) Infantry Division en de ondersteunende tanks verhinderden hier dat de Duitsers via de bruggen van Hotton naar de Maas konden doorstoten. Om deze herinnering levend te houden is er een monument geplaatst in de vorm van een koepel van een Sherman Firefly aan de weg Hotton/Erezée (de N807). Deze weg geeft ook de grens aan, tot hoe ver de Duitsers tijdens het Ardennen Offensief ongeveer kwamen (met uitzondering van een lange vinger vanaf Marche-en-Famenne tot aan Celles, zie hieronder).

De Sherman Firefly koepel


Wacht am Rhein,... Het verste punt,...

Celles, een deelgemeente van de gemeente Houyet, ligt op ongeveer 30 kilometer ten westen van Hotton, maar ik wil U het volgende object dat daar te vinden is niet onthouden. In het dorpje Celles (20 kilometer ten zuiden van Namur en enkele kilometers ten oosten van Dinant, is een Panther Tank Ausf. G te vinden. Deze Panther behoorde tot de Kampfgruppe Von Cochenhausen (onderdeel van de 2. Panzer Division onder commando van Oberst Meinrad von Lauchert). Op 24 december 1944, reed de tank rond 06.00 uur ter hoogte van het kruispunt N510/N48 op een landmijn en werd uitgeschakeld. Later is de tank verplaatst en staat nu dreigend op het kruispunt in Celles.

De Panther Tank Ausf. G welke in Celles is te vinden

U bent hier in het gebied waar de Duitsers het verst zouden komen. U kunt nog een stukje verder rijden naar Foy Notre Dame. Hier werden de Duitsers door Britse en Amerikaanse eenheden aangevallen, ondersteund door jachtbommenwerpers. Op 24 december, en de dagen erna, werd hier de 2. Panzer Division vernietigd door voornamelijk de inzet van de Amerikaanse 2nd Armored Division onder commando van Major General Ernest N. Harman.

De Panther heeft ook enkele schampschoten moeten verduren

Het allerverst kwamen drie commando's van de 150 Panzer Brigade onder commando van Otto Skorzeny. Deze reden in een buitgemaakte Jeep en bereikten Dinant. Als u de N94 volgt richting Dinant en de Maas, maak dan een stop bij de driehoekige rotsformatie, 'Bayard Rots', op de oostelijke over van de Maas. Aan de noordelijke rand staat een kleine gedenksteen welke de plek markeert waar een Duitse soldaat het verst kwam tijdens de operatie Wacht am Rhein.


Vanuit Hotton gaat het via de N807 naar Erezée en door naar Grandmenil en Manhay. Dit gebied werd gecontroleerd door onderdelen van het Amerikaanse 7 Korps. In de dorpskern van Grandmenil is één van de weinig overgebleven 'Panther' tanks te vinden. In de jaren zeventig van de vorige eeuw nog 'hilarisch' roze geschilderd (als verwijzing naar de 'Pink Panther'?), staat de tank er nu in 'redelijke' conditie bij. Maar toch vinden souvenirjagers dat er stukken rubber uit de loopvlakken van de wielen moeten worden gesneden. Deze Panther Ausf G behoorde tot de 2. SS Panzer Division. Hij werd door brandstof tekort achtergelaten op 26 december 1944 in een weiland hier in de buurt, langs de weg Manhay-Erezée.

De Panther Ausf G in Grandmenil

Schuin tegenover de Panther staat het 'Manhay History 44 museum'. Hier zijn in vitrines, in een soort van straatjes route, uitbeeldingen gezet die verwijzen naar de strijd tijdens het Ardennen Offensief in dit gebied. Ook is er aandacht voor de B-24, 4250612, 'King Size', welke op 25 december 1944 door Fw 190 jagers werd neergeschoten en neerkwam nabij La Fosse. Negen van de elf bemanningsleden kwamen hierbij om het leven. Brokstukken van de crash site zijn het museum te vinden.

'Manhay History 44 museum' in Grandmenil
(Foto: M&E Slomp)

Voor het laatste stukje naar Vielsalm en St.Vith,
'KLIK HIERONDER'
op de Panther van Grandmenil