TOUR DE SLAGVELDEN VAN DE ARDENNEN
KAMPFGRUPPE PEIPER

VERVOLG VAN DE NOORDELIJKE SECTOR

Het vervolg van de route van Kampfgruppe Peiper

Peiper hield aan het einde van de 17de december vóór Stavelot halt voor de nacht. Bij Stavelot hadden Colonel Pergrins 40 genisten van Company C wegversperringen ingericht. Het doel van Peiper was de rivier de Maas. Om deze te bereiken met zijn zware tanks moest hij de stevigste bruggen over de rivier de Amblève in handen zien te krijgen, en bij Stavelot lag zo'n brug.

Zo moet Peiper Stavelot hebben zien liggen

Omdat Peiper waarschijnlijk niet wist wat er in het donker voor hem gebeurde, had hij halt gehouden voor de nacht. Onwetend dat hij gestopt was door slechts 13 man, van 3rd squad, 2nd Platoon Company C van het 291st Engineers, verloor hij kostbare uren, uren waarin de bruggen nabij Trois-Ponts ook voorzien konden worden van springladingen. Gedurende de nacht arriveerde Major Paul Solis met enkele 57mm kanonnen van de 526th Armored Infantry. Deze namen positie in op de belangrijkste kruispunten van Stavelot en vlak achter de brug over de Amblève die Sergeant Hensel de avond ervoor succesvol verdedigd had.

Het wachten was nu op de tanks van Peiper bij daglicht. Rond 06.00 uur op de 18de december trokken vier Half track voertuigen van A-Company, 526th Armored Infantry Battalion met twee anti-tank kanonnen over de brug die over de Amblève lag. Na eerst de verkeerde afslag genomen te hebben (ze gingen direct linksaf, wat dood liep), gingen ze even later de weg op die omhoog liep,… richting de colonne van Peiper. De voorste Duitse tank kreeg de eerste Half Track in het vizier en schoot deze in brand. Hierbij kwamen enkele Amerikanen om. Een vuurgevecht brak los en er werd over en weer geschoten waarop de Amerikanen zich terugtrokken.

Het monument voor de gevallenen op 18 december, 1944

Op het punt waar de eerste Halftrack werd uitgeschakeld is nu een monument opgericht. Iets verder, bij de brug, staat ter herinnering aan de hardnekkige verdediging door de Amerikanen van Stavelot, een Half Track M3.

De Half Track M3 bij de brug van Stavelot

Om 08.00 uur rolden de eerste Duitse tanks de heuvel af en reed de eerste tank voorzichtig over de brug. Tot grote verbazing van Major Solis (en waarschijnlijk de bemanning van de eerste tank) explodeerde de brug niet. Achteraf zou blijken dat de mannen die er de avond ervoor aan de brug werkten geen springladingen aanbrachten maar juist saboteerden, het waren commando's in Amerikaanse uniformen van Skorzeny's brigade. (later zou de brug alsnog opgeblazen worden).

Kolonel Otto Skorzeny, aanvoerder van de Panzebrigade 150

Naast Peiper zijn Kampfgruppe was er de speciale eenheid van Kolonel Otto Skorzeny commando's toegevoegd. Otto Skorzeny, geboren op 12 juli 1908, raakt voor het eerst bekend bij het grote publiek in september 1943 als hij tijdens een gedurfde actie met zweefvliegtuigen de voormalige Italiaans dictator Benito Mussolini bevrijdt en deze in een Fiesler Storch uit gevangenschap wegvliegt vanuit Hotel Campo, een hotel hoog in de Gran Sasso. Een andere actie opgezet door Skorzeny is in Hongarije. Als dit land zich niet langer wil laten sturen door Duitsland en zich wil overgeven, ontvoert Skorzeny de zoon van de Hongaarse regent Admiraal Horthy en leidt een Duitse coup om Hongarije langer aan Duitse zijde en in de oorlog te houden.

Een buitgemaakte M8 'Greyhound' en Jeeps in dienst van Panzebrigade 150

Tijdens het Ardennen Offensief was Skorzeny de architect van Panzerbrigade 150, dat onder andere uitgerust was met buitgemaakte Sherman tanks, Jeeps, pantservoertuigen en aangepaste Panther tanks die voor Amerikaanse tanks moesten doorgaan. De als Amerikanen verklede manschappen werden verplaatst in dertig trucks en enkele jeeps. Het was een op zichzelf staande eenheid waar Peiper geen zeggenschap over had.

Voor meer over Skorzeny en zijn infiltranten
KLIK HIER

De brug van Stavelot over de Amblève, Toen en Nu

De tanks van Peiper werden onder vuur genomen, maar de manschappen van het 526th Armoured Infantry moesten terugtrekken richting Malmedy. Major Solis nam een nieuwe positie in nabij de spoorwegovergang in Stavelot aan de weg naar Francorchamps, de hedendaagse N 622. Aan deze weg was een brandstof depot gevestigd van de Amerikanen dat bewaakt werd door een onderdeel van het Belgische leger. Solis was in de veronderstelling dat Peiper hier naar toe onderweg was. Hij gaf de order het depot in brand te steken. Maar Peiper, die waarschijnlijk de enorme rookontwikkeling zal hebben gezien, wist niets af van dit depot en draaide links Stavelot uit, richting Trois-Ponts, over de N68. Later op de dag arriveerde Lt-Colonel Frankland, commandant van het 117th Infantry Regiment, 30th Infantry Division in Stavelot en gaf de order te stoppen met verbranden van de brandstof. Het 117th nam daarop de bewaking van het depot over.

De trieste resten van de uitgebrande jerry-cans aan de N622 richting Francorchamps

Peiper had ondertussen zijn colonne weer gesplitst, en een onderdeel nam een zuidelijker route om Trois-Ponts via de zuidkant binnen te rijden en de brug over de rivier de Ambleve in te nemen. De smalle weg hinderde het verplaatsen van de tanks zodanig dat Peiper over de hoofdweg (de tegenwoordige N68) eerder Trois-Ponts bereikte. Vlak voor het dubbele spoorweg viaduct stond een huis waar een 57mm anti-tank kanon positie had gekozen.

Het huis vlak voor het dubbele spoorviaduct waar het 57mm kanon stond
(het huis is recentelijk afgebroken en is nu een parkeerplaats)

Ondertussen werd er hard gewerkt om springstof aan alle bruggen in Trois-Ponts gereed te maken voor detonatie. Toen Peiper om 10.45 uur met zijn colonne de bocht doordraaide naar het viaduct, werd de voorste Panther tank uitgeschakeld door het 57mm kanon. De kapotte tank werd aan de kant geschoven en een andere Panther opende het vuur op het 57mm kanon, waarbij de vierkoppige bemanning gedood werd.

Het dubbele spoorviaduct aan de N68 naar Trois-Ponts
(Foto: Google Earth)

Om 11.15 uur werd de brug over de Amblève opgeblazen. De route naar Basse-Bodeux was nu verhinderd. Er restte Peiper nog maar één route, noordwaarts naar La Gleize, via Coo, over de N33 (de huidige N633). Om 01.00 uur werd ook de tweede brug in Trois-Ponts, over de rivier de Salm, opgeblazen toen de eerste Duitsers erover heen zouden gaan. Peiper gaf opdracht aan deze zuidelijke eenheid terug te keren naar de hoofdweg vanaf Stavelot, en hem te volgen over La Gleize.

La Gleize, deze Köningstiger is nu een monument (zie volgende pagina)

De mannen van de 51st en 291st Engineer Combat Battalions bleven Trois-Ponts verdedigen tot ze werden afgelost door manschappen van de 505th PIR, 82nd Airborne Division. Colonel Anderson, bevelhebber van de Engineer Group had Captain A.P. Lundberg en een chauffeur met een jeep naar Spa gestuurd, om het hoofdkwartier van het 1ste Leger te waarschuwen voor de komst van Peiper. Ze zouden daar nooit aankomen, de jeep reed letterlijk en figuurlijk stuk op de eerste tanks van Peiper toen deze Neufmoulin naderden.

Plaquettes herinneren in Trois-Ponts aan de strijd rond de bruggen

Op de volgende pagina iets meer over La Gleize en haar museum met de Köningstiger. Daarna vervolgen we onze route en zien we hoe Kampfgruppe Peiper hopeloos vastloopt en zich moet terugtrekken.