Sinds 'strijdbewijs.nl' op het internet te vinden is, weten verschillende personen en instanties mij wel te vinden. Via de mail kwamen er snel verzoeken binnen voor extra informatie, of voor een kort bezoek aan Normandië, en welke zaken men absoluut wel moest aandoen bij weinig tijd. Het eerste verzoek voor meer dan een retour mailtje met informatie, kwam in het voorjaar van 2009, uit onverwachte hoek,... (De foto's zijn genomen door mijn echtgenote, Corry, tenzij anders vermeld.)
Tijdens het voorwerk in juni, 2009
(Het Airborne Museum in St. Mère-Eglise)
(Foto: Sharon Stavenuiter)
Adjudant Harry, verbonden aan het Opleidings-en Trainingscentrum Vuursteun (OTCVust), gelegerd op het Artillerie Schietkamp Oldebroek, 't Harde, belde mij op. Hij kwam gelijk ter zake, of ik rondleidingen verzorgde in Normandië. Ik moest bekennen dit niet te doen, en het leek mij ook niks, en verteld dit aan Harry. Ik merkte de teleurstelling aan de andere kant, en vroeg voor de goed orde wanneer het zou moeten plaats vinden,. 'in september, ergens rond de 20ste'... Dit bleek samen te vallen met ons jaarlijkse bezoek aan Normandië. De bedoeling was dat ik met twee groepen van 20 man elk zou gidsen, tussen Batterie de Longues en Grandcamp-Maisy. Ik vroeg bedenktijd, en zo kwamen Harry en collega Barend enkele keren naar Andijk om het één en ander door te spreken.
In het witte vierkantje de positie van 'ons' huis in 1944
(op de voorgrond Mulberry 'A' haven in bedrijf)
Ter voorbereiding besloten we kort daarop om eind juni af te reizen voor een week vakantie in Bretagne en vervolgens nog een week in Normandië, om mezelf voor te bereiden voor september. Op 19 september arriveerden we wederom in Normandië en betrokken voor een week een huurhuis welke tegen de klif, bij Omaha Beach, was gebouwd. Het bleek de plek te zijn waar in 1944 een Duits commando in huisde. Het huis was dan ook zeer zwaar beschadigd uit de strijd gekomen en pas in 1982 was op deze plek weer een huis gebouwd.
Op de voorgrond 'ons huis' in Vierville-sur-Mer, Omaha Beach
De eerste paar dagen was ik niet op mijn gemak en bij elke blik over het strand en de zee bekroop me de horrorgedachte van wat voor afschuwelijke slachtpartij zich hier afgespeeld had op 6 juni 1944. Ook de geur van rook wilde de eerste tijd niet wijken uit mijn neus. Ik werd erg onrustig, welke die week niet zou wijken,...
Een deksel van 50 x 20 cm,... waarvan?
Onrustig als ik was, ging ik zondagavond met de metaaldetector achter het huis, in de weer. Binnen enkele tellen reeds wat blik resten van onbekende oorsprong. Maar, boven een muurtje, in de overwoekerde begroeiing sloeg hij fluitend aan. Tot mijn eigen grote verbazing kwam uit de grond vervolgens een soort van aluminium deksel (50 x 20 cm), één kant nog 'olive drab' verf erop, de andere kant blank metaal.
De zon komt op over een uitgestorven mistig Omaha Beach
Op woensdag 23 september 2009 was het D-Day voor mij. Het was mistig en spookachtig over het strand van Omaha, We reden ingetogen over de boulevard richting Batterie de Longues. We parkeerden juist onze auto daar, toen ook Harry in zijn auto arriveerde met in zijn kielzog een groene bus van de Koninklijke Landmacht.
Ik had vernomen dat de heren in uniform zouden komen, dus voor de gelegenheid had ik mij ook in gepaste kledij gehesen. De helft van de mannen bestond uit soldaten, de andere helft uit brandweer lieden.
De 'Gids' aan het werk (in het midden adjudant Harry)
De eerste wandeling met de geüniformeerde eenheid was naar de leitstand M262, de vuurgeleidingsbunker. Met zwaaiende zaklantaarns vertel ik de heren over de late aanvang van de bouw, pas vanaf september 1943 en dat de zaak pas in mei 1944 gereed was. Dat is uiteraard snel, in deze tijd zou het waarschijnlijk niet gerealiseerd kunnen worden. Na het bezoek aan deze imposante bunker is het instijgen in de voertuigen naar de vier kazematten met hun originele kanonnen er nog in. Bij de meest oostelijke kazemat verhaal ik over de naoorlogse opslag in deze kazemat van munitie en springstof dat erin verzameld werd. Door onvoorzichtig handelen van twee Canadese bewakers met een luchtdoelgranaat, explodeerde de hele zaak, en knalde het dak omhoog om weer neer te dreunen. Aan de achterzijde knalde een deel van het beton uit de kazemat om een tiental meters verder neer te komen.
De artilleristen buigen zich over de restanten van het 150mm geschut
(Foto: ASK-Leusink)
De tijdsdruk is groot, dus vertrokken we naar Omaha Beach. De eerste stop was in de sector Fox-Green, nabij Wn 61. Aan de hand van uitvergrote foto's schets ik het drama wat zich hier afspeelde tijdens de landing op 6 juni 1944. Uiteraard kwamen de DD tanks voorbij, welke nagenoeg voor deze sector allemaal verloren gingen (te ver in zee uitgezet), en dat de Amerikanen geen of weinig gebruik maakten van de 'Hobards Funnies'. Wellicht hadden Sherman 'flail' tanks hier goed werk kunnen verrichten om mijnen te ruimen.
De 'Gids' zoekt naar de foto van de DD tank
(inzet linksonder)
Het was een korte rit naar de American Cemetery, helaas kunnen we door tijdgebrek geen stop maken bij Wn 62. Ondanks het vroege uur was het er al aardig druk. We maakten een stop bij het graf van Frank Peregory (Medal of Honor), zodat ik daar later op terug kon komen als we Grandcamp-Maisy zouden aandoen. Ook het graf van Brigadier General Roosevelt Jr. werd aangedaan. Ook de graven van de gebroeders Niland (de inspiratie voor Saving Private Ryan) bezochten we even. De heren zijn erg onder de indruk, niet alleen over de enorme begraafplaats maar ook over het prachtige plafond in het centrale gedenkcentrum.
Hieronder wijst de gids op de sector 'CHARLIE' bij Vierville-sur-Mer
Maar de tijd draaide door, dus al spoedig weer in het voertuig naar Vierville-sur-Mer. Ondanks dat we goed op schema zaten, moesten we voorgenomen zaken toch laten vallen, zoals een bezoek aan Wn 65. Bij Vierville-sur-Mer vertel ik over de dramatische gebeurtenissen die zich in deze sector, Dog, zich afspeelden. Wandelend langs de kazematten van Wn 72 vertel de ik over de Rangers waar die aan land kwamen, iets meer naar het westen in de sector Charlie. Ook over de vele doden en gewonden, de Bedford Boys, en hoe het strand vol liep met voertuigen die uitgeschakeld waren en in de vloed later verder onbruikbaar werden.
Het aanwezige 8,8cm PaK in de kazemat van Wn 72 vonden de heren van het zware geschut zeer indrukwekkend. Op deze plek probeerde ik aanschouwelijk te maken hoe de anti-tank muur een zware dobber was om die te slechten.
Pointe du Hoc,...
Maar het was al weer snel tijd om verder te trekken, op naar Pointe du Hoc. Daar aangekomen zagen de mannen de eerste grote kuilen verschijnen, en dachten sommigen dat dit speciale water bassins waren voor bluswater? Ik liet doorschemeren dat de waarheid snel duidelijk zou worden. Even later zagen de heren het pokdalige landschap en was het duidelijk, bommen hadden hier goed huis gehouden. Na enige uitleg bij Col. Rudder zijn hoofdkwartier wandelden we over het gebied, waarbij ik veel zaken kon aanwijzen die ook in de speelfilm 'The Longest Day' te zien waren.
De lunch werd genuttigd in een pizzeria in Grandcamp-Maisy. Voor we daar naar toe gingen passeerden we het enorme chromen beeld. Er werd een korte stop gemaakt, maar alleen de chauffeur maakte er een foto van, en het voorstel tot een groepsfoto werd weggewuifd,. honger naar de pizza!
De volgende groep die ik zou meenemen zat reeds aan de laatste stukken pizza. Tijdsdruk maakte dat de pizza door de gids snel werd genuttigd. De 'nieuwe' groep had de ochtend doorgebracht bij Utah Beach zonder gids. Na een snelle introductie was het snel de bus in, op naar Point du Hoc. Maar deze groep ziet het enorme chromen beeld bij de rand van Grandcamp-Maisy,. 'Groepsfoto'! De 'Gids' drukt op het knopje van de camera, en die hoopte dat de foto gelukt was.
De groepsfoto van de tweede groep in Grandcamp-Maisy is ietwat 'bewogen'
(Foto: gemaakt met de camera van Bernard-ASK)
Bij 'Pointe' ontdek ik dat ik mijn aanschouwelijk map in de drukte vergeten ben. Barend, die de bus reed, nam de snelle Peugeot volgwagen en ging in recordtijd heen en weer naar Grandcamp-Maisy. Wij zijn dan met de groep juist bij Rudder zijn hoofdkwartier. Ik schaamde mij rood, maar iedereen was goed gemutst en ging vrolijk verder. Bij het bewaard gebleven 15,5cm kanon, nabij het parkeerterrein van Pointe du Hoc, kreeg de gids uitleg over de 'trekken en velden' door de kenners, hoe er rekening werd gehouden met de 'draaiing van de Aarde' bij het afschieten, etc. En toen was het alweer tijd om naar Omaha Beach te gaan,.
De mannen zijn verzot op 'Heavy Metal'
Bij Omaha Beach was het in de middag onderwijl vloed geworden, en moest er vanaf de kade uitleg gegeven worden. We zaten prima in de tijd, du konden we na het bezoek aan de American Cemetery een korte fotostop maken bij Wn 65. Het was nog steeds hoog water toen we bij Fox-Green de stop maakten. Hier kwamen de foto's, ter vergelijking, goed tot hun recht. Al doende leerde ik hoe te vertellen met deze twee groepen, die alle twee verschillend waren. De tweede groep had nu een gids die duidelijk met meer vertrouwen zijn verhaal deed.
Wn 72 bij Vierville-sur-Mer,... Omaha Beach
Bij Batterie de Longues keek ik dan ook terug op een best geslaagde dag, in ogenschouw genomen dan dit mijn eerst keer als gids was. Toen ik mededeelde dat mijn bijdrage erop zat, kreeg ik uit handen van Overste Jasperse een kruik kruidenbitter en een wapenschildje van de ASK. Als extra dankjewel werd ook een enveloppe met inhoud aan mijn oorlogsfotografe gegeven, Corry had met regelmaat ons 'gedoe' langs de stranden vastgelegd,.
Overste Jasperse speelt voor Sinterklaas
Tot onze grote verrassing kwam er een uitnodiging voor donderdag 29 oktober om naar de ASK te komen. In het 't Harde zien we een videofilm die geschoten is tijdens het bezoek van de heren en enkele dame aan Normandië. We kregen tevens een etentje met iedereen aangeboden, en mogen ook een DVD en foto-cd in ontvangst nemen. Overste Jasperse heeft dan al verteld dat dit waarschijnlijk de laatste keer is dat ze dit konden organiseren, met zat in zeer weer financieel gezien. Ik haalde toen nog aan dat 'als de budgetten nog verder zouden worden ingekropen, en er geen ruimte meer zou zijn voor educatie over de krijgsgeschiedenis, er ook geschiedenis verloren zou gaan,..' en 'Wil je vrede behouden, leer dan de lessen uit het verleden,..' Dit was in 2009,. In 2024 besloot ik dit gids verhaal weer eens te herschrijven, en leven we onderhand in een totaal andere wereld. De budgetten voor defensie zijn weer omhoog geschroefd. Misschien niet direct voor educatie, maar wel vanwege de opbouwende oorlogsdreiging.
Hieronder staat de gids naast Barend,
klik op de foto om terug te keren naar de homepage van strijdbewijs.nl,...
Of volg ons op drie rondtrips in Normandië,...
|